Wszystkie kolory pustyni. Najciekawsze pustynie świata

Najpiękniejsze fragmenty Sahary w Maroku rozciągają się w południowo-wschodniej części kraju, niedaleko granicy z Algierią. Najczęstszy cel wycieczek to miejscowość Merzouga, skąd szlak prowadzi na Erg Chebbi, czyli największą marokańską ruchomą wydmę długą na 22 km, szeroką na 5-10 km i wysoką na 150 metrów. Kolejna imponująca wydma to Erg Chebbi, do której najłatwiej się dostać ze zdecydowanie spokojniejszej miejscowości M'Hamid. Jak? To proste: w obu przypadkach to nie turysta szuka transportu, tylko transport szuka jego, ponieważ w okolicy roi się od agencji turystycznych, organizatorów i przewodników. Jak na dawne, karawanowe szlaki przystało, część wycieczki zwykle odbywa się na grzbiecie wielbłąda w towarzystwie odzianego w zwiewną dżelabę i turban Beduina. Punkty obowiązkowe: słodka herbata miętowa wypijana w ilościach hurtowych i nocleg pod rozgwieżdżonym niebem.

Pustynną ciekawostką Tunezji jest położona na skraju piasków wieś Matmata, w której ludzie zamiast budować domy do góry, postanowili wydrążyć je w głąb. Tak powstały skalne gospodarstwa połączone systemem tuneli. Dzisiaj większość ich mieszkańców przeprowadziła się do miejscowości o choreografii bardziej współczesnej, tutejszą pozostawiając filmowcom. Matmata zasłynęła przede wszystkim jako pustynna Naboo, rodzinna planeta Anakina i Luke'a Skywalkerów z Gwiezdnych Wojen.

W Egipcie Sahara zmienia kolory, choć żeby je zobaczyć, trzeba zjechać z turystycznych szlaków i ruszyć z morskich kurortów do jego zachodniej części. Tutejsza pustynia, choć też wygląda na filmową dekorację, jest jak najbardziej prawdziwa: to morze piasku i kamieni, z którego co jakiś czas wyrastają zielone oazy porośnięte palmami daktylowymi. Najlepsze jednak zaczyna się za nimi, gdy krajobrazy filmowe zmieniają się w księżycowe. Atrakcją tej części kraju są Pustynie Czarna i Biała. Ta pierwsza, powstała w wyniku erozji skał magmowych, wygląda jak zbiorowisko wygasłych wulkanów o przedziwnych kształtach. Niektórzy mówią także, że jak przedsionek piekła. Drugiej za to bliżej do nieba albo baśni. Pustynia Biała to zbiorowisko nierzeczywistych skał wyrastających z niej jak wielkie pękate grzyby z nieznanej planety, które o zachodzie słońca zaczynają mienić się złotem.

Położona w niedalekiej Jordanii Wadi Rum jest za to czerwona. Chociaż niewielka, uważana jest za jedną z najciekawszych pustyń świata, jest nazywaną także Doliną Księżycową. Bo i tak wygląda: piaski są tu pomarańczowe, czerwone albo różowe we wszystkich ich odcieniach i wyrastają z nich równie kolorowe skały o fantazyjnych kształtach. Zerodowane ostańce utworzyły kaniony, wiszące mosty i tajemnicze stożki, które można też zobaczyć przynajmniej w kilku filmach. Najbardziej znanym jest Lawrence z Arabii opowiadający o losach Thomasa Edwarda Lawrencea, brytyjskiego szpiega działającego na tych terenach w czasach I wojny.

Czerwoną jest również środkowoazjatycka pustynia Kyzył-kum, bo to właśnie oznacza jej nazwa - czerwone piaski. W rzeczywistości są raczej brązowe i rozciągają się na znanych z kart historii terenach między Syr-darią i Amu-darią. Ponieważ przebiegał przez nie Jedwabny Szlak, na pustynnych bezdrożach ostały się ruiny twierdz i bajkowe miasta, choćby otoczona pięknymi murami obronnymi Chiwa czy słynna Buchara.

Jedna z odnóg szlaku wiodła przez czarne piaski, czyli rozciągającą się bardziej na południe, na terenie Turkmenistanu, pustynię Kara-kum. Jej największa atrakcja jest zupełnie odmienna. To wielka dziura w ziemi. Powstała w latach 70-tych ubiegłego wieku, kiedy radzieccy geologowie robili odwierty wyjątkowo bogatych źródeł gazu. Gdy zaczęła się pod nimi zapadać ziemia nie wiedząc, co zrobić z wydobywającym się gazem, postanowili go podpalić. Tak powstał ziejący ogniem do dziś krater w Derweze, zwany też chętnie - wrotami piekieł. Mimo żaru z wnętrza ziemi, Kara-kum jest jedną z najzimniejszych pustyń świata (nie licząc oczywiście lodowych).

W konkurencji najzimniejsza, z Kara-kum, może się równać jedynie Gobi, na którą trafiali kupcy podążający Jedwabnym Szlakiem w kierunku wschodnim. Leży średnio na wysokości 1 tys. m n.p.m., otaczają ją góry, smagają syberyjskie wiatry, zdarza się więc, że zimą piasek pokrywa śnieg, a temperatury spadają poniżej minus 30 st. C. Na przeciwnym biegunie znajduje się położona na tym samym kontynencie pustynia Lut. W tym przedziwnym miejscu na południowym-wschodzie Iranu pełnym fantazyjnych ostańców z piasku satelity NASA zanotowały na początku tego wieku temperaturę przekraczającą 70 st. C.

W konkurencji najsuchsza, wygrywa chilijska Atakama, która jest tak sucha, że w niektórych z jej miejsc w historii pomiarów opadów nie zanotowano w ogóle. Jednak w Ameryce Południowej pustynnym numerem jeden dla większości jest Salar de Uyuni w Boliwii, nazywana swojsko - gigantyczną solniczką. Biel zdaje się tu nie mieć końca i aż kłuje w oczy. To jedno z najbardziej płaskich miejsc na ziemi powstałe w miejscu prehistorycznego wyschniętego słonego jeziora.