Aksamitka – uprawa, wymagania i pielęgnacja. Kiedy i jak siać aksamitkę?
Marzec w ogrodzie

Aksamitka – uprawa, wymagania i pielęgnacja. Kiedy i jak siać aksamitkę?

Aksamitki to łatwe w uprawie kwiaty, które obficie i intensywnie kwitną przez cały sezon. Mają niewielkie wymagania, a ich pielęgnacja jest bardzo prosta i nie zajmuje wiele czasu. Jak o nie dbać i gdzie sadzić, żeby najlepiej rosły? Doradzamy w artykule!

Aksamitki to rośliny jednoroczne, które cieszą się dużą popularnością. Można je spotkać w wielu ogrodach, na balkonach i tarasach. Są odporne na choroby i szkodniki, dobrze rosną na silnie nasłonecznionych stanowiskach. W zależności od gatunku i odmiany mogą być żółte, pomarańczowe, brązowe i wielobarwne oraz osiągać różną wysokość. Tworzą ciekawe kompozycje z innymi roślinami, mogą być również wykorzystywane w kuchni jako dodatek do potraw.

Jak wygląda aksamitka?

Aksamitki (Tagetes) pochodzą z Ameryki Północnej i Południowej, należą do rodziny astrowatych. W środowisku naturalnym rosną nad brzegami rzek, na terenach podmokłych i w lasach liściastych. W Europie uprawiane są jako rośliny jednoroczne, ponieważ są bardzo wrażliwe na mróz.

W zależności od gatunku i odmiany osiągają zwykle wysokość od 30 do 50 cm, choć niektóre mogą dorastać nawet do 120 cm. Pędy są wzniesione i rozgałęzione, koszyczki kwiatowe osadzone są na szypułkach, mogą być pojedyncze lub pełne. Liście są ciemnozielone, z ząbkowanym brzegiem i mają charakterystyczny zapach.

Ciekawostka: Z kwiatów aksamitki wyniosłej pozyskiwany jest pomarańczowy barwnik, który wykorzystuje się w przemyśle spożywczym do barwienia margaryn, makaronów i innych produktów.

Najlepsze gatunki i odmiany aksamitki do uprawy

W warunkach naturalnych znanych jest ponad 50 gatunków aksamitek. Do najczęściej uprawianych w polskich ogrodach należą:

  • Aksamitka wzniesiona (Tagetes erecta), nazywana również wyniosłą, w zależności od odmiany osiąga wysokość od 15 do 120 cm. Ma gładką, wzniesioną oraz mocno rozgałęzioną łodygę i pierzastoklapowane liście o długości do 15 cm. Mogą mieć nawet kilkanaście centymetrów średnicy i barwę żółtą, pomarańczową. Aksamitka wzniesiona tworzy duże kępy, które szybko się rozgałęziają. Najpopularniejsze odmiany to: 'Hawaii', 'Vanilla' oraz 'Fantastic'.

Sprawdź najpopularniejsze aksamitki w naszym sklepie

Zobacz wszystkie aksamitki strzałka

  • Aksamitka wąskolistna (Tagetes tenuifolia) osiąga wysokość od 15 do 30 cm. Pojedyncze, drobne kwiaty mają średnicę od 1,5 do 2 cm i mogą być żółte, czerwone lub pomarańczowe, mogą być też dwubarwne. Liście są drobne, lancetowate i pierzaste. Silnie się rozkrzewia, tworząc kuliste kępy. Często uprawiane odmiany to: 'Talizman', 'Golden Gem', 'Paprica', 'Gnom', 'Starfire Mix', 'Ursula', 'Lemon Gem'.

Sprawdź najpopularniejsze aksamitki w naszym sklepie

Zobacz wszystkie aksamitki strzałka

  • Aksamitka rozpierzchła (Tagetes patula) to gatunek najczęściej uprawiany w Polsce. Roślina ma wzniesiony pokrój i osiąga wysokość od 15 do 40 cm. Ma pojedyncze lub pełne kwiaty o średnicy 6 cm, osadzone na szczytach pędów, najczęściej dwukolorowe, rzadziej spotykane są jednokolorowe. Łodygi są silnie rozkrzewione z pierzastozłożonymi liśćmi. Aksamitka rozpierzchła charakteryzuje się bardzo intensywnym zapachem, który dla wielu osób może być nieprzyjemny. Szybko się rozrasta i tworzy rozległe kępy, które mogą mieć nawet 40 cm średnicy. Najczęściej wybierane odmiany to: 'Honeycomb', 'Yellow Jacket', 'Safari Tangerine', 'Tiger Eyes', 'Carmen', 'Aurora'.

Sprawdź najpopularniejsze aksamitki w naszym sklepie

Zobacz wszystkie aksamitki strzałka

Aksamitka – wymagania uprawowe

Aksamitki cieszą się dużą popularnością, ponieważ są łatwe w uprawie i nie mają szczególnych wymagań. Można je uprawiać w ogrodzie i w donicach na balkonie lub tarasie. Warto pamiętać, że najlepszym miejscem dla tych roślin będą stanowiska słoneczne i półsłoneczne, ponieważ w cieniu będą gorzej rosły, a ich kwitnienie będzie mniej obfite. Najlepsze będą południowe i zachodnie ekspozycje.

> Szukasz innych kwiatów na słoneczny balkon? Sprawdź kwiaty na balkon południowy

Jeśli chodzi o ziemię pod aksamitki, to gleba powinna być żyzna i przepuszczalna, może być lekko kwaśna, obojętna lub zasadowa. W miejscach podmokłych może dojść do zamierania korzeni i części nadziemnych.

Ciekawostka: Aksamitki wykorzystywane są do produkcji suplementów wspomagających wzrok, ponieważ zawierają dużo luteiny, zeaksantyny i kwercetyny.

