Kiełki – jak uprawiać w domu? Metody, dobór nasion, jak długo rosną kiełki?

Kiełki z roku na rok zyskują sobie coraz większe grono zwolenników. Są zdrowe, smaczne, a do tego łatwo wyprodukować je w domowych warunkach. Jakie nasiona warto wybrać na kiełki, na jaką metodę uprawy się zdecydować i ile trzeba czekać na zbiory? Na te i inne pytania staraliśmy się opowiedzieć w artykule. Zapraszamy do lektury! 

Co to są kiełki? 

Kiełki są roślinami we wczesnej fazie rozwoju. Pozyskiwane są z nasion i z dużym powodzeniem mogą być uprawiane domowymi metodami. Choć to nasiona stanowią magazyn wartości odżywczych, to dopiero proces kiełkowania sprawia, że stają się one łatwiej przyswajalne dla ludzkiego organizmu.

Kiełki oprócz witamin z grupy B, zawierają także witaminy: A, K, E, D, C. Znajdziemy w nich także takie związki jak: miedź, selen, potas, cynk, magnez, wapń, żelazo. Kiełki pozytywnie wpływają na włosy, paznokcie i cerę, ale to tylko początek długiej listy właściwości kiełków. Regularne spożywanie kiełków podnosi odporność organizmu, reguluje procesy trawienne, obniża poziom złego cholesterolu, neutralizuje działanie wolnych rodników.

Kiełki wzmacniają kości, uzupełniają niedobory witamin i minerałów, równoważą poziom estrogenów w organizmie, a tym samym zmniejszają wahania nastrojów przed miesiączką i w trakcie menopauzy. Ponadto kiełki wykazują właściwości przeciwnowotworowe, przeciwzapalne i antyalergiczne. 

> Więcej informacji o kiełkach: Kiełki – właściwości odżywcze i zdrowotne

Kiełki – jakie nasiona na kiełki? 

Chcąc założyć domową uprawę kiełków, należy zastanowić się nad wyborem nasion. Na rynku znajdziemy wiele smacznych i zdrowych nasion na kiełki. Różnią się one jednak nieco smakiem i właściwościami.

Największą popularnością cieszą się:

Nasiona na kiełki

Nasiona na kiełki - Zestaw Regenerujący W. Legutko

Metody uprawy kiełków

Niezależnie od tego, który gatunek kiełków wybierzemy do naszej hodowli, cały proces rozpoczniemy od moczenia nasion. W zależności od gatunku kiełków moczyć je będziemy od 4 do nawet 12 godzin. Po namoczeniu kiełki płuczemy i odstawiamy na 4 do 6 dni w miejsce o pokojowej temperaturze.

Wskazówka Do hodowania kiełków możemy wykorzystać różne metody uprawy: w kiełkownicy, słoiku, sitku, woreczku albo na ligninie. Każdy z wymienionych sposobów nadaje się do uprawiania innego gatunku kiełków.

Kiełkownicę lub słoik możemy ustawić na parapecie, jednak nie powinniśmy wybierać do tego miejsca nadmiernie nasłonecznionego, ponieważ może doprowadzić do powstania pleśni albo nadmiernego wysuszenia ziaren. Kiełki powinniśmy regularnie przepłukiwać.

Zobacz materiał wideo, jak możesz uprawiać kiełki w domu:

Kiełki – uprawa w kiełkownicy

Kiełkownica wielopoziomowa jest pojemnikiem, który składa się z dwóch lub trzech niezależnych tacek ułożonych piętrowo  dzięki czemu możemy jednorazowo przygotować kilka gatunków kiełków. Naczynie zawiera także pokrywę, pojemnik na wodę i syfon, który służy do odprowadzenia nadmiaru wody. Kiełkownica może być wykonana z różnorodnych materiałów: szkła, plastiku lub metalu i mieć dowolny kształt: okrągły, prostokątny bądź owalny. Kiełki uprawiane w kiełkownicy należy przepłukiwać od 2 do 3 razy w ciągu dnia. W kiełkownicy można hodować kiełki lucerny, gorczycy, fasoli mung, rzodkiewki, słonecznika, kozieradki oraz kapusty . Zaletą korzystania z kiełkownicy jest to, że zapewnia ona kiełkującym nasionom równomierny dostęp do światła.

Kiełkownica mała lub duża jest pojemnikiem z kratką o małych lub dużych otworach z pojemnikiem na wodę. Kiełkownice ustawiamy na prostej powierzchni , nasiona wysiewa się równomiernie  bezpośrednio na kratkę. Uzupełniamy dolny pojemnik wodą do wysokości kratki z nasionami. Nasiona kiełkują bardzo szybko. Systematycznie uzupełniamy wodę w pojemniku.  W kiełkownicy małej można kiełkować rzeżuchę, lucernę, rzodkiewkę a w kiełkownicy dużej fasolę mung, słonecznik. 

Kiełki – uprawa w słoiku

Bez względu na pojemność wybranego słoika, należy wypełnić go ziarnami do  wysokości 1 cm. To sprawi, że kiełkujące młode  kiełki będą mieć dostęp do tlenu i wystarczającą ilość potrzebnego miejsca. Następnie należy przykryć słoik gazą i obwiązać go tasiemką lub gumką. Nasiona całkowicie zalewamy wodą i moczymy 4-5h. Po  tym czasie należy odwrócić słoik do góry dnem i postawić go pod kątem 45 stopni.  Nasiona uprawiane w słoiku należy płukać od 2 do 3 razy dziennie. W słoiku można hodować kiełki fasoli mung, rzodkiewki, słonecznika, kozieradki, soczewicy, soi oraz buraka. 

