Trybula ogrodowa
Trybula ogrodowa (Anthriscus cerefolium) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Pochodzi z Azji Zachodniej, Środkowej (Uzbekistan. Kirgistan), Kaukazu i południowo-wschodniej i środkowej Europy[3]. Znana już od czasów średniowiecza. W Polsce i środkowej części Europy można ją spotkać w formie dzikiej o owłosionych owocach. W Polsce rośnie w rozproszeniu na nizinach[4].
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
trybula | ||
Gatunek |
trybula ogrodowa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. | |||
Synonimy | |||
|
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Roślina jednoroczna silnie rozgałęziona, wysokości do 50-70 cm.
- Liście
- Delikatne, miękkie, 2- lub 3-krotnie pierzaste, niekiedy lekko owłosione.
- Kwiaty
- Drobne w kolorze białym, o niewyraźnym kielichu, zebrane w 2-6 szypułowe złożone baldachy. Pręcików 5 i 1 słupek. Zakwita w maju – czerwcu.
- Owoc
- Podłużny. Drobna rozłupnia o dwóch rozłupkach, koloru ciemnobrunatnego.
- Korzeń
- Wrzecionowaty, cienki.
Biologia i ekologia edytuj
Roślina jednoroczna. Gatunek charakterystyczny zespołu Alliario-Chaerophylletum temuli[5].
Zastosowanie edytuj
- Nać używana jako przyprawa. Szczególnie popularna w kuchni holenderskiej, angielskiej i francuskiej do zup, sałatek, ryb, serów, jajecznicy.
- Roślina lecznicza. Z ziela otrzymuje się aromatyczny olejek lotny, karoten, witaminę C. Zioło przyspiesza trawienie oraz łagodzi wzdęcia.
Uprawa edytuj
Podobna do uprawy pietruszki. Młode zioła zbiera się do czasu kwitnienia rośliny.
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
- ↑ Władysław Matuszkiewicz , Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
Bibliografia edytuj
- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 40215
- EoL: 584997
- EUNIS: 151526
- FloraWeb: 468
- GBIF: 5371746
- identyfikator iNaturalist: 158434
- IPNI: 837913-1
- ITIS: 29587
- NCBI: 40888
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2641808
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:837913-1
- Tela Botanica: 5266
- identyfikator Tropicos: 1700828
- USDA PLANTS: ANCE