Wilno - ciekawe miejsca i zabytki w mieście określanym mianem "Małego Rzymu"

Od roku 1994 Stare Miasto znajduje się na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Wilno to jednak przede wszystkim stolica Litwy i zarazem największe miasto w krajach bałtyckich oraz duży ośrodek gospodarczy, finansowy, przemysłowy oraz węzeł komunikacyjny. Wilno jest głównym ośrodkiem polskiej kultury i nauki na Litwie. Wilno ma 401 km² powierzchni i zamieszkuje je blisko milion mieszkańców (cała aglomeracja).

Wilno – historia

Historia Wilna sięga wieku XIV – z roku 1323 pochodzi bowiem pierwszy znany dokument, czyli list Giedymina do papieża Jana XXII. W latach 1365 oraz 1383 miały miejsce najazdy Krzyżaków na Wilno, na skutek czego miasto zostało częściowo zniszczone. W 1385 doszło do unii między Polską i Litwą w Krewie, a losy dwóch państw połączyła osoba wspólnego władcy Władysława Jagiełły. W roku 1387 odbył się chrzest Litwy. Król Jagiełło ustanowił w 1413 roku województwo wileńskie, a w 1441 Kazimierz Jagiellończyk potwierdził prawa miejskie Wilna, w 1464 nadał ustawy sądowe i rozpoczął budowę murów obronnych.

W wieku XVI nastąpił rozkwit Wilna, wybudowano mury obronne z 9 bramami, swoje dzieła tworzyli zagraniczni artyści, a król Stefan Batory założył Akademię (1579), która przekształciła się później w Uniwersytet Wileński. Wilno stało się miastem kosmopolitycznym, chętnie odwiedzanym przez ludzi z różnych stron świata. W wieku XVII nastąpiło załamanie przez wielki pożar w 1610, późniejsze zamieszki na tle religijnym i ataku cara Aleksego (1655), w wyniku którego życie straciła znaczna część ludności. W wieku XVIII Wilno stało się schronieniem dla wielu osób narodowości żydowskiej, nazywane było nawet "Jerozolimą Północy". W roku 1795 Wilno znalazło się pod zaborem rosyjskim. W czasach II Rzeczpospolitej Wilno znalazło się w granicach Polski (1922-1939). Po II wojnie Litwa stała się jedną z republik ZSRR, a w 1991 roku odzyskała niepodległość.

Wilno – wakacje i turystyka

Wilno staje się coraz popularniejszym celem podróży — nie tylko dla mieszkańców tej części Europy. Kosmopolityczna i pełna rozmaitych atrakcji, eklektyczna stolica Litwy słynie z barokowych zabytków, licznych muzeów i bogatej oferty kulturalnej. Wilno to również miasto, w którym można odpocząć i spokojnie pospacerować. Wieczorem warto wyjść i przejść się po nocnym mieście. Przez Wilno płynie rzeka Wilia, nad którą można usiąść lub przepłynąć po niej małymi łódkami. Również baza noclegowa w tym mieście jest świetnie rozwinięta.

Znane z pięknych widoków i zjawiskowej architektury Wilno nazywane jest nie bez racji Małym Rzymem. Położona na wzgórzach stolica Litwy wypełniona jest butikowymi sklepami z antykami, bursztynem i rękodziełem, lokalnymi minibrowarami oraz urokliwymi zakątkami. Zabytkowe Stare Miasto wprawi turystów w zachwyt za sprawą swoich brukowanych uliczek i barokowych kościołów. Wilno słynie też z dobrze prosperującej sceny artystycznej i kulinarnej, a przyjezdnych kuszą liczne muzea i zabytki.

Kiedy warto odwiedzić Wilno?

Wilno zachęca do odwiedzin zwłaszcza w miesiącach wiosennych i letnich, kiedy rozkwita jego piękno. Wtedy też ogrody słynnego, wybudowanego w stylu klasycystycznym, Pałacu Prezydenckiego są otwarte dla zwiedzających. Warto jednak zajrzeć też do bogato zdobionych wnętrz pałacu, którego historia sięga 1387 roku. To w nim mieszkali m.in. Stanisław August Poniatowski i Napoleon Bonaparte.

W słynnej dzielnicy Zarzecze znajdują się liczne restauracje, puby oraz galerie sztuki i unikatowe instalacje artystyczne, które znajdują się nad brzegiem Wilejki — ukochanej rzeki Tadeusza Konwickiego. Warto wybrać się również na spacer do kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Wilnie, z którego podziwiać można fantastyczną panoramę miasta. Z kolei Bazylika Katedralna św. Stanisława i św. Władysława z Wilna, lepiej znana jako Katedra Wileńska, zachwyci zabytkowymi freskami i eleganckimi fasadami.

Wilno – zabytki i muzea

W 1994 r. Stare Miasto w Wilnie zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Na terenie miasta jest 40 kościołów, z których najbardziej okazały, to barokowy kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu (1668-1676) zawierający ponad 2 tys. rzeźb oraz kaplica w Ostrej Bramie (Bramie Miednickiej) ze słynnym obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Wilno leży na trasie Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego.

Wilno dysponuje też olbrzymią liczbą muzeów. Jednym z najbardziej monumentalnych jest Muzeum Ofiar Ludobójstwa. Godna polecenia jest też tutejsza Akademia Sztuk Pięknych, w której warto zobaczyć Titanikas — darmową ekspozycję sztuki współczesnej. Obowiązkowymi punktami na liście miejsc wartych odwiedzenia są także znajdująca się w nowoczesnej części miasta Narodowa Galeria Sztuki oraz Muzeum Bursztynu.

