PG Partner Gospodarczy

Jedną z najstarszych instytucji prawnych, mającą na celu zabezpieczenie wierzytelności jest poręczenie. To nic innego, jak umowa, przez którą poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela spełnić świadczenie, na wypadek gdyby dłużnik nie wykonał zobowiązania. Regulacje w tym zakresie zostały zawarte w art. 876-887 Kodeksu cywilnego. Poręczenie ma charakter akcesoryjny. Oznacza to, że jest ściśle związane z jakimś innym stosunkiem zobowiązaniowym. Istnienie oraz kwota długu mają zatem wpływ na występowanie i rozmiar poręczenia.

Należy pamiętać, że poręczyciel odpowiada wobec wierzyciela jako współdłużnik solidarny. Odpowiedzialność kształtuje się więc nie w sposób posiłkowy, lecz równorzędny. Istnieje jednak możliwość zmiany lub zawężenia odpowiedzialności. Wówczas dług poręczyciela stanie się wymagalny dopiero po bezskutecznej próbie uzyskania świadczenia od dłużnika. Kodeks cywilny nie stanowi o tym, że poręczenie jest odpłatne. W tej kwestii pozostawiono stronom umowy pełną swobodę.

Umowa poręczenia – charakterystyka

Kiedy zawiązana zostaje umowa poręczenia? Na skutek zgodnego oświadczenia stron. Zobowiązanie zyskuje wówczas charakter konsensualny. Forma pisemna tej instytucji prawnej pod rygorem nieważności jest zastrzeżona wyłącznie dla poręczyciela. Sformułowanie musi dostatecznie wyrażać wolę spełnienia świadczenia, gdyby dłużnik nie wykonał zobowiązania. W przypadku wierzyciela dla ważności oświadczenia konieczna jest jedynie forma dorozumiana.

Umowa poręczenia zawiera następujące elementy:

• strony – są nimi Wierzyciel i Poręczyciel, przy czym w przypadku osób fizycznych konieczne jest podanie takich danych osobowych, jak: imiona, nazwiska, daty urodzenia, adres zamieszkania, numer ewidencyjny dokumentów tożsamości, opcjonalnie PESEL. Jeżeli jedną ze stron umowy poręczenia jest osoba prawna, należy wskazać adres jej siedziby, numer wpisu do KRS, NIP oraz dane osoby uprawnionej do reprezentacji;
• przedmiot – poręczenie może dotyczyć kredytu, pożyczki oraz zdarzeń prawnych np. zobowiązania alimentacyjnego, odszkodowania z tytułu czynów niedozwolonych itp. W umowie należy wskazać osobę dłużnika oraz dług, ponieważ poręka zależy od istnienia zobowiązania głównego;
• zakres odpowiedzialności – poręczenie może być pełne (poręczyciel odpowiada za kwotę główną długu, odsetki oraz koszty procesowe), wyznaczone procentowo lub ograniczone do określonej kwoty. Zdarza się, że odpowiedzialność jest warunkowa, czyli uzależniona od czynnika zawieszającego lub rozwiązującego.

W umowie poręczenia muszą się również znaleźć podpisy stron oraz ewentualnie inne postanowienia np. ustalenie formy zawiadomienia poręczyciela o niewypłacalności lub zapis mówiący o odpłatności poręczenia. W razie problemów z przygotowaniem stosownej umowy warto zgłosić się po profesjonalną pomoc, oferowaną przez biuro rachunkowe PG Partner Gospodarczy.

Kiedy umowa poręczenia wygasa?

Odpowiedzialność poręczyciela wygasa wraz z wygaśnięciem długu głównego, natomiast zobowiązanie główne traci ważność w sytuacji:

• wykonania zobowiązania przez dłużnika,
• niemożliwości świadczenia,
• potrącenia, zwolnienia z długu lub odnowienia, chyba że poręczyciel zgodził się na dalsze trwanie poręczenia,
• skutecznego złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego.

Zobowiązanie poręczyciela wynikające z zawartej umowy wygasa także w przypadku przejęcia długu – w razie wstąpienia osoby trzeciej na miejsce dłużnika.

Jeżeli termin płatności długu nie został oznaczony lub zależy od wypowiedzenia, poręczyciel ma prawo po upływie terminu ustawowego żądać od wierzyciela doprowadzenia do wygaśnięcia zobowiązania głównego. Może to nastąpić poprzez wypowiedzenie umowy bądź wezwanie dłużnika do zapłaty.

Czy możliwe jest poręczenie za dług przyszły?

Tak. Istnieje możliwość zobowiązania się przez poręczyciela do spełnienia świadczenia, które jeszcze nie istnieje (jeżeli dłużnik go nie wykona). Przygotowując umowę, należy wskazać osobę dłużnika oraz stosunek zobowiązaniowy, z którego w przyszłości może zrodzić się zobowiązanie. Choć jego wartość nie jest znana w chwili zawierania umowy, konieczne jest określenie wysokości, do jakiej poręczyciel będzie odpowiadał poprzez podanie konkretnej kwoty. Jeżeli ten obowiązek nie zostanie dopełniony, poręczenie będzie nieważne.

W przypadku umowy poręczenia za dług przyszły istnieje również możliwość określenia terminu, do którego poręczyciel pozostaje zobowiązany.

Na czym polega poręczenie kredytowe?

Poręczenie jest umową cywilnoprawną oraz jedną z form zabezpieczenia wierzytelności przy udzielaniu kredytu lub pożyczki. Znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy bank bądź inna instytucja finansowa stwierdza, że kredytobiorca nie jest wystarczająco wiarygodny. Wówczas konieczne jest wskazanie osoby trzeciej do poręczenia długu. W przeciwnym razie wsparcie finansowe nie zostanie udzielone.

Zadaniem wierzyciela jest dokładna weryfikacja sytuacji finansowej poręczyciela w takim samym stopniu jak kredytobiorcy. Konieczne jest więc dostarczenie dokumentów informujących o wysokości zarobków. Należy także powiadomić bank o wszystkich posiadanych zobowiązaniach. Umowa kredytobiorcy z wierzycielem i poręczycielem ma w praktyce zredukowaną formę i sprowadza się do zawarcie adnotacji “poręczam”. Zapis ten wywiera jednak natychmiastowy wpływ na sytuację finansową poręczyciela.

Staje się on współdłużnikiem solidarnym, czyli udziela wierzycielowi następującej gwarancji: jeśli główny kredytobiorca nie spłaci swojego zobowiązania, on przejmie ten obowiązek na siebie. Ponadto dochodzi także do obniżenia zdolności kredytowej poręczyciela, ponieważ informacja o zawartej umowie trafia do Biura Informacji Kredytowej. Zobowiązanie zostanie dopisane do puli jego aktualnego zadłużenia.