Polski koń zimnokrwisty
Polski koń zimnokrwisty – mały lub średniej miary koń zimnokrwisty w typie pospiesznoroboczym, hodowany w Polsce. Polskie konie zimnokrwiste są zbliżone genetycznie do konia ardeńskiego. Jako że coraz rzadziej używa się ich do pracy, wzrosło znaczenie tych koni jako eksportowych zwierząt rzeźnych[1].
Do dziś użytkowane są w rolnictwie, szczególnie w małych rodzinnych gospodarstwach, czy położonych w terenie górzystym, oraz w leśnictwie, na terenach gdzie ze względu na ukształtowanie terenu, czy wymagania ochronne. Oprócz pracy na wsi gdzie wykorzystywane są podstawowe zalety tej rasy tj. siła i wytrzymałość, polski koń zimnokrwisty coraz częściej spotykany jest u jeźdźców rekreacyjnych z uwagi na komfort jazdy a przede wszystkim minimalne "wybicie" podczas biegu. Ma to duże znaczenie przy hipoterapii i rekonwalescencji. Niewątpliwie jego wszechstronność tj. możliwość jazdy w siodle oraz pociągnięcia bryczki w sezonie wiosenno-letnim, jak i sań w sezonie zimowym działa na plus tej rasy w wykorzystaniu rekreacyjnym[2].
Polskie Konie Zimnokrwiste wyróżniają się łagodnym charakterem, zrównoważonym temperamentem, wcześniej dojrzewają od koni ras zachodnioeuropejskich, bardzo szybko rosną i małe wymagania paszowe, którą doskonale wykorzystują. Są łagodne, dobrze współpracują z człowiekiem i chętnie pracują w zaprzęgach. Hodowla prowadzona jest w 3 typach - dwa typy regionalne: sztumski i sokólski, które do trzeciego pokolenia muszą posiadać przodków urodzonych wyłącznie w Polsce. Trzeci typ – obecnie najliczniejszy stanowią konie z większym lub mniejszym dolewem krwi ardenów, belgów i koni reńsko-belgijskich. Księga stadna dla koni zimnokrwistych składa się z 3 sekcji: polski koń zimnokrwisty, koń sokólski oraz koń sztumski[2].
Polskie konie zimnokrwiste z uwagi na częste wychowanie przez pierwszego właściciela i pracę w gospodarstwie, podczas układania do jazdy wykazują stałą pozytywną reakcję na komendy głosowe. Należy jednak pamiętać, iż nierzadko główną rolę gra tutaj ton i natężenie głosu a nie wypowiadane słowa[3].
Hodowla edytuj
Obecnie istniejąca rasa wyhodowana została w XIX wieku na bazie rodzimych małych koni roboczych, uszlachetnianych importowanymi końmi zimnokrwistymi, głównie z Belgii, Francji i Niemiec[1]. Nazwa „koń zimnokrwisty” pojawiła się w polskiej literaturze fachowej w roku 1964 wraz z wydaniem drukiem pierwszej księgi stadnej pod tytułem Księga Stadna Koni Zimnokrwistych i Pogrubionych. Wdrażane są programy ochronne mające na celu zachowanie tej rasy[4].
Odmiany lokalne edytuj
Wyróżnia się, między innymi, następujące odmiany rasy polski koń zimnokrwisty:
- konie sokólskie – silne, o dobrych chodach, najczęściej w maści kasztanowatej z jasną grzywą i ogonem[1],
- konie lidzbarsko-warmińskie – konie o dużej masie ciała i domieszce krwi döli i koni północnoszwedzkich[1],
- konie łowicko-sochaczewskie – wyhodowane pod wpływem ogierów belgijskich i ardeńskich, najczęściej o maści kasztanowatej[1]
- konie sztumskie – najcięższy regionalny typ konia zimnokrwistego w Polsce, pracujący głównie w stępie[5].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e zob. Martin Haller: Rasy Koni. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1997. ISBN 83-7073-121-X.
- ↑ a b Polski koń zimnokrwisty.. pzj.pl. [dostęp 2023-12-14].
- ↑ Roman Prawocheński, Hodowla koni., Państ. Instytut Wydawnictw Rolniczych, 1950, OCLC 749365364 [dostęp 2021-03-24].
- ↑ Lubelski Związek Hodowców Koni, Program hodowli koni rasy polski koń zimnokrwisty [online] [dostęp 2011-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-12].
- ↑ E. Cześnik, M. Jaszczyńska, E. Jastrzębska, W. Niewiński: Program hodowlany ochrony zasobów genetycznych koni rasy polski koń zimnokrwisty – typ sztumski. [dostęp 2011-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-21)].
Linki zewnętrzne edytuj
- Program hodowli rasy polski koń zimnokrwisty Lubelskiego Związku Hodowli Koni. lzhk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-12)].
- Program hodowli rasy polski koń zimnokrwisty Wojewódzkiego Związku Hodowców Koni w Warszawie. konie-warszawa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-16)].
- Program ochrony konia typu sztumskiego Okręgowego Związku Hodowców Koni w Rzeszowie. ozhk.rzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-21)].