Zamek w Pieskowej Skale. Jakie ciekawostki, legendy i historie wiążą się z zamkiem?

Zamek w Pieskowej Skale jest jednym z zamków należących do łańcucha obronnego Orle Gniazda. I obok Zamku w Ojcowie, jednym z najczęściej odwiedzanych ze względu na położenie w Ojcowskim Parku Narodowym. Jakie ciekawostki, legendy i historie wiążą się z zamkiem i na który wariant zwiedzania warto się skusić? 🙂

Artykuł jest rozszerzeniem tych postów:

Ojcowski Park Narodowy. Najpiękniejsze atrakcje na aktywny weekend.

Szlak Orlich Gniazd. Jak przejść wzdłuż najpiękniejszych warowni jurajskich w 6-8 dni bez namiotu?

Zamek Pieskowa Skała – ciekawostki

Pieskowa Skała – legenda i pochodzenie nazwy

Zastanawiałeś_aś się kiedyś, skąd „pieskowa” skała? Wiąże się z tym pewna legenda.

Żyła sobie kiedyś młoda i piękna Dorotka. Zakochała się w młodym i pięknym rycerzu (lub lutniście, dwie wersje widziałam 😉 ). Za jej czasów niestety ludzie nie wiązali się z miłości – i wbrew jej woli ojciec wydał ją za mąż za właściciela zamku.

Dorotka nie chciała jednak zrezygnować ze swojego uczucia i któregoś dnia mąż nakrył ją z młodym rycerzem. Wściekły zamknął ją w baszcie na wysokiej skale i skazał na śmierć głodową.

Dorotka miała jednak wiernego psa, który starał się ją ocalić. Dzielnie wspinał się po stromej skale i przez szczelinę w murze podawał jej jedzenie. Pamięć o wiernym psie zachowała się dzisiaj w nazwie skały.

Inna wersja legendy mówi, że Dorotka została żywcem zamurowana w piwnicy pod wieżą i do dziś ukazuje się jako Biała Dama z Pieskowej Skały. Ta legenda nie tłumaczy jednak nazwy.

Jest też twierdzenie, że „Pieskowa” skała pochodzi od dawnej wersji imienia „Piotr” – Pieter, w zdrobnieniu też Pieszk, Pieszek. Tak na imię miał jeden z właścicieli zamku z XV wieku, Piotr Szafraniec. O nim więcej opowiada przewodnik podczas zwiedzania 🙂

A najbardziej prawdopodobną wersją jest pochodzenie nazwy zamku Pieskowa Skała od słowa „Peskenstein” – tak brzmi najwcześniejsza wzmianka w dokumentach Władysława Łokietka o zespole obronnym znajdującym się w tym miejscu.

Inne ciekawostki

• Zamek grał w takich filmach i serialach, jak Zacne grzechy (1963), Stawka większa niż życie (1968), Podróż za jeden uśmiech (1971), Janosik (1974), Ogniem i mieczem (1999), Szkoła żon (teatr telewizji) (2008), Reich (2001), The Amazing Race (serial) (2006), Nie kłam kochanie (2008).
• W latach 1903-1939 w zamku działał ekskluzywny pensjonat, głównie dla mieszkańców Warszawy i całego zaboru rosyjskiego. W czasie niemieckiej okupacji właściciele udostępnili pomieszczenia hotelowe na sierociniec,
• Zamek w Pieskowej Skale jako jedyny na szlaku Orlich Gniazd nigdy nie został całkowicie opuszczony.

Zamek w Pieskowej Skale – historia w pigułce

Jak wspomniałam wyżej przy okazji genezy nazwy – pierwsza wzmianka o budowli obronnej w tym miejscu pochodzi z dokumentów Władysława Łokietka z 1315 roku. Nowy zamek, tak jak w przypadku Zamku w Ojcowie, wzniósł Kazimierz Wielki w celu obrony drogi łączącej Kraków ze Śląskiem.

Zamek Pieskowa Skała był własnością królów do końca XIV wieku. Wtedy król Ludwik Węgierski podarował zamek Pieskowa Skała podstolemu krakowskiemu, Piotrowi Szafrańcowi, jako zadośćuczynienie za ranę, jaką odniósł w konflikcie z dworzanami króla. Władysław Jagiełło potwierdził tą darowiznę.

Później Szafrańcowie roztrwonili majątek, utracili pozycję na dworze królewskim i dobre imię. Zaczęli trudnić się zbójectwem, wykorzystywali zamek jako punkt startowy do napadów na kupców przejeżdżających traktem z Krakowa na Śląsk.