Kiełki – uprawa na sitku

Nasiona na kiełki należy umieścić w sitku, a następnie postawić je na kubku lub misce.  Nasiona należy płukać od 4 do 5 razy w trakcie doby. Do hodowania kiełków na sitku nadają się odmiany kiełków: brokułu, lucerny, kapusty, koniczyny, rzodkiewki. Podobnie jak w przypadku do hodowli  nasion w kiełkownicy małej i dużej, sitko zapewnia nasionom doskonały dostęp do światła. 

Kiełki – uprawa w woreczku

Do uprawy warto wybrać woreczek wykonany z lnu. Ważne jest to, aby woreczek miał naturalny kolor (takie woreczki nie zawierają substancji toksycznych). Jak rozpocząć uprawę? Opłukane i namoczone  nasiona należy wsypać do woreczka, następnie 2 razy w ciągu doby należy namoczyć je w naczyniu z wodą, a potem odstawić do odcieknięcia. Na uprawę  nasion w woreczku, warto się zdecydować w przypadku nasion, które wymagają więcej światła. Wśród polecanych gatunków znajdują się: cieciorka, fasola oraz soczewica

Kiełki – uprawa na ligninie

Na talerzyku lub innym pojemniku należy rozłożyć ligninę, a następnie obficie ją namoczyć. Ułożyć na niej równomiernie wybrany gatunek kiełków. Przez dwa dni talerz należy przykrywać pojemnik, aby woda nadmiernie nie parowała.  Nasiona należy podlewać regularnie od 2 do 3 razy w ciągu doby. Nadmiar wody znajdujący się na talerzu po podlaniu należy odlać. Do hodowania na ligninie nadają się nasiona: rzeżuchy, gorczycy, rzodkiewki, jak i siemienia lnianego

Wskazówka Przy uprawie kiełków na wacie lub ligninie ważne jest regularne nawadnianie – dobrze robić to zraszaczem do roślin.

Kiełki – uprawa na talerzu

Jednym z najprostszych sposobów uprawy kiełków jest uprawa na talerzu. W tym wypadku nie musimy kupować żadnych dodatkowych akcesoriów – z powodzeniem możemy użyć talerza z domowej zastawy. Na talerzu należy rozłożyć watę, obficie spryskać ją wodą i na tak przygotowane podłoże wysiać namoczone i przepłukane nasiona na kiełki. Do momentu pojawienia się pierwszych pędów uprawę warto przykrywać. Uprawę trzeba regularnie podlewać – możemy zraszać ją nawet dwa razy dziennie, a nadmiar wody delikatnie odlewać. Zaletą tego sposobu uprawy kiełków jest prostota, wśród wad możemy wymienić konieczność obcinania kiełków przed spożyciem i utraty w ten sposób korzonków, które również zawierają cenne wartości odżywcze. 

Jak długo rosną kiełki? 

Jedną z największych zalet uprawy kiełków jest to, że na produkt gotowy do spożycia nie trzeba długo czekać. Standardowo kiełki są gotowe do spożycia ok 5-7 dni od wysiania. Czas wzrostu kiełków zależy jednak od kilku kwestii: temperatury otoczenia, dostępu do światła i wody, a także od gatunku nasion na kiełki. 

Jak przechowywać kiełki? 

Kiełki najlepiej smakują od razu po zebraniu. Jednak z powodzeniem możemy przechowywać je nawet kilka dni w lodówce. Kiełki nadają się do spożycia do ok. 5 dni po zebraniu. Zanim jednak umieścimy je w chłodziarce, powinniśmy je skutecznie oddzielić od nasion niewykiełkowanych i łupin – możemy po prostu przepłukać całość zebranych kiełków na durszlaku lub dużym sitku. Po odcieknięciu nadmiaru wody możemy umieścić kiełki w szklanym lub plastikowym pojemniku i włożyć do lodówki. Przed spożyciem warto kiełki jeszcze raz opłukać. Pamiętajmy o tym, że przed założeniem kolejnej uprawy, powinniśmy dokładnie umyć i zdezynfekować pojemnik, by usunąć ewentualne bakterie, które mogłyby zniszczyć kiełki. 

Kiełki są roślinami, które z dużym powodzeniem można uprawiać w domu. Kiełki nie wymagają wielkiego wysiłku ani nakładu finansowego. Wystarczy opakowanie nasion na kiełki, talerz, słoik lub sitko, odrobina wody, by już po kilku dniach cieszyć się pełnowartościowym produktem gotowym do spożycia. Mamy nadzieję, że nasz artykuł zainspiruje Was do założenie własnej uprawy kiełków na kuchennym parapecie! 

kiełkownica szklana 0,5l

Kiełkownica szklana z podstawką 0,5 l

Bibliografia:

  1. Kiełki – cudowny pokarm, S. Meyerowitz, 2011
  2. Kiełki w domowym ogrodzie, G. Cacciola, 2016
  3. Kiełki nasion jako źródło cennych składników pokarmowych, P.P. Lewicki, Żywność, Nauka, Technologia, Jakość, nr: 6, 2010
  4. Kiełki w żywieniu człowieka, H. Piesiewicz, M. Mielcarz, Przegląd Piekarski i Cukierniczy, nr: 3, 2001


Kiełkownica wielopoziomowa Maxor - W. Legutko

Joanna Maciejewska
Autorka artykułu
Ogród od dziecka był jej bliski. Dziś łączy pracę z przyjemnością obcowania z roślinami. Na co dzień specjalizuje się w uprawie warzyw. Wyższe wykształcenie specjalistyczne uzyskała studiując na kierunku rolnictwo na PWSZ w Lesznie i ogrodnictwo na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu.