Tatuaże więzienne

UKRYTE ZNACZENIE

We współczesnym świecie tatuowanie, przez wielu wciąż jest kojarzone z procederem przestępczym i środowiskiem kryminogennym. Te negatywne emocje mają niewątpliwie swoje uzasadnienie, gdyż osoby, które weszły w konflikt z prawem bardzo często ozdabiały swoje ciała, wzbudzając tym samym u osób niewtajemniczonych lęk i obawę.

Ludzie z wolności o tatuażach więziennych wiedzą niewiele. Nie zdają sobie sprawy, że za tymi rysunkami kryje się cierpienie, ból i tęsknota. Natomiast paradoksem jest fakt, że człowiek z tatuażem dużym, strasznym, wywołującym obrzydzenie wcale nie jest bardziej niebezpieczny od tego, który posiada jedynie drobną kropeczkę między brwiami, tak malutką, że wręcz niedostrzegalną, a jednak jakże wiele mówiącą o nim samym.

Tatuaż w środowisku penitencjarnym zwany również dziarą to charakterystyczna mowa ciała. „W więzieniu każdy chce mieć coś własnego, niepowtarzalnego, nawet za cenę oszpecenia własnego ciała. Tatuaże dają im poczucie wyjątkowości, autonomii” uważa Blanka Fedkow, psycholog kliniczny z Zakładu Karnego we Wronkach. Więźniowie wierzą, że ich tatuaże mają olbrzymią moc sprawczą, niekiedy traktowane jako swoiste amulety. Przypominają wspólnocie więziennej o sukcesach, triumfach, ukazują wytrzymałość oraz hart ducha ich właściciela. Ilustrują zwycięstwo nad bólem i cierpieniem, a także wskazują na życiowe porażki i niepowodzenia. Są skarbnicą wiedzy o skazanym człowieku.

Tatuaż więzienny to nie jest zbiór nieplanowanych znaków, tam nie ma przypadków. Każdy z nich coś oznacza, każda kreska ma wartość merytoryczną i istotne znaczenie.

Poprzez tatuaże więźniowie przekazują sobie informacje, demonstrują, opowiadają o swych przekonaniach religijnych, czy ideologicznych. Wskazują na przynależność do grupy grypsujących, ukazują światu swą męczeńską drogę przez kryminał, ewidencjonują najważniejsze wydarzenia z życia w izolacji. Ale są też tacy, którzy tatuują się ze względów estetycznych, z chęci dowartościowania się czy uzewnętrznienia swoich planów – na przykład zemsty. Natomiast tatuaże wykonywane pod przymusem mają za zadanie poniżyć, upodlić, sprowadzić więźnia do najniższej pozycji w społeczności więziennej.

METODY DZIARGANIA

Praktyka tatuowania wśród osadzonych jest kodeksowo zakazana. Art. 116a Kodeksu Karnego Wykonawczego, pkt 6 mówi „skazanemu nie wolno wykonywać tatuaży i zezwalać na ich wykonanie na sobie, jak również nakłaniać lub pomagać w dokonywaniu takich czynów”. Istnieją ku temu dwie istotne przesłanki.

Przede wszystkim warunki penitencjarne nie należą do higienicznych, a sprzęt do tatuowania jest prymitywny. Służy do niego tzw. dziargałka (do wykonania której wykorzystuje się długopis z wkładem, strunę od gitary, bądź żyłkę, igłę i silniczek od walkmana albo radia) lub kolka (złożona z ostro zakończonego patyka lub drewienka, nitki, najlepiej włóczki oraz spinacza). Wprawiony więzień taki sprzęt potrafi wykonać w ciągu 15 minut i używa do tego materiałów pozyskanych z kontrabandy. Ponadto jedna maszynka jest używana przez wielu skazanych, a pielęgnacja tatuażu również pozostawia wiele do życzenia. W takich warunkach łatwo jest o zakażenie, które może powodować komplikacje zdrowotne.

Dziergałka i kolka. Żródło: link

Drugim powodem jest aspekt podkulturowy, czyli hierarchia wśród więźniów wyrażana tatuażami. Wytatuowany symbol może zmienić życie skazanego, zwłaszcza jeśli jest wykonany pod przymusem.

O rezultacie wykonywanej dziary decyduje jakość sprzętu wykorzystanego do tatuowania, umiejętności oraz doświadczenie osoby tatuującej, ale także użyte barwniki, potocznie zwane kolorkami.

