Westalka (opera)

Westalka

La Vestale

Alexandrine-Caroline Branchu jako Julia w prapremierowej inscenizacji Westalki
Rodzaj	tragédie lyrique
Muzyka	Gaspare Spontini
Libretto	Victor-Joseph-Etienne de Jouy
Liczba aktów	3
Język oryginału	francuski
Źródło literackie	tragedia Jean-Gasparda Dubois-Fontanelle Ericie, ou La vestale
Czas trwania	ok. 130 min.
Data powstania	1805
Prapremiera	15 grudnia 1807, Paryż, Opera, Salle Montansier
Premiera polska	21 lutego 1821, Teatr Narodowy na placu Krasińskich, Warszawa

Westalka (fr. La Vestale) – opera z muzyką Gaspare Spontiniego i librettem Victora-Josepha-Etienne'a de Jouy, wystawiona po raz pierwszy 15 grudnia 1807 w Paryżu.

Osoby

• Licyniusz, generał rzymski (Licinius, général romain) – tenor
• Cynna, dowódca legionu (Cinna, chef de légion) – tenor
• Arcykapłan (Le Souverain Pontife) – bas
• Szef Augurów (Le chef des aruspices) – bas
• Konsul (Un consul) – bas
• Julia, młoda westalka (Julia, jeune vestale) – sopran
• Wielka Westalka (La Grande Vestale) – mezzosopran

Treść

Akcja opery toczy się w Rzymie, w III w. p.n.e.

Akt I

Licyniusz, wróciwszy do Rzymu ze zwycięskiej wyprawy przeciw Gallom, dowiaduje się, że jego ukochana Julia została zmuszona przez ojca do zostania westalką. W czasie triumfu Julia wieńczy zwycięzcę, a on w sekrecie obiecuje jej, że ją porwie ze świątyni.

Akt II

Licyniusz przybywa nocą do świątyni Westy. W czasie spotkania z ukochanym Julia zapomina o swoich obowiązkach i dopuszcza do zgaśnięcia świętego ognia. Licyniusz umyka na wiadomość, że jego zamiary zostały odkryte, a lud zbliża się do świątyni, by ukarać świętokradców. Julia zostaje wtrącona do więzienia, ale odmawia ujawnienia tożsamości ukochanego.

Akt III

Licyniusz chce wybłagać u Arcykapłana łaskę dla Julii, a wobec niepowodzenia postanawia uwolnić ją siłą. Julia nie zdradza imienia ukochanego nawet zstępując do grobu. W czasie ceremonii pogrzebania świętokradczyni żywcem rozpętuje się burza, a pierwszy piorun zapala welon Julii złożony na ołtarzu Westy. Na ten znak bogów Julia zostaje uwolniona, zwolniona ze ślubów kapłanki i oddana Licyniuszowi za żonę.

Historia utworu

Libretto Westalki zostało odrzucone przez Méhula, Boieldieu i Cherubiniego, de Jouy zaproponował je więc Spontiniemu, który zaakceptował projekt i w roku 1805 ukończył komponowanie muzyki. Westalka była jego pierwszym utworem przeznaczonym dla Opery Paryskiej, przez czas jakiś więc rewidował jeszcze i ulepszał partyturę. Prapremiera opery przyniosła wielki sukces. W głównych partiach wystąpili: Alexandrine-Caroline Branchu (Julia) i Étienne Lainé (Licyniusz). Westalka utrzymała się w repertuarze Opery Paryskiej wiele lat (setne przedstawienie miała w 1816, dwusetne w 1830), szybko dostała się też na inne sceny (1810 – Bruksela i Wiedeń, 1811 – Berlin i Neapol, 1821 – Warszawa, 1824 – mediolańska La Scala, 1844 – Drezno). Wersja neapolitańska, wystawiona w przekładzie włoskim zyskała dużą popularność; w drugiej połowie XIX w. i w XX w. była najczęściej wystawianą. Słynnymi wykonawczyniami partii Julii były m.in. Marie-Cornélie Falcon, Isabella Colbran, Rosa Ponselle, Maria Caniglia, Maria Callas, Régine Crespin, Leyla Gencer, Renata Scotto, Montserrat Caballé i Rajna Kabaiwanska. Wersja oryginalna (francuska) powróciła na scenę w 1993 r. w La Scali.

Nagrania

• Maria Callas (Julia), Franco Corelli (Licyniusz), Ebe Stignani (Wielka Westalka), dyr. Antonino Votto, 1954, nagranie na żywo
• Leyla Gencer, Robleto Merolla, Franca Mattiucci, dyr. Fernando Previtali, 1969, nagranie na żywo
• Rosalind Plowright, Francisco Araiza, Gisella Pasino, dyr. Gustav Kuhn, 1992, Orfeo
• Karen Huffstodt, Anthony Michaels-Moore, Denyce Graves, dyr. Riccardo Muti, 1993, Sony

Bibliografia

• Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. II. Kraków: PWM, 2008, s. 413–415. ISBN 978-83-224-0901-5.

Linki zewnętrzne

• Partytura i libretto opery Westalka. [dostęp 2012-01-23]. (fr.).