Jamnik to myśliwski pies o charakterystycznie wydłużonej sylwetce i krótkich łapach. Psy tej rasy są przyjacielskie i łagodne, a przy tym obdarzone są silnym charakterem, dużą odwagą i wyostrzonymi zmysłami. Dobrze sprawdzą się w roli towarzysza rodziny, jednak mogą sprawiać problemy wychowawcze niedoświadczonemu opiekunowi.
Aktywność
8/10
Pielęgnacja
5/10
Podatność
4/10
Długość życia
7/10
Ile żyją jamniki?
Ile kosztują jamniki?
Czy jamniki mogą chodzić po schodach?
Jak wychować jamnika?
Ile powinien jeść jamnik?
Jamniki występują w trzech wielkościach (standardowej, miniaturowej i króliczej), które rozróżnia się po obwodzie klatki piersiowej mierzonej w najszerszym miejscu. Jamnik standardowy, czyli największy spośród odmian, powinien mieć 35-47 cm w obwodzie klatki i ważyć około 9 kg. Jamnik miniaturowy powinien mierzyć 30-35 cm i ważyć nie więcej niż 6 kg. Najmniejszy jamnik króliczy powinien mieć 25-30 cm w obwodzie i ważyć niecałe 3 kg. Każda z odmian jamnika ma takie same proporcje ciała.
Sylwetka psa tej rasy jest wydłużona, ale zwarta i dobrze umięśniona. Głowa jamnika powinna być dość płaska, a kufa długa, mocna i zwężająca się w kierunku dobrze rozwiniętego nosa. Oczy u psa tej rasy są średniej wielkości, mają migdałowaty kształt, brązowy kolor i bystry, przyjacielski wyraz. Uszy jamnika muszą być wysoko osadzone, zwisające i zaokrąglone na końcach.
Tułów psa musi być prosty, silny i dobrze umięśniony, klatka piersiowa powinna być długa, owalna i pojemna, a dobrze rozwinięte żebra powinny sięgać daleko do tyłu. Ogon u jamnika jest długi i musi być noszony na linii grzbietu. Kończyny u psa tej rasy powinny być dobrze umięśnione, mocne i możliwie proste. Nie powinny odstawać od tułowia i muszą umożliwiać psu energiczny, płynny ruch.
Jamniki występują w trzech odmianach sierści – krótkowłosej, długowłosej i szorstkowłosej.
Jamniki wyhodowane zostały do polowań na dużą i małą zwierzynę. Wyciągały z nor lisy, borsuki i króliki, a w większych grupach tropiły także ranne jelenie i osaczały dziki. Psy tej rasy musiały więc wykazywać silny instynkt łowiecki, dużą odwagę i zaciętość oraz stosunkowo dużą samodzielność, nie mogły natomiast wykazywać agresji w stosunku do innych czworonogów.
Dzisiejsze jamniki zachowały wiele z tych cech – są aktywne i energiczne, bywają uparte i mają skłonność do ucieczek na spacerach. Psy tej rasy wymagają dużej dawki ruchu i ciekawego zajęcia, a także starannej socjalizacji.
Jamniki dość mocno przywiązują się do swoich opiekunów, choć nie zawsze wylewnie okazują uczucia. Są ciekawskie, lubią towarzyszyć domownikom w przeróżnych czynnościach i chętnie się bawią, dlatego mogą stanowić dobre towarzystwo dla nieco starszych dzieci.
Trzeba jednak pamiętać, że psy tej rasy potrafią dobitnie okazać swoje niezadowolenie, jeśli są niedelikatnie traktowane. Dlatego ich kontakty z dziećmi powinny odbywać się zawsze pod nadzorem osoby dorosłej.
W stosunku do obcych osób jamniki wykazują dość dużą rezerwę i potrafią oszczekać intruza, dlatego sprawdzą się w roli domowego stróża. Nie powinny jednak mieszkać na dworze – pozbawione kontaktu z domownikami stają się sfrustrowane, nieszczęśliwe i często nabierają niszczycielskich skłonności. Jamniki mogą cierpieć na lęk separacyjny, dlatego wymagają stopniowego przyzwyczajania do znoszenia samotności.
Odważne jamniki nie zachowują się agresywnie bez potrzeby i z reguły dobrze dogadują się z innymi psami, jednak mogą mieć skłonność do popadania w konflikty z osiedlowymi awanturnikami. Bywają także zaborcze o względy opiekuna i mogą mieć problem z zaakceptowaniem drugiego psa w domu. Ze względu na silny instynkt łowiecki, jamniki nie powinny mieszkać z mniejszymi od siebie zwierzętami, takimi jak króliki czy kawie domowe. Mogą natomiast dogadać się z większym kotem, jeśli zostaną z nim odpowiednio zapoznane.