Kolorki należy skombinować, a następnie zastosować. Czasem uda się prawdziwe barwniki przemycić do więzienia i wtedy tatuaże są trwalsze, ale też droższe. Najchętniej używany, a co za tym idzie najbardziej poszukiwany jest kolor niebieski, który można uzyskać z żelowych długopisów, tuszy kreślarskich, atramentu, akwareli lub mieszanki gryfli ołówkowych czy kredek pastelowych. Innymi kolorkami, które więźniowie produkują sami to czerwony, który można pozyskać ze sproszkowanej cegły (czasem z domieszką krwi, by barwnik był bardziej wyrazisty) i czarny, uzyskany z sadzy w trakcie palenia czarnej gumy, np. podeszwy od klapek więziennych.

Aby uzyskać płynną konsystencję do materiałów należy dodać płynną substancję, np. tłuszcz, w postaci masła, kremu czy smalcu, pastę do zębów, lub szampon.

Technika wykonywania tatuażu więziennego jest bardzo szeroka. Najpopularniejszą z nich jest nakłuwanie skóry i wpuszczanie pod nią barwnika za pomocą wspomnianych wyżej dziargałki lub kolki. Praca składa się z kilku etapów: m.in. wybranie wzoru narysowanego wcześniej na kartkach papieru lub pergaminie, papierze czerpanym, czy nawet na prześcieradle. Więzień może także zamówić inny, własny wzór, lecz wówczas tatuaż jest droższy. Następnie szablon przykłada się go do zwilżonej skóry parokrotnie go dociskając, tak by uniknąć rozmazania.

Tatuowanie rozpoczyna się od wykonania konturów, następnie się je wypełnia. Bywa też, że dziara powstaje bez użycia szablonów, co wymaga niezwykłej precyzji. Jednakże wówczas efekt zwykle bywa gorszej jakości.

Inne techniki wykonywania tatuaży więziennych to:

Drapanka – polega na drapaniu, szarpaniu oraz nacinaniu skóry, a następnie zalewaniu rany kolorem, bądź wcieraniu w nie konkretnego pigmentu. Można w niej umieścić jakiś przedmiot, którego rozmiar jest odpowiedni do wielkości nacięcia. Następnie rana jest zszywana, pozostawiając przedmiot pod skórą. W efekcie uzyskuje się znaczne wybrzuszenie, będące odzwierciedleniem zszytego eksponatu. Po zagojeniu rany powstaje jednobarwna lub wielokolorowa blizna, przedstawiając wcześniej ustalony motyw.

Skaryfikacja – tzw. tatuaż bliznowy polegający na niejednokrotnym nacinaniu skóry przy użyciu różnych ostrych przyrządów (noży własnej konstrukcji, kawałków blachy, drutu, żyletek itp.). Efektem są blizny, sznyty, zrosty i szramy, którą mogą, ale nie muszą przypominać wybrany wzór. Dodatkowo stosuje się przekłuwanie rany igłą i przeciąganie jej przez skórę wraz z nitką nasączoną barwnikiem. Wówczas część barwnika znajdującego się na nitce zostaje pod powłoką skóry. Wymaga to sporej dokładności i precyzji, a niewielki błąd powoduje, że wzór staje się niezgrabny, z kształtem niezgodnym ze wcześniejszymi założeniami.

Wypalanie tatuażu – technika, w której wzór wykonuje się za pomocą rozgrzanych narzędzi dostępnych w zakładach karnych. Jest to technika bolesna i prymitywna, a sam tatuaż mało efektowny.

Ostatnią jest technika transplantacyjna. Polega na wprowadzeniu pod skórę zdjęcia lub kalkomanii z pewnym motywem, który ma być widoczny przez powłokę skórną tworząc ostatecznie pożądaną kompozycję. Jest to zabieg bardzo bolesny, obecnie niezwykle rzadko stosowany. Osoby, które kiedyś odbywały karę pozbawienia wolności relacjonują, że decydowali się na niego jedynie nieliczni, tylko najbardziej zahartowani, z dużą tolerancją na ból. Tatuaż ten można wykonać na dwa sposoby. Pierwszy polega na bardzo dokładnym wycięciu warstwy skóry i wprowadzeniu zdjęcia pod skórę. Im jest to zdjęcie wyraźniejsze tym tatuaż będzie bardziej widoczny. Drugi sposób to ułożenie zdjęcia pod specjalnie wytworzonym pęcherzem, który powstał wcześniej na skutek poparzenia skóry. Nie może być on zbyt głęboki by nie uszkodził dolnych warstw skóry, co mogło prowadzić do powikłań zdrowotnych.

