Wałbrzych region: mały cud Zaworów czyli Głazy Krasnoludków (FOTO)

Dziś, 29 lipca, po raz kolejny zjawią się tam krasnale - kolejny Zlot Krasnali będzie miał miejsce w godz. 14.00 - 18.00, a zanim się zjawią, przypominamy, jakie to niesamowite miejsce, tuż przy granicy powiatu wałbrzyskiego, jakieś trzy kilometry od wsi Grzędy Górne.



Geograficznie Gorzeszowskie Skałki lub Głazy Krasnoludków (538 m n.p.m.) to skupisko skał piaskowcowych na północnej krawędzi Zaworów w Górach Stołowych. Skały znajdują się w obrębie rezerwatu przyrody Głazy Krasnoludków, nad potokiem Jawiszówka, 2 km na południowy wschód od Gorzeszowa. Rezerwat przyrody nieożywionej obejmuje powierzchnię 9,04 ha i został utworzony w 1970 roku. A można tam spotkać na przykład coś takiego.

A geologicznie to zgrupowanie skał piaskowcowych wieku górnokredowego o wysokości od 5 do nawet 30 metrów. Ciągnie się w lesie na długości 1,2 km i zajmuje pas o średniej szerokości 150 m. Niezwykłe formy skalne powstały na krawędzi progu strukturalnego, który wskutek długiej erozji potoku Jawiszówka został zniszczony, a dalsze wietrzenie w odporniejszych partiach piaskowca cisowego wykształciło formy obrazujące: postacie, maczugi, skalne ściany, wieże, baszty, grzyby, ambony i zwierzęta. To na pewno jest czyjaś łapa.



Formy skalne poprzecinane są wąskimi szczelinami i małymi labiryntami utworzonych w piaskowcach i marglach, a dodatkowo wyżłobione wodą. Inaczej niż w Górach Stołowych czy w czeskim Skalnym Mieście te formy nie są nazwane - każdy może sam nadać im imię, a pole do popisu wyobraźni - ogromne. Jak to nazwać?



I w przeciwieństwie do większości urokliwych terenów Gór Stołowych, to miejsce bardzo łatwo dostępne, także dla rodzin z małymi dziećmi. Nie trzeba się wspinać, nie ma trudnych miejsc i przecisków między skałami, przepaści, niebezpiecznych podejść i zejść. Żółty szlak od bardzo sympatycznej polany okrąża skałki pętlą - kiedy pójdziemy nim w prawo, najpierw zobaczymy część od dołu, później od góry, a na koniec pozostałe od dołu. Jest co oglądać!



Jest też gdzie odpocząć - za parkingiem mamy wspomnianą wyżej polanę, a na niej kilka wiat turystycznych, ławek i miejsc do biwakowania. Całość połączona jest z główną szosą drogą bardzo wąską, gdzie trudno się minąć z drugim autem. Na szczęście zamontowano sporo tablic informacyjnych. Nawet ulica prowadząca do rezerwatu nosi nazwę Droga do Głazów Krasnoludków. A to lokalna wersja Starosty i Starościny... czyli dwie Starościny.



Prowadzą tu także szlaki turystyczne:

- czerwony szlak, będący krótkim szlakiem łącznikowym pomiędzy miejscowością Gorzeszów a rezerwatem;
- żółty szlak, biegnący z Chełmska Śląskiego przez rezerwat i dalej na północ w kierunku Kamiennej Góry;
- ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna Dobromyśl, poprowadzona na południe od rezerwatu, w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Tworzy ona pętlę naokoło wzniesienia Lisiec (601 m n.p.m.).



A to fascynująca historia powstawania skał opisana na portalu przyrodniczo.pl:

Wśród owych skał najbardziej znana jest liczna grupa ostańców określanych jako skalne grzyby. Charakterystyczny kształt owe grzyby nabrały z powodu swojej warstwowej budowy, która miała duże znaczenie w czasie procesów erozyjnych. Dolne warstwy tworów skalnych, określane jako „nóżki” zbudowane są z wielu warstw porowatego piaskowca marglistego, podczas gdy „kapelusze” buduje jednorodny piaskowiec o spoiwie krzemionkowym pozbawiony spękań. Wielowarstwowość nóżek spowodowana jest stopniowym i powolnym odkładaniem się piaszczystego materiału, który był naniesiony z niszczenia okolicznych lądów. Naniesienie powoduje jednocześnie wytworzenie się rozbudowanej porowatej struktury, bardzo podatnej na erozję. Woda krążąc przez system porów znacznie szybciej przyczynia się do wymywania materiału skalnego. Górne warstwy grzybów są całkowitym przeciwieństwem dolnych warstw. Ich budulcem jest lity piaskowiec bez porów będący efektem bioturbacji. Proces ten powodowały morskie organizmy, które poprzez rycie w jeszcze luźnym piaszczystym podłożu doprowadzały do wymieszania się materiału i zatarcia jego wielowarstwowości. Ze względu na litą budowę, górne warstwy znacznie wolniej ulegały erozji. W końcowym efekcie szybszego wymywania dolnych porowatych warstw i wolniejszego litych warstw górnych powstały charakterystyczne grzybowe twory skalne.

Ważne: obszar rezerwatu jest objęty ochroną czynną.


Inny cud geologiczny na wyciągnięcie ręki:
Wałbrzych region: pora, by odwiedzić to wyjątkowe miejsce! (FOTO)



Tekst i foto: Magdalena Sakowska