Wilno – co warto zobaczyć?

• Ostra Brama i Kaplica Ostrobramska – jedyny istniejący do dziś fragment murów obronnych z dobudowaną kaplicą, w której znajduje się obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej (wg legendy namalowanej na podobieństwo Barbary Radziwiłłówny). Miejsce znane choćby z inwokacji z "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. 
• Kościół św. Anny – ufundowany przez Kazimierza Jagiellończyka. Jeden z najpiękniejszych wileńskich kościołów.
• Bazylika Archikatedralna św. Stanisława i św. Władysława – najważniejsza chrześcijańska świątynia. W tym miejscu pierwszy raz wybudowano świątynię w czasach poprzedzających chrzest Litwy.
• Muzeum Adama Mickiewicza – założone w domu, w którym mieszkał wieszcz.
• Zaułek Literatów – urokliwe miejsce, upamiętniające artystów związanych twórczością z Litwą.
• Monaster św. Ducha (prawosławny) – znajdują się tam relikwie trzech męczenników: Antoniego, Jana i Eustachego, którzy stracili życie po tym, jak potajemnie przyjęli chrzest.
• Uniwersytet Wileński – państwowy uniwersytet w Wilnie, założony w 1579 przez króla Polski Stefana Batorego jako Akademia i Uniwersytet Wileński Towarzystwa Jezusowego. W okresie II Rzeczypospolitej w latach 1919–1939 Uniwersytet Stefana Batorego, drugi najstarszy uniwersytet na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jeden z najstarszych uniwersytetów w Europie Wschodniej i Północnej. 
• Cmentarz na Rossie – spoczywa na nim wielu znanych Polaków i Litwinów — oprócz matki Józefa Piłsudskiego pochowani tu są m.in. ojciec oraz ojczym Juliusza Słowackiego, malarz Mikołaj Konstanty Čiurlionis znawca i miłośnik Wilna prof. Juliusz Kłos, czy Antoni Wiwulski — architekt, twórca pomnika na Górze Trzykrzyskiej w Wilnie.
• Góra Giedymina – znajdują się tam ruiny zachodniej baszty dawnej siedziby Wielkiego Księcia Giedymina — założyciela Wilna.
• Zamek Dolny – siedziba książąt i królów, przy Placu Katedralnym. 

Wilno – kuchnia i piwo

Zwiedzanie licznych wieleńskich świątyń, choć niewątpliwie dostarcza niezapomnianych wrażeń, może być wyczerpujące. Nadchodzi zatem czas na zapoznanie się z litewską kuchnią. Ta skierowana jest przede wszystkim do miłośników tzw. "chłopskiego", ale okraszonego suto śmietaną czy skwarkami jadła. Tradycyjna litewska kuchnia oferuje żmudzkie bliny, cepeliny z mięsem i różnego rodzaju pierożki. Warto spróbować też specjału karaimskiej kuchni — kibinów z siekaną baraniną. Pyszny jest również litewski chłodnik (Šaltibarščiai) — idealna potrawa na gorące letnie dni.

Równie wspaniałym orzeźwieniem podczas upałów jest litewskie piwo. Najpopularniejsza tamtejsza marka to "Švyturys". Ale nie brakuje też mniejszych browarów (jak np. "Biržu alus"); jest ich na Litwie kilkadziesiąt. Litwini słyną ze świetnego piwa niepasteryzowanego oraz pszenicznego. Lubiący eksperymenty niewątpliwie zapragną spróbować nietypowego piwa czarnego lub piw smakowych. To przedsięwzięcie godne polecenia szczególnie w piwiarniach, które same parają się produkcją tradycyjnego litewskiego trunku — w stolicy warto pod tym względem pobiesiadować w Busi trecias przy ul. Totoriu.

Wilno – wybitni Polacy

Po jego uliczkach przechadzali się niegdyś Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki, a znajdujący się w jego centrum jeden z najstarszych uniwersytetów tej części Europy ufundował Stefan Batory. Dziś Wilno to wciąż miasto skrzyżowania kultur i estetyk, rocznie przyciągające coraz większą liczbę turystów. Dzięki bogactwu zabytków, muzeów, galerii sztuki, knajp z lokalnym jedzeniem i urokliwych zaułków, każdy odnajdzie w Wilnie coś, co natychmiast go zachwyci.

Wilno – ciekawostki

Na liście UNESCO znalazło się również Zarzecze, leżące nieopodal starówki. Kiedyś była to dzielnica żydowska, obecnie artystyczna. Przez pewien czas cieszyła się złą sławą miejsca niebezpiecznego i słynącego z kobiet lekkich obyczajów.

Ciekawostką jest Pomnik Pisanki, wielkie 300-kg jajo pomalowane we wzory.

Wilno – jak dojechać? (lotnisko)

Do Wilna można dostać się zarówno drogą lądową, jak i lotniczą. Podróż samochodem lub autobusem z Warszawy trwa około sześciu godzin. Oczywiście lot samolotem będzie dużo krótszy — zajmie średnio 55 minut. Loty do Wilna oferuje wiele linii lotniczych — między innymi Wizzair, Ryanair czy PLL LOT. W Wilnie znajduje się jeden międzynarodowy port lotniczy Wilno – VNO.

Wilno – waluta

Litewską walutą jest euro.