Podczas tatuowania należy zachować sterylność pomieszczenia, sprzętu oraz osoby tatuującej. Pielęgnacja dziary wymaga także konkretnych środków dezynfekujących i konserwujących. W miejscu takim jak zakład karny dostęp do tych materiałów jest bardzo ograniczony, co powoduje, że stosuje się zamienniki np. maszynki do tatuowania odkaża się moczem osoby tatuowanej (urynę również skazani dodają do sporządzanej mieszanki pigmentowej). Czasem zdarza się, że środki higieniczne pochodzą z przemytu (np. woda utleniona z ambulatorium lekarskiego), wtedy sprawa pielęgnacji staje się dużo prostsza.

PRZEDSTAWIANE MOTYWY

Pisząc o tatuażach więziennych należy zwrócić uwagę, że przedstawiające ich treści mają ścisły związek z hierarchią podkultury więziennej. Skazani, biorąc pod uwagę nieformalne zależności, dzielą się na trzy zwalczające się obozy:

Grypsujący (git ludzie, ludzie). Słowo „git” oznacza „grypsujący i twardy”. Niegdyś oznaczało „grypsujący, inteligentny i twardy”, jednak środkowa część formuły z czasem straciła na znaczeniu. Sami Gici uznali, że jakby wszyscy byli inteligentni to by nie było rozjebusów. Grypsujący to człowiek, który jest: sztywny (ściśle przestrzega zasad grypsowania), twardy (mięczaki nie grypsują), nieugięty (żadna siła fizyczna i psychiczna nie jest w stanie odwieźć go od grypsowania). Ponadto wyznaje takie wartości jak: honor (mówi prosto w patrzały, a nie za plegarami), godność (godnie reprezentuje grypsujących), ambicja (jeżeli podejmuje się sprawy grypsowania, to doprowadza ją do końca) oraz utrzymuje czystość. Grypsujący na wolności nie grypsuje, zachowuje jedynie twarz człowieka grypsującego.

Niegrypsujący (nieludzie, frajerzy). To skazani, którzy w przeciwieństwie do grypsujących nie odnoszą się z jawną wrogością do pracowników służby więziennej. Nie posiadają oni realnych możliwości współdecydowania o kierunku i charakterze życia więziennego. Przez grypsujących dzieleni na:

• Szwajcar – nie grypsuje z powodu choroby, religii, kalectwa. Takiej osobie bezpodstawnie się nie ubliża. Szwajcar uczestniczy we wszystkich jazdach, buntach, głodówkach, pomaga w grypsowaniu lub przenosi grypsy;
• Frajer – to osoba, która nie grypsuje, bez honoru, godności i ambicji. Frajer ma czyste ręce, lecz niegodne uścisku grypsujących;
• Fest – (skrót od: frajerska elita skurwiałego towarzystwa) to osoba, która ściśle współpracuje z administracją więzienną. Festem jest więzień pracujący w radiowęźle ale także wychowawca;
• Cwaniak – ten, który nie boi się nikogo i niczego.

Cwele – to trzeci, ostatni obóz w hierarchii subkultury więziennej. Znajdują się na samym dnie, bez prawa głosu w jakiejkolwiek sprawie, zwani także ciotami, druciarami czy parówami. Cwelem jest osoba, której dowiedziono kontakt seksualny z przedstawicielem tej samej płci. Funkcjonowanie osadzonych z tej grupy jest niezmierne trudne, tak dla samych osadzonych jak i dla pracowników więzienia, gdyż muszą oni chronić tych więźniów przed natarczywym atakiem ze strony grypsujących, którzy odmawiają im człowieczeństwa, traktując przedmiotowo, uważając, że mogą z nimi robić wszystko co chcą włącznie z wykorzystywaniem seksualnym.

