27.06.2022

pyskować

Szanowni Państwo,

z jakimi przypadkami łączy się wyraz 'pyskować'? Najczęściej spotyka się konstrukcje z DO (do nauczyciela, do szefa, do rodziców), z NA (Pyskowała na sąsiadkę, Na kogo tak pyskujesz?), ewentualnie 'przeciw komuś/czemuś' (przeciw koledze), rzadziej 'o czymś' ([...] źlem zrobił, żem milczał dawniej, gdybym pyskował o tem wszystkiem [...]), najlepsze byłoby połączenie z celownikiem (takie można znaleźć pod hasłem 'odpyskować'), ale może jestem w błędzie...

Z wyrazami szacunku

Marta

Szanowna Pani,

Wielki słownik poprawnej polszczyzny podaje, że pyskuje się (czyli 'mówi się, odzywa się do kogoś bezczelnie i zaczepnie, odpowiada zuchwale, arogancko') komuś albo (rzadziej, według tego słownika) do kogoś, ew. pyskuje się, że... Inne schematy składniowe wiązałyby się, moim zdaniem, z modyfikacją znaczeniową omawianego wyrazu. Jest w nim bowiem element semantyczny 'odpowiadać na czyjeś słowa, reagować i kierować reakcję bezpośrednio do tego, kto ją wywołał', natomiast konstrukcje pyskować na kogoś, pyskować przeciw komuś nie niosą tego sensu, a w każdym razie nie jest on wysunięty na pierwszy plan. W konstrukcjach pyskować na kogoś/ przeciw komuś czasownik pyskować znaczy 'obmawiać, obgadywać, nadawać, źle mówić o kimś' – ale właśnie: o kimś, a nie do kogoś. Być może to znaczenie gdzieś w tekstach się pojawia, ale słowniki go nie odnotowują.

Łączę wyrazy szacunku

Agata Hącia