Aksamitki powinny być regularnie podlewane, choć dobrze znoszą okresy suszy. Podlewać powinniśmy rano lub wieczorem. Nawożenie nie jest konieczne, jeśli jednak chcemy, żeby obficie kwitły, to warto zastosować nawóz bez dużej zawartości azotu, który może powodować nadmierny rozwój liści i słabsze kwitnienie. Najlepszym wyborem będą nawozy uniwersalne do roślin kwitnących.

Uprawiając aksamitki, pamiętajmy o usuwaniu przekwitających kwiatów, dzięki czemu rośliny będą pobudzane do intensywniejszego kwitnienia. W innym przypadku zawiążą koszyczki z nasionami.

Kiedy siać aksamitkę?

Aksamitki rozmnaża się, wysiewając nasiona. Możemy je posiać w marcu/kwietniu do inspektu albo pojemników. Do tego celu nadaje się gotowe podłoże przeznaczone do wysiewu nasion lub przygotowana mieszanka ziemi ogrodowej, torfu i piasku, którą należy zmieszać w równych proporcjach. Nasiona przykrywamy cienką warstwą piasku i lekko podlewamy. Zalecamy również stosowanie osłon. Optymalna temperatura kiełkowania to 15°C, wschody następują zwykle po 5 dniach. Gdy siewki mają 2-3 liście właściwe, przepikowujemy je do oddzielnych doniczek. Przed wysadzeniem do gruntu rośliny hartujemy.

Nasiona aksamitek można wysiewać również bezpośrednio do gruntu, jednak nie wcześniej niż w drugiej połowie maja, gdy minie ryzyko wiosennych przymrozków. Jeżeli wschodzą zbyt gęsto, konieczne będzie ich przerywanie. Tak posiane aksamitki później rozpoczną kwitnienie.

Jeżeli nie chcemy rozmnażać aksamitek poprzez wysiewanie nasion, to rozwiązaniem jest kupno gotowych rozsad w sklepach ogrodniczych, na targach i bazarach. Zachęcamy jednak do samodzielnego wysiewu nasion, ponieważ z tym zadaniem poradzi sobie nawet amator-ogrodnik, a można też przetestować wiele odmian aksamitek i stworzyć unikalne kompozycje kwiatowe we własnym ogrodzie.

aksamitka kremowa

Aksamitka wzniesiona Kremowobiała 0,3g - Nasiona - W. Legutko

Jak sadzić aksamitkę?

Aksamitki sadzi się do gruntu lub skrzynek balkonowych po 15 maja, ponieważ są wrażliwe na mróz i wiosenne przymrozki mogłyby je zniszczyć. Możemy tu wybrać różne dostępne pojemniki, w zależności od potrzeb. Polecamy tu zwłaszcza skrzynki 80 cm wykonane z materiału, który nadaje się do recyklingu, np. skrzynka NATURA lub skrzynka na rośliny BONA.

Sadząc aksamitki, zachowajmy rozstaw 20-25 cm w przypadku odmian niższych i 30-45 cm w przypadku wyższych. Po posadzeniu rośliny należy obficie podlać.

Jeżeli sadzimy aksamitki w pojemnikach lub donicach, powinniśmy pamiętać o warstwie drenażowej z keramzytu albo żwiru, dzięki której nadmiar wody będzie odprowadzany i nie dojdzie do gnicia korzeni. Nasze rośliny w marcu/kwietniu wysadzamy do paletek – tutaj wystarczy paletka na 10 doniczek, która pozwoli nam wygodnie przygotować rozsadę w warunkach domowych.

Wskazówka Aksamitka lubi sąsiedztwo warzyw korzeniowych, które chronią ją przed nicieniami glebowymi. Warto obok posadzić np. seler – jak to zrobić, dowiesz się z poradnika: Seler korzeniowy – wymagania i uprawa.

Kiedy kwitnie aksamitka?

Aksamitki to rośliny łatwe w uprawie, dlatego są chętnie wybierane jako ozdoba ogrodów, balkonów i tarasów. Kwitną długo, od czerwca do października, a nawet aż do pierwszych przymrozków. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli wysiejemy je w maju do gruntu, to zakwitną dopiero po 10-12 tygodniach od siewu.

Ciekawostka: Aksamitki są roślinami jadalnymi o gorzko-balsamicznym smaku i korzennym zapachu. Można nimi przyprawiać zupy, mięso i desery oraz barwić potrawy.

Kwiat aksamitki – podsumowanie

Aksamitki zdobią ogród od początku lata do późnej jesieni i nie wymagają szczególnej pielęgnacji, dlatego należą do chętnie uprawianych roślin jednorocznych. Mogą być sadzone nie tylko na rabatkach, ale również w donicach i skrzynkach, które można umieścić na tarasie lub balkonie. Dobrze prezentują się jako element kompozycji z innymi roślinami. Co ciekawe, posadzone w sąsiedztwie warzyw korzeniowych chronią je przed nicieniami glebowymi.

Każdego roku w sprzedaży pojawiają się nowe odmiany aksamitek, również takie, które pozbawione są charakterystycznego dla tych kwiatów intensywnego zapachu, który dla wielu osób może być nieprzyjemny.

PS Innym ciekawym kwiatem jednorocznym, łatwym w uprawie, jest cynia. Chcesz wiedzieć, jak ją uprawiać? Szerzej o niej napisaliśmy tu: Cynia – kiedy i jak siać cynię? 

Aksamitka wzniesiona wysoka Mieszanka 1g - Nasiona - W. Legutko

Zobacz wszystkie aksamitkiZobacz w naszym sklepie - strzałka

 Dorota Kowalska
Autorka artykułu
Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.

Na skróty