Treści tatuaży więziennych podobnie jak same tatuaże są niezwykle ciekawe i różnorodne, opowiadają o przeszłości, teraźniejszości jak i planach na przyszłość skazanego. Aby dokładnie zinterpretować dziarę należałoby swoje przypuszczenia skonfrontować z właścicielem tatuażu, co pozwoliłoby uzyskać pełniejszy obraz zjawiska. Niestety rozmowa z osadzonym jest bardzo trudna, a informacje których udzielają nam skazani należy potraktować z przymrużeniem oka. Więźniowie bardzo często wymyślają dodatkowe fakty, ubarwiając tym samym swój przestępczy życiorys.

Inaczej jest, gdy skazany opuści już mury więzienne, wówczas niechętnie rozmawia na temat drugiego życia i milczy pytany o znaczenie swoich tatuaży. Wierzy, że ludzie niewtajemniczeni nie mają pojęcia co one oznaczają i tym samym nie czuje zagrożenia, że zostanie rozpoznany np. jako złodziej. Więzienna dziara cały czas ulega przemianom, jednak mimo ich rozmaitości można wymienić następujące treści:

Grypsersko – przynależnościowe to między innymi cynkówka (inaczej: toczka, czyli kropka przy kąciku lewego oka symbolizująca gita), na którą należy sobie zasłużyć ukończeniem co najmniej roku szkolenia na grypsującego. Nazwa pochodzi od słowa cynkwajs (tzn. człowiek grypsujący), a jej historia sięga lat 80-tych. Innymi znakami, które oznaczają przynależność do grupy gitów są mgiełki.

Grypsersko – prestiżowe to na przykład dystynkcje wojskowe, które wskazują na nieformalną hierarchię władzy w więzieniu oraz informują innych o łącznym czasie spędzonym w więzieniu. Gwiazda oznacza 3 lata, a belka 1 rok odsiadki. Najczęściej spotykane rangi to major (gwiazda i dwie belki – 5 lat ), podpułkownik (dwie gwiazdy i dwie belki – 8 lat), pułkownik (trzy gwiazdy i dwie belki – 11 lat) i generał (wężyk generalski). Gdy tatuaż jest wypełniony mówi o przebytej już karze, a gdy zawiera jedynie kontury – wówczas informuje o czasie, który pozostał skazanemu do zakończenia odsiadki. Gdy więzień awansuje na generała, musi usunąć stary tatuaż i dopiero wówczas może wytatuować sobie wężyk generalski.

Do dziar prestiżowych należą również przedłużki (kreseczki) lub znak „i” na przedłużeniu kącików oczu. Wówczas oznacza to, że skazany jest gotów zawsze i wszędzie świadomie przedłużyć sobie karę pozbawienia wolności.

Cynkówka, dystynkcje wojskowe, mgiełki i przedłużki. Źródło własne autora.

Treści humorystyczne mają za zadanie, rozśmieszyć, poprawić humor, wywołać uśmiech na twarzy współwięźniów, a tym samym rozładować atmosferę. Do treści humorystycznych należą napisy na różnych częściach ciała, np. na stopach „nie deptać”, „nie budzić” (może być również uznany jako tatuaż informacyjny, gdyż w zakładach karnych zwykle kołdry są zbyt krótkie i więźniom wystają stopy), czy przegubach ręki np. „Siostrzyczko, gdy pobierzesz krwi kropeleczkę, to wyliżę Ci piz…kę”.

Treści erotyczne dzielimy na treści humorystyczno-agresywne oraz wizerunki kobiet. Niezaspokojone potrzeby seksualne mają swoje odzwierciedlenie na tatuażach, gdy jedni tatuują sobie nagie kobiety w różnych postaciach, np. anioła, wojowniczki, diabelskiej kobiety, czy dwóch całujących się kobiet, inni tatuują agresywne o podłożu seksualnym rysunki czy napisy. I tak przykładowo:

• Pięciolinia z nutami na podbrzuszu oznacza „przydziargał se nutki koło kindybała, by dupa melodię gitnie znała i na puzonie grała”
• skrót LPZD na dolnej wardze od wewnątrz oznacza swoiste wyznanie „liżę pi…dę za dolary”
• skrót TDK na podbrzuszu ze strzałką ku dołowi oznacza „tylko dla kobiet” (sygnalizuje, że posiadacz ma preferencje heteroseksualne, co akurat w więzieniu nie pozostaje bez znaczenia)
• skrót PSM ma wiele znaczeń takich jak „Pamiętam Słowa Matki”, „Piję Słodkie Mleko”, „Pomszczę Swoją Młodość”, a przed 1989 r. mógł oznaczać „Przyrzekam Śmierć Milicji”. Jednak najczęściej spotykanym tłumaczeniem tego skrótu jest „Pie…ę Same Małolaty”, z tego też względu znalazł się w tym miejscu.