Charakter jamnika może różnić się nieznacznie w zależności od odmiany. Jamniki krótkowłose pochodzące od psów gończych mogą mieć większą skłonność do szczekania. Jamniki szorstkowłose, powstałe w wyniku krzyżówek z terierami, bywają wyjątkowo zawzięte i gorzej dogadują się z kotami. Natomiast jamniki długowłose, z domieszką krwi spanieli, bywają nieco spokojniejsze od pozostałych odmian.
Jamniki to aktywne psy, które stworzone zostały do intensywnej pracy nosem. Nie sprawdzą się więc w roli leniwego kanapowca - wymagać będą dość dużej dawki ruchu i ciekawego zajęcia wykorzystującego ich naturalne instynkty tropiciela. Psy tej rasy można zabierać na długie, miejskie spacery i aktywne przechadzki w lesie lub po łąkach.
Trzeba jednak pamiętać, że jamniki mogą mieć skłonność do ucieczek za zapachem zwierzyny, dlatego należy zawsze prowadzić je na smyczy lub długiej lince treningowej. Dobrym zajęciem dla psa tej rasy będzie szkolenie z noseworku lub tropienia użytkowego.
Jamniki są inteligentne i szybko się uczą, jednak nie zawsze chętnie wykonują polecenia opiekuna. Bywają uparte i mogą łatwo rozpraszać się podczas szkolenia. Nie należy jednak stosować metod wychowawczych opartych na krzyku i przemocy – jamniki mogą bowiem agresywnie bronić się przed złym traktowaniem, a nagromadzoną frustrację mogą wyładowywać w postaci przeróżnych niepożądanych zachowań. Jeśli wychowanie jamnika sprawia opiekunom problem, należy zwrócić się do doświadczonego behawiorysty lub psiego trenera.
Jamnik to rasa wyhodowana w Niemczech. Przy jej tworzeniu wykorzystano naturalną mutację objawiającą się karłowatością kończyn (achondroplazję).
Przodkami krótkonożnych psów myśliwskich były najprawdopodobniej psy gończe zwane Dachsbracke, występujące na ziemiach germańskich. Psy te były większe od dzisiejszych jamników, ważyły około 15-20 kg i miały skrócone kończyny. Krzyżowanie osobników o krótkich łapach pozwoliło utrwalić mutację i stworzyć niskiego, długiego psa, który doskonale nadawał się do wypłaszania zwierzyny z nor. Pierwsze wzmianki o tych psach pochodzą już ze średniowiecznych Niemiec.
Krótkonożne, obdarzone silnym instynktem łowieckim i doskonałym węchem psy stopniowo zdobywały uznanie wśród europejskich myśliwych. Krótkowłose psy krzyżowano z innymi rasami, by uzyskać różne odmiany sierści. Jamnik szorstkowłosy powstał w wyniku krzyżowania ze sznaucerem miniaturowym i dinmont terierem.
Prace hodowlane polegały następnie na eliminowaniu cech sznaucerów i upodobnianiu sylwetki do jamnika krótkowłosego. Jamnik długowłosy powstał dzięki krzyżówkom z angielskimi lub niemieckimi spanielami.
Pierwszy raz jamnika zaprezentowano na wystawie w Berlinie w 1879 roku, a pierwszy wzorzec rasy stworzono rok później. W 1895 roku usystematyzowano podział rasy na odmiany w zależności od rodzaju sierści i wielkości określanej miarą obwodu klatki piersiowej.
Obecnie jamniki wciąż pełnią rolę psa myśliwskiego, jednak coraz częściej utrzymywane są w charakterze domowego pupila. Niestety wielu opiekunów psów zapomina, że jamnik potrzebuje dużej dawki aktywności – leniwy tryb życia kanapowca sprawia, że psy tej rasy coraz częściej cierpią na otyłość, która zwiększa ryzyko chorób ortopedycznych.
Pielęgnacja jamnika zależeć będzie od odmiany sierści. Psy tej rasy ze względu na specyficzną budowę narażone są na kilka chorób i często cierpią na otyłość. Wymagać więc będą odpowiedniej opieki i ostrożnie dobranej diety.
Najłatwiejszy w pielęgnacji jest niewątpliwie jamnik krótkowłosy. Jego krótka i przylegająca okrywa włosowa wymaga jedynie usuwania nadmiaru martwych włosów za pomocą gumowej rękawicy z wypustkami. Jamnik długowłosy powinien być regularnie rozczesywany metalowym grzebieniem, co zapobiegnie tworzeniu się kołtunów.
