Władysław III, Warneńczyk

Syn najstarszy Władysława Jagiełły i Zofii, księżniczki kijowskiej. Urodził się w Krakowie dnia 31 października 1424 r., obrany królem polskim w Poznaniu r. 1434, wyniesiony na tron węgierski co r. 1440 iw tymże roku dnia 17 lipca to Białymgrodzie koronowany. Bezżenny, poległ pod Warną nad morzem Czarnem w bitwie z Turkami dnia 10 listopada r. 1444. Żył niespełna lat 21, panował w Polsce lat 10, w Węgrzech lat 5. 

Po ojcu objął tron Władysław, jako 10-letni chłopczyna. Zaś w lat po objęciu tronu polskiego, obrali go Węgrzy królem. Wówczas zagrażał bowiem Europie najazd Turków od wschodu. Ponieważ zaś Węgrzy w pierwszym rzędzie przeto szukali oparcia i pomocy w sąsiedniej Polsce. Tutaj przedni panowie, a szczególnie Oleśnicki popierali myśl połączenia Polski z Węgrami przeciw nadciągającej nawale. To też w roku 1440 obejmuje Władysław tron węgierski i występuje do walki z Turkami, którzy oparli się byli o granice Węgier. 

Tutaj nadmienić wypada, że liczne hordy Turków pod nazwą Seldźuków wyruszyły jeszcze przed wojnami krzyżowemi ze stepów azyatyckich, rozlegających się między górami alfajskiemi a morzem kaspijskiem i posuwały się na południowy zachód. W tej wędrówce natknęli na Arabów, od których przyjęli wiarę Mahometa. Wkrótce zajęli Azyę mniejszą i pod dowództwem Osmana wdarli się do Europy, osiadając na półwyspie bałkańskim, następnie zaczęli podbijać ludy słowiańskie, w końcu złamali Serbię w strasznej bitwie na Kosowem polu w roku 1389 i gotowali się do zdobycia Konstantynopola. 

W takiej oto chwili wstąpił na tron Władysław, naprzeciw potęgi tureckiej stanęły wojska zjednoczonych państw i narodów Polski, Rusi, Litwy i Węgier. Władysław nie czekał napadów tureckich, ale party zapałem do walki w obronie chrześcijaństwa, wyprawił się na Turków po raz pierwszy w roku 1443. Wyprawa się powiodła a sułtan turecki Murad II ofiarował rozejm 10-letni, który Władysław przyjął, młody król jednakże nie dotrzymał słowa. Oto święty Jan Kapistran, mnich zakonu Bernardynów, w natchnionych kazaniach nawoływał do walki z niewiernymi, a chrześcijańscy monarchowie obiecywali pomoc to dostarczaniu żołnierza. Zapał powszechny udzielił się takie młodocianemu lecz bohaterskiemu królowi.  Mimo zaprzysiężonego rozejmu dał się wreszcie porwać i wyruszył po raz wtóry na Turków  roku 1444. Na czele 20000 wojska polsko-węgierskiego, z zasiłkiem 4000 żołnierza od hospodara wołoskiego Drakuła, wyruszył Władysław pod Warnę, miasto leżące nad Morzem Czarnem. Ruszył bowiem nadzieję, że tutaj spotka wielką flotę, która miała się pojawić ze strony mocarstw europejskich. Przyszło do bitwy. Turcy otoczyli wieńcem szczupłe wojsko chrześcijańskie; walka była nierówna, gdyż jeden rycerz Władysławowy miał przeciw sobie kilku wojowników tureckich. Zrazu kilka oddziałów mahometańskich nie mogąc wytrzymać natarcia wyborowej jazdy polskiej i węgierskiej, poszło w rozsypkę; w miejsce tych oddziałów wystąpiły inne do walki, podczas gdy po stronie chrześcijańskiej walczyli jedni i ci sami wojownicy. Król Władysław na czele oddziału przybocznego uderzył na stanowisko sułtana. Opór był tu jednak bardzo silny, stąd wojownicy chrześcijańscy nie zmogli go. Padł koń królewski, a pod nim znalazł się i król Władysław, niezadługo ponad głowami walczących wzniosła się głowa królewska, zatknięta na żerdzi, na ten widok uszło męstwo z serc chrześcijańskich rycerzy, to też prawie wszyscy polegli na pobojowisku. Klęska była wielka iw swych skutkach nieobliczalna; panowanie tureckie ugruntowało się na półwyspie bałkańskim na długie wieki. Od klęski pod Warną historycy nazwali króla Warneńczykiem.