Treści miłosne to napisy „LOVE”, serca ze strzałami, inicjały od imienia i nazwiska lub po prostu wyznanie miłości np. „Kocham Cię”. Tatuaże z tej grupy dzielimy na te z miłości do płci przeciwnej oraz te z miłości do Boga.

Treści ostrzegawcze to rysunki lub napisy symbolizujące zemstę, uzewnętrznienie swoich zamiarów, planów, ostrzeżenie przed potencjalnym zagrożeniem ze swej strony. Tatuaże o tej treści często są wynikiem frustracji jaką odczuwają osadzeni, niekiedy uważając, że kara jest nie adekwatna do czynu. Może ona dotyczyć zarówno osób, które w pewien sposób skrzywdziły osadzonego gdy był na wolności, jak również osób, które przyczyniły się do Jego skazania. Symbolem zemsty może być wytatuowany napis np. „Zemsta wróci niebawem…L.H.”, gdzie inicjały symbolizują osobę na której zemsta ma być dokonana.

Podobne treści przedstawia wizerunek kata. Przekreślony kat to zemsta jeszcze niedokonana. Kat trzymający topór lub miecz i uciętą głowę w drugiej dłoni, a obok pień katowski to symbol zemsty na swoich oprawcach, a więc wszystkich tych, którzy przyczynili się do jego zatrzymania, czyli m. in. organy ścigania oraz wymiar sprawiedliwości.

Innym symbolem zemsty jest wąż (w koronie – zemsta dokonana, bez korony – zemsta jeszcze niedokonana). Dwa jadowite węże na pośladkach są ostrzeżeniem dla potencjalnego gwałciciela w więzieniu, a czarna róża z kolcami oznacza gotowość dokonania zemsty nawet za cenę cierpienia.

Tatuaże ostrzegawcze: wąż oraz topór kata. Źródło własne autora.

Do grupy treści informacyjnych zaliczamy takie dziary, które udzielają informacji na temat właściciela tatuażu. Wybrane z nich to:
Kropka między brwiami to świr. Oznacza człowieka nieobliczalnego, mającego problemy ze zdrowiem psychicznym lub świetnie udającego chorego psychicznie. To człowiek nieprzewidywalny, nigdy nie wiadomo jak się zachowa i jak się przy nim zachować by nie wytrącić go z równowagi. Jest niebezpieczny nawet dla współosadzonych. Róża jest symbolem choroby wenerycznej, a trzy toczki na łokciu oznaczają trzy zasady małolata: „małolat nie pęka, małolat tępi k…wy, małolat jest zawsze z ludźmi” – w tym przypadku ze złodziejami, gdyż toczka oznacza fach złodziejski. Kropka na wierzchołku czoła oznacza człowieka mściwego, zawziętego.

Treści historyczne informują o historii kary pozbawienia wolności. Często więźniowie tatuują sobie herby danych jednostek penitencjarnych, a ponadto daty wejścia do danego zakładu karnego lub opuszczenia go. Herbami danych zakładów karnych są m.in. Arab w turbanie (ZK w Goleniowie), literka „W” z wężem, usta lub orzeł w locie (ZK we Wronkach), dwie wisienki na gałązce (ZK w Sztumie), róża w podkowie lub gołąb (Warszawa Białołęka), palma (Iława), ryby (Łódź), żółw (Nysa), głowa orła (Szczecin), dwa skrzyżowane miecze (Strzelce Opolskie), orzeł nad górami (Wrocław), motyl (Areszt śledczy Warszawa Mokotów), Sułtan (ZK w Wołowie).

Tatuaże o treści ideologicznej wskazują na specyficzne przekonania osadzonych (pochwała faszyzmu, czy dezaprobata wobec systemy komunistycznego). Przykładem jest liczba „1488” – numer popularny wśród więźniów, którym bliska jest rasistowska, neonazistowska ideologia, gdzie numer 14 oznacza liczbę słów zawartych w mantrze Bractwa Aryjskiego, a 88 to skrót od ósmej litery alfabetu zapisanej dwa razy HH, czyli Heil Hitler.

Wizerunki osób świętych, relikwie kościelne czy krzyże są tatuażami o treści religijnej, podyktowane miłością do Stwórcy. Dodatkowo tatuaże z wizerunkiem krzyży mogą świadczyć o męczeństwie i cierpieniu w miejscu izolacji.

