[zaloguj się]
[pdf]

PRZEWIELEBNY (7) ai

Wszystkie e prawdopodobnie jasne (tak w prze- oraz wielebny).

sup przenåwielebni(e)jszy (1).

Fleksja
sg
mNprzewielebny, przenåwielebni(e)jszy
Gprzewielebn(e)go
Vprzewielebny
pl
G przewielebnych
A m pers przewielebn(e)

sg m N przewielebny, przenåwielebni(e)jszy (3). ◊ G przewielebn(e)go (1). ◊ V przewielebny (2). ◊ pl G przewielebnych (1). ◊ [A m pers przewielebn(e).]

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

Intens. od „wielebny” ‘czcigodny, zasługujący na szacunek’ (7):
a. O ludziach [w użyciu grzecznościowym] (6): SkarJedn A4; com ia zá nędznik przewielebny Biſkupie: day mi ſię nápłákáć zá grzechy moie. SkarŻyw 235; O iego [św. Benedykta] ſpráwách wſzytkich ia wiádomośći niemam: iedno tę trochę com od cżterzech iego vcżniow ſłyſzał powiádam. to ieſt od Konſtántyná przewielebnego mężá/ [...] SkarŻyw 248, 212, 336, 497; [roku przeſzłego wypráwiliſmy do Oycá ś. Clemenſá oſmego Papy Rzymſkiego Poſły náſze Przewielebne/ Hipátego Prototroná Władykę Włodźimirſkiego y Brzeſkiego SkarSynod B4v].
b. O kulcie religijnym (1):
Wyrażenie: »przewielebne tajemnice« = sakramenty św. (1): Ták y w innych potrzebách ná Seymách gdy o dobrym poſpolitym rádźić máią: nie tylo modlitwą/ ále y ſpowiedźią y vżywániem przewielebnych táiemnic przypráwuią ſię mądrzy. SkarKaz 610a.

Synonimy: a. błogosławiony, błogosławny, chwalebny, dostojny, godny, poczciwy, poczesny, powyższony, poważny, przemożny, przesławny, sławetny, sławny, szacowny, szanowny, wielmożny, zacny, znamienity; b. błogosławiony, prześwięty, święty.

KO