Witkowski: aptekarstwo indywidualne może nie wytrzymać procederu przejmowania aptek

Puls Farmacji: Czym grozi proceder przejmowania aptek?

Marian Witkowski: Aptekarstwo indywidualne może tego zjawiska zwyczajnie nie wytrzymać, dlatego że powoduje ono zwiększanie potencjału aptek sieciowych, szczególnie tych z kapitałem zagranicznym. Rodzi to bardzo dużą konkurencję wobec aptek indywidualnych. Obecnie apteki sieciowe często budują swoją potęgę kosztem mniejszych aptek. W mojej opinii najlepszym rozwiązaniem dla rynku byłoby współistnienie obydwu grup podmiotów na tym samym poziomie ekonomicznym.

Wszyscy wiemy, że duży udziałowiec rynku ma na nim silną pozycję. Może budować sobie warunki: zarówno cenowe, jak i warunki w zakresie dostępności produktu. Przejęcie rynku farmaceutycznego, jakie miało miejsce kilka lat temu w Norwegii pokazało, jak ogromnym zagrożeniem jest oddanie rynku aptecznego w ręce dużych korporacji. Skutkuje to tym, że dyktują one warunki legislatorowi, jak i pacjentom.

Czego oczekuje środowisko aptekarskie, aby skutecznie zapobiegać temu zjawisku?

Oczekujemy przede wszystkim zmiany przepisów oraz stabilizacji rynku. Władze powinny zadbać o równość w prowadzeniu działalności, jaką jest apteka oraz zapobiegać przejęciu rynku przez dużych udziałowców.

Dlaczego wydane przez NSA wyroki są tak ważne dla polskich aptek?

Orzeczenia mają istotne znaczenie dla funkcjonowania rynku aptecznego. NSA uznał, że wymogi do prowadzenia apteki obowiązują wszystkich posiadaczy zezwoleń, niezależnie od tego, czy uzyskali je oni przed wejściem w życie tzw. apteki dla aptekarza, czy po tej dacie. Podkreślono również, że posiadacze zezwoleń wydanych przed 25 czerwca 2017 r., którzy nie spełniają nowych wymagań, mogą w dalszym ciągu prowadzić apteki, ale nie mogą dokonywać takich zmian w zezwoleniu, które są sprzeczne z aktualnymi wymogami do uzyskania zezwolenia na jej prowadzenie.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Kadry a polityka lekowa. Eksperci o potrzebie współpracy zawodów i mierzeniu jakości

Omawiane wyroki NSA są dla aptekarzy bardzo ważne, ale warto zwrócić uwagę, że są też dość mocno spóźnione. Środowiska aptekarskie, w związku z zapisami AdA i z luką, jaka w przepisach tejże ustawy istniała, oczekiwały takiego podejścia od Wojewódzkich Inspektorów Farmaceutycznych. Jednak jak wiemy, ich stanowiska były różne. Na przełomie ostatnich 5 lat (AdA funkcjonuje od 2017 r.) różne były także decyzje zarówno Wojewódzkich, jak i Naczelnych Sądów Administracyjnych. W związku z tym ostatnie wyroki wydają się być dla aptekarzy bardzo satysfakcjonujące. Wyraźnie obrazują, że Apteka dla Aptekarza uszczelnia przepisy i doprowadza je do odpowiedniego w mojej opinii stanu.

Wejście w życie Apteki dla Aptekarza przede wszystkim dało możliwość współistnienia aptek sieciowych i małych aptek indywidualnych. Zapisy prawne w dużym stopniu zatrzymały proceder niekontrolowanego otwierania aptek przez zagraniczne spółki. Oczywiście, jak wiemy, proceder ten nadal zachodzi, ale i tak można powiedzieć, że AdA zabezpieczyła rynek przed zniknięciem z niego aptek indywidualnych. Luka prawna, w wyniku której mogło zachodzić przejmowanie aptek, dotyczy spółek kapitałowych i spółek osobowych. Tę kwestię wyjaśniły nam już omawiane wyroki. Natomiast nadal pozostaje luka dotycząca przejęć udziałów w spółkach kapitałowych. W celu dalszej poprawy sytuacji na rynku aptecznym, farmaceuci z niecierpliwością oczekują na nowelizację przepisów.