Dziary o treści przestępczej mają za zadanie informować współosadzonych o specjalizacji przestępczej. Tatuaże z tej grupy umiejscowione są z reguły na dłoni, a niekiedy konkretnie między kciukiem, a palcem wskazującym po to, aby przy powitaniu było wiadomo z kim mamy do czynienia, jakim „fachem” specjalizuje się dana osoba i czego można się po niej spodziewać. Do najpopularniejszych specjalności należą:

• toczka – złodziej
• dwie toczki – potwierdzenie złodzieja
• kotek – cichy złodziej
• toczka z księżycem lub gwiazdka z księżycem – złodziej nocny;
• strzałka – doliniarz
• serce przebite strzałą – złodziej kieszonkowy
• klucz przekreślony – włamywacz
• kotwica – wydra (złodziej, który wyrywa torby i torebki z rąk ofiary);
• znak dolara – cinkciarz
• serce na ustach lub anioł z głową diabła – oszust
• trupia czaszka z piszczelami – gotowość do wykonania zleceń z mokrą robotą włącznie
• twarz przesłonięta w połowie chustą i ręka z rewolwerem (tatuowany na grdyce) –nieuchwytny, tajemniczy bandyta
• serce z toczką w środku i dwiema strzałkami opadającymi od góry w kierunku toczki – człowiek do wynajęcia.

Treści markowe tatuują osoby, które lubią sportowy styl „noszenia się”. Oznacza to, że skazany firmowo się nosi, a wzorki tatuaży są niczym innym jak logo danej firmy sportowej np. Adidas, Nike czy Puma.

Dziary o treści dowartościowującej mają na celu odstraszać potencjalnych wrogów, ukazywać męskość i siłę właściciela tatuażu. Im większy i groźniejszy tatuaż tym większe dowartościowanie i dostymulowanie samego siebie. Do najczęściej dziarganych wzorów należą pająki, potwory, diabły, jaszczurki, chrabąszcze, smoki, skorpiony, czaszki, pazury, postacie budzące strach.

Tatuaże o treści martyrologicznej symbolizują męczeństwo i cierpienie osób przebywających w jednostce penitencjarnej. Skazani w ten sposób przedstawiają siebie w roli ofiary, a tworząc tatuaże również w miejscach intymnych (np. ”‒ • ‒” tzw. „przerwa w życiorysie” wytatuowana na penisie) sprawiają sobie większy ból, co jeszcze bardziej podnosi rangę tatuażu.

Krzyże, ciernie, kolce to również symbole cierpienia i męczeństwa, czasem liczba cierni w tatuażu oznacza liczbę lat odbywanej kary (gdy tatuaż jest w całości wypełniony, informuje o przebytych już latach odsiadki).

Nagrobki to również treści męczeńskie np. „ŚP Jan Kowalski/Teraz jestem już wolny” symbolizuje, że właściciel tatuażu jest już na wolności tym samym pogrzebał już więzienne bytowanie. Również łezki wytatuowane koło lewego oka mogą symbolizować cierpienie za utraconą wolnością, ale także sentencję „mężczyzna nigdy nie płacze”. Drut kolczasty wytatuowany na czole oznacza dożywocie bez możliwości przedterminowego zwolnienia.

Linia męczeńska, łezki, toczka na dłoni oznaczająca złodzieja i drut ciernisty. Źródło własne autora.

Treści emocjonalne w głównej mierze wyrażają negatywne emocje skierowane do stróżów prawa. Wyrażają pogardę i dezaprobatę, często są wulgarne np. „je…ać policję”, „pieprzę milicję” czy „ś.k.i.f.h.l.i.z”: (śmierć kur…om i frajerom chwała ludziom i złodziejom).

Treści sentencjonalne to tak zwane złote myśli, w głównej mierze napisy, hasła, głębokie przemyślenia, np. „pacta servanda sunt E=Mc2” (umów należy dotrzymywać), „vide cul fide” (patrz, komu ufasz), „nigdy więcej więzienia”, „Kocham Ciebie Mamo”, „więzienie to wielka księga…a życie w nim to księgi treść”.