Szczęśliwie, w XVI wieku znów odzyskali szacunek króla. Zygmunt Stary wydał swoją nieślubną córkę za Hieronima Szafrańca, a on za pieniądze z posagu panny młodej przebudował zamek w Pieskowej Skale. Podążał za modą, która rozpoczęła się od renesansowej przebudowy Wawelu.

• 

• 

Po śmierci ostatniego z Szafrańców, zamek regularnie zmieniał właścicieli, którzy go przebudowywali, czy też odbudowywali po pożarach. Zachęcam do doczytania szczegółów na stronie zamku tutaj. W komnatach zamkowych gościł raz król Stanisław August Poniatowski.

Po II wojnie światowej Pieskowa Skała została przekazana we własność państwa i rozpoczęły się prace remontowe.

Ponieważ oryginalne wnętrza zamku się nie zachowały i nie ma informacji o ich wyglądzie, w środku zamku można zobaczyć wystawę części eksponatów z Wawelu.

Zamek w Pieskowej Skale – zwiedzanie

Zwiedzanie Zamku w Pieskowej Skale odbywa się w trzech wariantach. Główną częścią jest „trasa zewnętrzna”, którą pokonujemy z przewodnikiem. Przewodnicy zbierają grupy na dziedzińcu zamkowym w regularnych odstępach czasu. Wystarczy poczekać, a przewodnik się pojawi 🙂

Zwiedzanie z przewodnikiem jest ciekawe i można dużo dowiedzieć się o architekturze i historii zamku. Trwa około 30 minut i mnie się bardzo podobało – polecam!

Pozostałe warianty dają możliwość wejścia na ekspozycje we wnętrzu zamku, np. Przemiany stylowe w sztuce, Historia Zamku, Galeria Malarstwa Angielskiego. Ja wykupiłam bilet zawierający ekspozycje Przemiany stylowe w sztuce i Historia Zamku. Wystawa „Historia Zamku” przedstawia ją krótko – dużo więcej dowiesz się na wycieczce z przewodnikiem. Za to możesz zobaczyć wiele pięknych przedmiotów, niezwiązanych jednak z dziejami tego miejsca.

• 

• 

• 

Ja gorąco polecam trasę zewnętrzną z przewodnikiem. A jak chodzi o wystawy – oceń po nazwach i opisach, czy będą dla Ciebie ciekawe – możesz poczytać o nich na stronie zamku tutaj. Dla mnie były średnie – nie wpasowały się w mój gust i oczekiwania. Ja zwykle szukam w takich miejscach ciekawych historii, a niekoniecznie ładnych przedmiotów bez wyraźnego związku z miejscem, w którym się znajdują 🙂

Informacje o cenach biletów i godzinach otwarcia znajdziesz na stronie zamku tutaj.

Ojcowski Park Narodowy – noclegi

• 

• 

• 

• 

Ojcowski Zakątek – jeśli szukasz klimatycznego domku, mam idealną propozycję ze zdjęć powyżej 🙂 Ojcowski Zakątek (dawniej: Ojcowskie Zacisze) znajduje się w Woli Kalinowskiej w otulinie Ojcowskiego Parku Narodowego. Godzinny spacer lub kilka minut samochodem będą dzieliły Cię od Pieskowej Skały czy zamku Ojców. Domek może pomieścić do 5 osób. Wyposażenie domku jest przemyślane i niczego w nim nie brakuje – są nawet kapcie dla gości, gry planszowe, zabawki czy szczoteczki do zębów 🙂 W środku odpoczniesz na klimatycznych hamakach, a na tarasie jest podgrzewana balia idealna na wieczorny relaks. Recenzję Ojcowskiego Zakątku znajdziesz tutaj. Sprawdź stronę domku lub zarezerwuj przez Booking i ciesz się pobytem 🙂

Linki do noclegów na bookingu w tym poście są linkami afiliacyjnymi. To znaczy, że jeśli zarezerwujesz pobyt korzystając z mojego linka, ja dostanę drobną prowizję bez różnicy w cenie dla Ciebie. Jeśli z nich skorzystasz, serdecznie dziękuję! 🙂

Dorota

Oprócz Pieskowej Skały, przeczytaj też o zamku w Ojcowie, zamku Pilcza w Smoleniu, atrakcjach w Ojcowskim Parku Narodowym na aktywny weekend i Szlaku Orlich Gniazd pieszo 🙂

A jeśli ten post był dla Ciebie przydatny, udostępnij go w swoich mediach społecznościowych, zaobserwuj mnie na Instagramie @weekendowka lub podeślij ten artykuł osobie, z którą planujesz wyjazd 🙂 Dzięki!