Gospodarka mieszana
Gospodarka mieszana (lub regulowana gospodarka rynkowa) – typ gospodarki, w której regulacja rynkowa jest wspomagana i modyfikowana przez państwo[1].
Cechy gospodarki mieszanej[edytuj | edytuj kod]
- Publiczna, spódzielcza lub prywatna własność środków produkcji.
- socjalizm rykowy
- Przedsiębiorstwa są zainteresowane losem pracownika (dobre pensje, pomoc finansowa, kształcenie).
- Państwo jest właścicielem strategicznych gałęzi gospodarki (np. Energetyka,Banki,Gazownictwo, Telekomunikacja,Górnictwo)
- Państwo reguluje wysokość wynagrodzeń poprzez pesje minimalną
- Państwo jest właścicielem środków transportu zbiorowego i rozwija je.
- Państwowe szkolnictwo i służba zdrowia
- Wspieranie małych i srednich przedsiebiorstw oraz chronienie ich przed zagraniczną kokurecją.
- Planowanie gospodarcze oparte na rykowych realiach i opłacalności.
- strategicznie inwestycję państwa w gospodarkę np. wybudowanie portu kontenerowego, lotniska, autostrady, huty stali
- wolna konkurencja na rynku
- państwo otacza opieką socjalną swoich obywateli (nieodpłatna oświata, służba zdrowia, różne dotacje finansowe dla bezrobotnych).
- państwo w sytuacjach kryzysowych wspomaga gospodarkę np.:
- banki gwarantują bezpieczeństwo przedsiębiorstw.
- przychylne i dobre prawo.
- za rozwój przedsiębiorstw odpowiadają wspólnie wszyscy pracownicy.
Mieszana gospodarka dobrobytu[edytuj | edytuj kod]
W literaturze z dziedziny polityki społecznej wyróżnia się także mieszaną (wielosektorową) gospodarkę dobrobytu (ang. mixed economy of welfare)[2]. Koncepcja ta jest powiązana z zagadnieniem społecznego podziału dobrobytu (ang. social division of welfare), które dotyczy rozdzielania i nierówności w dostępie do świadczeń publicznych, pracowniczych i podatkowych.
Idea mieszanej gospodarki dobrobytu pozwala na analizowanie i programowanie dwóch zagadnień. Pierwszym jest zakres aktywności podmiotów z poszczególnych sektorów we współczesnych państwach dobrobytu oraz procesów ich tworzenia i zmian. W ten sposób odnosi się np. do zmian w czasie i przestrzeni sektorów publicznego, rynkowego, pozarządowego i nieformalnego. Drugie zagadnienie obejmuje zaś trzy wymiary wielosektorowej gospodarki dobrobytu. Są to: źródła i procesy produkcji świadczeń, sposoby ich finansowania oraz formy regulacji.
W Polsce koncepcja mieszanej gospodarki dobrobytu była stosowana m.in. w badaniach udziału organizacji pozarządowych i podmiotów gospodarki społecznej w świadczeniu usług publicznych, w badaniach usług outplacement i pozarządowych agencji zatrudnienia oraz w analizach z zakresu polityki publicznej wobec starzenia się ludności[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ gospodarka mieszana, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-12-19].
- ↑ Martin Powell (red.), Zrozumieć wielosektorową gospodarkę dobrobytu. Współczesna polityka społeczna, Elipsa–Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2010.
- ↑ Mirosław Grewiński, Wielosektorowa polityka społeczna. O przeobrażeniach państwa opiekuńczego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2009; Andrzej Klimczuk, Mixed Economy of Welfare Emerging in Poland: Outplacement and Non-Governmental Employment Agencies Examples, „E-Journal of International and Comparative Labour Studies” 2/2015, s. 110–134; Andrzej Klimczuk, Modele wielosektorowej polityki społecznej wobec ludzi starych i starości w kontekście zmiany technologicznej, „Zarządanie publiczne” 2/2015, s. 41–53.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karl Hedderwick: Ekonomiczno-finansowa analiza przedsiębiorstw: popularny poradnik dla działaczy związkowych i wszystkich zainteresowanych oceną sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej na podstawie sprawozdawczości finansowej. Gdańsk: Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, 1992. ISBN 83-85610-10-3.