TATUAŻE NA TWARZY

Omawiając tatuaże więzienne należy pamiętać, że większość informacji można wyczytać z twarzy skazanego. O ile w środowisku ludzi na wolności twarz nie należy do miejsc często tatuowanych, po tyle w środowisku więziennym właśnie ona bywa nad wyraz eksponowana i „zagospodarowywana”. Tatuując twarz osadzeni pokazują światu kim są i jakie uznają zasady. Aby dokładnie opisać znaczenie poszczególnych tatuaży w tej okolicy, przedstawiam fotografię, na której znajdują się wzory, które w realnym „drugim życiu” nie mogą ze sobą występować, ponieważ zdecydowanie się wykluczają.

Schemat umiejscowienia tatuaży na twarzy. Źródło własne autora.

1. Cynkówka oznacza człowieka grypsującego, wtajemniczonego w nieformalny świat podkultury i sprawdzonego przez ich przedstawicieli
2. Toczka poniżej cynkówki to jej potwierdzenie
3. Serduszko wskazuje na człowieka zakochanego w grypserze, czasami też przywódcę grypsujących
4. Mgiełki to człowiek grypsujący, dobrze „rozkminiający bajerę”
5. Przedłużki oznaczają człowieka, który świadomie może przedłużyć sobie karę pozbawienia wolności
6. Pewniacha to człowiek pewny siebie, który wierzy w swoje umiejętności
7. Łezki (trzy, czasami dwie) wskazują na człowieka opłakującego wolność lub sentencję „mężczyzna nigdy nie płacze”
8. Śpiochy to człowiek czujny w każdej sytuacji, mający lekki
9. Potwierdzenie śpiochów
10. Alfons
11. Świr świadczą o człowieku nieobliczalnym, z zaburzeniami psychicznymi lub udający chorego psychicznie, to człowiek groźny dla otoczenia, nieprzewidywalny także dla innych grypsujących
12. Lowelas (przystojniak) oznacza atrakcyjność, niekoniecznie fizyczną – czasami przestępczą
13. Grypsujący to człowiek wtajemniczony w przestępcze sekrety, może oznaczać również błyskawicę, której uderzenie spowodowało, że „poprzestawiało się w łepetynce”
14. Gwiazda recydywy wskazuje na identyfikację ze wspólnotą recydywistów
15. BKR – „Boże Kopsnij Rozumu” może pojawiać się wraz z odpowiedzią „ZPS – Za Późno Synu”
16. Dwie toczki w górnych partiach czoła oznaczają mściwego człowieka
17. Tasak, sztylet ostrzegają i informują, w przypadku zdrady tatuowany gotów się zemścić, można tez go odczytać jako „ożeniłem/ożenię kogoś z kosą”
18. TAXI oznacza człowieka do wynajęcia
19. Pięć toczek to identyfikacja ze wspólnotą złodziei (taki tatuaż na dłoni oznacza złodzieja w potrzasku, gdzie środkowa toczka to złodziej a cztery dookoła niej to mury więzienia)
20. OUTLAW, czyli człowiek wyjęty spod prawa
21. Vide Cul Fide – patrz komu ufasz
22. toczka, kwadracik na prawej kości policzkowej – „cwel, nygus” – obibok, próżniak
23. cwel – człowiek z samego dna hierarchii więziennej
24. toczka na nosie – „cwel konfident” – osoba współpracująca z personelem
25. cwel, „strzelający z ucha” – donosiciel
26. Chujoliz – homoseksualista z wyboru lub z przymusu
27. toczka na języku – „cwel” (jak 23 człowiek z dna hierarchii więziennej);
28. toczka na wardze – „cwel” – człowiek służący miłością francuską;
29. Pizdoliz – skazany podkreśla swoją heteroseksualność, atrakcyjność seksualną oraz gotowość do aktów seksualnych z płcią przeciwną;
30. Pijak – człowiek lubiący alkohol.

Jak już wcześniej wspomniałam o hierarchii poszczególnych grup w „drugim życiu”, tak teraz omawiając topografię twarzy możemy dostrzec tę hierarchię. Nie wszystkie tatuaże powstają w wyniku woli osadzonego. Tatuaże o numerach 22 – 28 są tatuażami powstającymi pod przymusem. Tak powstałe „dziary” bez wątpienia zaburzają spokój i porządek w społeczności penitencjarnej oraz zagrażają bezpieczeństwu poszczególnych skazanych, co może również negatywnie wpływać na cały zakład karny.

