Równonoc wiosenna
Równonoc wiosenna – na danej półkuli ziemskiej – północnej lub południowej – jest to równonoc, po nastąpieniu której Słońce przez pół roku będzie oświetlać mocniej tę półkulę, a słabiej półkulę drugą. Moment równonocy wiosennej wyznacza na danej półkuli początek astronomicznej wiosny, która trwa do chwili przesilenia letniego.
Na półkuli północnej równonoc wiosenna następuje w okolicach od 19 do 21 marca (równonoc marcowa), kiedy Słońce przechodzi przez punkt Barana. Na półkuli południowej, gdzie pory roku przesunięte są o sześć miesięcy, równonoc wiosenna ma miejsce w okolicach 21–24 września (równonoc wrześniowa). W chwili gdy na jednej półkuli zachodzi zjawisko równonocy wiosennej, na drugiej jest to moment równonocy jesiennej.
Równonoc wiosenna na półkuli północnej edytuj
Na półkuli północnej więc równonoc wiosenna (marcowa) to moment, w którym Ziemia przekracza punkt na swojej orbicie, w którym promienie słoneczne padają prostopadle na równik i są równocześnie styczne do jej powierzchni przy biegunach, i od tej chwili przez pół roku biegun północny będzie bliżej Słońca niż biegun południowy (Słońce bardziej oświetla północną półkulę Ziemi). Inaczej mówiąc równonoc marcowa jest momentem przecięcia przez Słońce równika niebieskiego w trakcie jego pozornej wędrówki po ekliptyce z półkuli południowej na półkulę północną.
W starym kalendarzu rzymskim równonoc wiosenna była początkiem roku (miesiąca Martius). W 155 p.n.e. przesunięto w Rzymie początek roku urzędowego na 1 stycznia.
W 325 n.e. równonoc wiosenna wypadała 21 marca i ten termin został przyjęty przez sobór nicejski do obliczania daty święcenia Wielkanocy. Niedokładność kalendarza juliańskiego spowodowała, że w XVI w. równonoc przesunęła się na 11 marca. W wyniku wprowadzenia kalendarza gregoriańskiego w 1582 i pominięcia wówczas 10 dni, termin równonocy wypada stale w okolicach 21 marca.
Święta obchodzone w tym dniu:
- Międzynarodowy Dzień Astrologii
- Światowy Dzień Zespołu Downa
- Jare Święto, Topienie Marzanny
- irańskie święto Nouruz, witające nowy rok, które w 2010 roku zostało uznane przez Zgromadzenie Ogólne ONZ za święto międzynarodowe[1]
- hinduskie Ćajtra nawaratri
- Międzynarodowy Dzień Planetariów – święto wszystkich planetariów na świecie
- Światowy Dzień Poezji (ustanowiony przez UNESCO)
- Dzień Wagarowicza
- Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową[2]
Daty i godziny równonocy edytuj
2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
20 III, 08:35 |
20 III, 14:31 |
20 III, 20:16 |
21 III, 02:00 |
20 III, 07:49 |
20 III, 13:34 |
20 III, 19:25 |
21 III, 01:07 |
20 III, 06:49 |
20 III, 12:44 | |||
22 IX, 19:28 |
23 IX, 01:05 |
23 IX, 06:56 |
23 IX, 12:47 |
22 IX, 18:30 |
23 IX, 00:23 |
23 IX, 06:04 |
23 IX, 11:51 |
22 IX, 17:45 |
22 IX, 23:18 | |||
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |||
20 III, 18:32 |
21 III, 00:21 |
20 III, 06:15 |
20 III, 12:02 |
20 III, 17:57 |
20 III, 23:45 |
20 III, 05:31 |
20 III, 11:29 |
20 III, 17:15 |
20 III, 22:58 | |||
23 IX, 05:09 |
23 IX, 11:05 |
22 IX, 16:49 |
22 IX, 22:44 |
23 IX, 04:30 |
23 IX, 10:20 |
22 IX, 16:21 |
22 IX, 22:02 |
23 IX, 03:54 |
23 IX, 09:50 | |||
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |||
20 III, 04:50 |
20 III, 10:37 |
20 III, 16:33 |
20 III, 22:25 |
20 III, 04:07 |
20 III, 10:02 |
20 III, 15:46 |
20 III, 21:25 |
20 III, 03:17 |
20 III, 09:01 | |||
22 IX, 15:31 |
22 IX, 21:21 |
23 IX, 03:04 |
23 IX, 08:50 |
22 IX, 14:44 |
22 IX, 20:20 |
23 IX, 02:06 |
23 IX, 08:02 |
22 IX, 13:45 |
22 IX, 19:37 | |||
2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2038 | 2039 | |||
20 III, 14:51 |
20 III, 20:41 |
20 III, 02:23 |
20 III, 08:23 |
20 III, 14:18 |
20 III, 20:03 |
20 III, 02:02 |
20 III, 07:50 |
20 III, 13:40 |
20 III, 19:32 | |||
23 IX, 01:27 |
23 IX, 07:15 |
22 IX, 13:11 |
22 IX, 18:52 |
23 IX, 00:41 |
23 IX, 06:39 |
22 IX, 12:23 |
22 IX, 18:13 |
23 IX, 00:02 |
23 IX, 05:50 | |||
2040 | 2041 | 2042 | 2043 | 2044 | 2045 | 2046 | 2047 | 2048 | 2049 | |||
20 III, 01:11 |
20 III, 07:07 |
20 III, 12:53 |
20 III, 18:29 |
20 III, 00:20 |
20 III, 06:08 |
20 III, 11:58 |
20 III, 17:52 |
19 III, 23:34 |
20 III, 05:28 | |||
22 IX, 11:44 |
22 IX, 17:27 |
22 IX, 23:11 |
23 IX, 05:07 |
22 IX, 10:47 |
22 IX, 16:33 |
22 IX, 22:22 |
23 IX, 04:07 |
22 IX, 10:01 |
22 IX, 15:42 | |||
2050 | 2051 | 2052 | 2053 | 2054 | 2055 | 2056 | 2057 | 2058 | 2059 | |||
20 III, 11:20 |
20 III, 16:58 |
19 III, 22:56 |
20 III, 04:46 |
20 III, 10:35 |
20 III, 16:28 |
19 III, 22:11 |
20 III, 04:08 |
20 III, 10:04 |
20 III, 15:44 | |||
22 IX, 21:29 |
23 IX, 03:26 |
22 IX, 09:16 |
22 IX, 15:05 |
22 IX, 21:00 |
23 IX, 02:48 |
22 IX, 08:40 |
22 IX, 14:23 |
22 IX, 20:07 |
23 IX, 02:03 | |||
Równonoce marcowe podane są w czasie CET (UTC+1), równonoce wrześniowe podane są w czasie CEST (UTC+2). Źródło danych dla roku 2000: US Naval Observatory[3] |
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Resolution adopted by the General Assembly, International Day of Nowruz – na oficjalnej stronie Zgromadzenia Ogólnego ONZ (ang.)
- ↑ 21 marca - święto walki z dyskryminacją. 2010-03-21. [dostęp 2013-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
- ↑ United States Naval Observatory: Earth's Seasons: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion, 2000-2025. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)].
- ↑ Fred Espenak : Solstices and Equinoxes: 2001 to 2100. [dostęp 2022-09-15].