Sierść jamnika szorstkowłosego jest najbardziej wymagająca – potrzebuje bowiem trymowania, czyli usuwania martwych włosów poprzez wyskubywanie. Trymowanie jamnika szorstkowłosego warto zlecić profesjonalnemu groomerowi, gdyż wymaga nieco większej wprawy.
Jamniki nie wymagają częstych kąpieli. Nadmiar zabrudzeń z ich sierści usunąć można włosianą szczotką lub zwilżoną ściereczką. Jeśli jednak pies poważnie się ubrudzi, należy umyć go w hipoalergicznym szamponie dostosowanym do rodzaju sierści.
Opiekun psa tej rasy powinien także regularnie kontrolować stan uszu pupila, w których może rozwijać się grzybica. Na uwagę zasługują także oczy mogące ulegać urazom podczas buszowania w krzakach i pazury, które nie u każdego jamnika się ścierają. Uparte jamniki nie zawsze lubią zabiegi pielęgnacyjne i nieprzyzwyczajone do czesania lub czyszczenia uszu mogą agresywnie się bronić. Dlatego opiekun powinien już od szczeniaka przyzwyczajać pupila do takich czynności.
Charakterystyczna budowa ciała jamnika, czyli wydłużony tułów i krótkie kończyny sprawiają, że pies tej rasy podatny jest na wiele dolegliwości ortopedycznych. Jamniki mogą cierpieć także na kilka przypadłości genetycznych.
Wśród chorób dotykających tę rasę wymienia się najczęściej:
Ryzyko wystąpienia niektórych chorób dziedzicznych zmniejszyć można, kupując szczeniaka jamnika z hodowli zarejestrowanej w ZKwP (FCI). Doświadczeni, odpowiedzialni hodowcy zwracają szczególną uwagę na zdrowie swoich psów i eliminują z dalszej hodowli osobniki, które mogą przekazać potomstwu wadliwe geny.
Opiekun jamnika powinien także zwrócić szczególną uwagę na rodzaj aktywności proponowanej pupilowi – psa tej rasy nie należy nakłaniać do skakania, chodzenia po schodach czy aportowania, gdyż może to nadmiernie obciążać kręgosłup i łapy psa. Psu tej rasy należy także regularnie wykonywać badania profilaktyczne, obejmujące badania krwi i moczu.
Jamniki mogą mieć skłonność do alergii pokarmowych i wyjątkowo często cierpią na otyłość. Dlatego potrzebują starannie dobranej diety i rozsądnego dawkowania jedzenia. W żywieniu psów tej rasy sprawdzają się diety monobiałkowe i bezzbożowe w postaci gotowych karm suchych i mokrych lub domowych posiłków.
Przygotowując dla jamnika jedzenie w domu, należy pamiętać, że jadłospis musi uwzględniać odpowiednio dobrane preparaty mineralno-witaminowe. Domowe posiłki muszą także zawierać optymalny poziom białka i tłuszczu, składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu psa.
Niestety diety domowe niezwykle często są źle zbilansowane, co może poważnie zaszkodzić psu. Opiekunowie nieposiadający wystarczającej wiedzy, niezbędnej do ułożenia zbilansowanego jadłospisu, nie muszą jednak rezygnować z podawania psu posiłków złożonych ze świeżych składników.
Bezpieczną alternatywą dla jamnika może być jedzenie przygotowywane przez PsiBufet. Posiłki PsiBufet przyrządzane są na podstawie receptur ułożonych przez doświadczonych dietetyków zwierzęcych. Złożone wyłącznie ze świeżych składników – mięsa, podrobów i warzyw – uzupełnionych niezbędnymi suplementami posiłki nie zawierają żadnych dodatków ani potencjalnie szkodliwych dla psa składników (sztucznych barwników, polepszaczy smaku czy konserwantów).
Jedzenie PsiBufet dostępne jest w wielu wariantach, bazujących m. in. ną mięsie z kurczaka, indyka, wołowinie czy jagnięcinie. Umożliwia to dostosowanie diety do potrzeb psów cierpiących na alergie i nietolerancje pokarmowe. Lekkostrawne, świeże jedzenie jest wyjątkowo smaczne, dlatego sprawdzi się także w żywieniu wyjątkowo wybrednych psów.
W jednym miocie jamników urodzić się mogą psy różnej wielkości. Określenie, czy dany jamnik należy do odmiany standardowej, miniaturowej czy króliczej odbywa się dopiero po ukończeniu przez psa 15. miesiąca życia. Wprawny hodowca może jednak wcześniej określić, jakiej wielkości będzie dany jamnik, gdy dorośnie.
Jeśli planujesz zostać opiekunem jamnika, na te pytania warto znać odpowiedzi!