USUWANIE TATUAŻY W WIĘZIENIU

Gdy mowa o tatuażach, ich wzorach, sposobie wykonania, pielęgnacji oraz znaczeniu nie może zabraknąć mowy o sposobie ich usuwania, gdy już się znudzi, przestaje się podobać lub staje się nieaktualny. W warunkach izolacji usuwanie istniejących tatuaży jest niezwykle trudne i niekiedy bardziej bolesne niż samo tatuowanie.

Wycinanie kawałka skóry to pierwszy ze sposobów pozbycia się niechcianego tatuażu. W zakładach karnych tatuaże zwykle robione są niedbale, raz igła z pigmentem jest wbijana na głębokość 0.5 mm, a raz na 1 mm (lub głębiej). Nie ma pewności, czy pod wyciętą warstwą skóry nie ma jeszcze barwnika, więc usuwając tatuaż tą techniką wycina się skórę dosyć głęboko, aby dokładnie usunąć wzór. Gojenie się rany to długotrwały proces, metoda ta jest bardzo bolesna, a efektem jest nieestetyczna blizna.

Ścieranie naskórka – do tego celu używa się takich materiałów i przyrządów o ostrej trącej powierzchni jak papier ścierny, cegła, pilnik, pumeks itp. zabieg ten jest bardzo bolesny i polega na takim tarciu skóry, przy pomocy powyższych narzędzi, aż dotrzemy do tuszu. Nie zawsze udaje się usunąć cały tatuaż, a wynikiem tego zabiegu są różne obrażenia i obrzydliwa blizna.

Chlasty to kolejna technika usuwania tatuażu. To cięcia skóry ostrymi narzędziami takimi jak żyletka, kawałek blachy, noże itp. Skóra rozciąga się, a wzór razem z nią. Aby rezultat był lepszy owe „sznyty” zalewa się moczem, zasypuje środkami żrącymi (detergentami) lub siarką z zapałek czy proszkiem do pieczenia, co ma spowodować, że blizny będą bardziej rozległe, a tym samym skuteczniej zakryją niechciany tatuaż.

Podrażnienia skóry, to sposób na usunięcie tatuażu np. poprzez poparzenie. Skórę podrażnia się np. przypaleniem po to, aby wytworzył się strup, następnie strup jest zrywany wraz z naskórkiem i widniejącym na nim tatuażem. Skórę przypala się np. papierosem, lub buzałą (samodzielnie wykonana grzałka przez osadzonych). Do podrażnienia skóry może posłużyć także plastik. Skazani podgrzewają go, a gdy się roztopi przylega do skóry, następnie jest odrywany wraz ze skórą. Zabieg bardzo bolesny, jednak skazani są przekonani o jego efektywności gdyż tatuaż prawie zawsze znika, pozostawiając jak i w poprzednich technikach nieestetyczną bliznę. Podobną do tej, jest technika usuwania tatuażu klejem i zrywaniem skóry.

Dosyć oryginalnym pomysłem jest zszywanie powłok skóry, aby zakryć niechciany tatuaż. fizycznie tatuaż nadal był w tym miejscu, natomiast nie był widoczny. Tatuaż musi być dosyć mały, aby można było naciągnąć skórę i zszyć. w tym miejscu powstanie zrost i delikatne zniekształcenie skóry.

Cover–up – to nałożenie jednego tatuażu na drugi. Nowy tatuaż musi być większy od poprzedniego by go zakryć, a także usunąć w wymiarze psychologicznym. Czasami próba takiego zabiegu jest tak nieudolna, że powstaje zalany barwnikiem fragment skóry lub widoczne są oba rysunki.

Bibliografia:

1. Malinowski A. „Tajemnice tatuażu i magia kolczyków” Gdańsk 2005
2. Szaszkiewicz M. „Tajemnice grypserki” Kraków 1998
3. Przybyliński S. „Dziara”, „Cynkówka”, „Kolka” – zjawisko tatuażu więziennego, Kraków 2019
4. Opracowanie „My ludzie” Marcin Kaczmarczyk, Piotr Tondytko
5. Przybyliński S. „Podkultura więzienna – wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej” Kraków 2006
6. Ciosek M., Pastwa – Wojciechowska B. „Psychologia penitencjarna” Warszawa 2017
7. Lombroso C. „Człowiek – zbrodniarz w stosunku do antropologii, jurysprudencyi i dyscypliny więziennej” Warszawa 1892