Rodzaje terapii. Którą wybrać?

Rozwiązywanie problemów związanych z dobrobytem  zdrowiem psychicznym może przebiegać w różny sposób. Po pierwszym spotkaniu w gabinecie uzyskasz najprawdopodobniej poradę dotyczącą sugerowanego rodzaju pomocy.

Czego można się spodziewać? Terapie psychologiczne prowadzone przez specjalistów z MindHealth: Centrum Zdrowia Psychicznego oparte są na opisanych niżej nurtach. Dowiedz się, na czym polega każdy z nich.

To, jak myślimy i czujemy, jest ściśle powiązane z tym, jak się zachowujemy. Jeśli zmienimy jeden czynnik, zmianie ulegną także pozostałe. Pewne utrwalone schematy myślowe są dla Pacjenta pułapką, powodują objawy depresyjne lub lękowe. W nurcie poznawczo-behawioralnym chodzi o to, aby te schematy przełamać i zmienić sposób myślenia o konkretnych sytuacjach, które powodują lęki czy obawy.

Człowiek wyrabia sobie przekonania na podstawie doświadczeń w życiu – w dzieciństwie, dorosłości, na skutek relacji z innymi. W czasie terapii poznawczo-behawioralnej terapeuta pomaga rozpoznać negatywne myśli lub przekonania i zweryfikować je z rzeczywistością.

Terapia poznawczo-behawioralna ma bardzo jasną strukturę, która przewiduje zadania domowe (np. zalecenia określonych zachowań, aby sprawdzić, jak się poczujemy), podsumowania spotkań oraz jasno wytyczone cele. Może być to terapia krótkoterminowa.

Polecana jest w szczególności do leczenia depresji, lęków i innego rodzaju zdiagnozowanych zaburzeń psychicznych.

Zakłada, że Pacjent powinien uświadomić sobie to, czego nie jest świadomy, a co jest przyczyną cierpienia. Terapeuta wchodzi z Pacjentem w interakcje – zadaje pytania, dzieli się swoimi obserwacjami, stawia hipotezy, a Pacjent powinien dzielić się z pełną szczerością swoimi przemyśleniami czy przeżyciami. Ważną częścią terapii jest omówienie relacji z rodzicami, czasu wczesnego dzieciństwa, a także wszystkich sytuacji, które mają wpływ na obecną sytuację Pacjenta.

Terapia psychodynamiczna jest terapią długoterminową, a od Pacjenta wymaga refleksji i głębszego poszukiwania przyczyny problemów. Ta terapia stawia sobie za cel zmianę w strukturze osobowości Pacjenta, aby w przyszłości podobne problemy się nie pojawiały.

Zaleca się ją m.in. Pacjentom z zaburzeniami osobowości i zaburzeniami odżywiania.

To jedyna terapia, w której postęp widać po pierwszej sesji. Ale uwaga – terapeuta skupia się tylko na tym, co dla Pacjenta w danej chwili najważniejsze. Nie ma tu analizy przyczyn zachowania lub uczuć. Psychoterapeuta pomaga Pacjentowi uwierzyć w siebie, ewentualnie dostarcza narzędzi do poradzenia sobie w konkretnej sytuacji.

Psychoterapia skoncentrowana na rozwiązaniach polecana jest dla osób w trudnej sytuacji: np. utrata pracy, śmierć bliskiej osoby oraz osobom z uzależnieniami i mającym problemy wychowawcze.

Nurt integracyjny łączy w sobie elementy psychoterapii psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej, systemowej i humanistycznej. Terapeuta dopasowuje sposób prowadzenia sesji do potrzeb Pacjenta.

Jest to dobra odpowiedź dla osób, które cierpią na zaburzenia psychiczne lub zaburzenia osobowości albo mają problemy w relacjach z innymi ludźmi.

W tym nurcie psychoterapii chodzi o to, aby Pacjent poznał siebie, dowiedział się, czego chce i zaczął kształtować swoje życie zgodnie z oczekiwaniami. Podczas terapii Gestalt Pacjent odpowiada na pytania, kim jest, co chce osiągnąć i jakimi metodami. Ten rodzaj terapii ma przywrócić mu wiarę w sprawczość i możliwość realnej zmiany życia.

Jest to psychoterapia krótkoterminowa, a w jej trakcie Pacjent wykonuje zadania – są one wyznaczane przez terapeutę i mają wspomóc proces terapii. Zaleca się ją zarówno osobom ze zdiagnozowanymi zaburzeniami, jak i tym Pacjentom, którzy chcieliby skupić się na rozwoju osobistym lub zmianie swojego nastawienia do otaczającej ich rzeczywistości.

W tej terapii problem rodzinny jest wynikiem działania poszczególnych członków rodziny. Nigdy nie ma jednego winnego – kłopoty pojawiają się na etapie komunikacji czy też wyznaczania granic w obrębie rodziny. W terapii systemowej rodzina jest systemem, a jej członkowie mają na siebie wzajemnie wpływ.

Psychoterapia systemowa zalecana jest dla par z problemami, dla rodziców, którzy mają problem z komunikacją z dziećmi oraz w sytuacjach kryzysowych w obrębie rodziny. W spotkaniach uczestniczą zazwyczaj wszyscy zaangażowani (mający problem).

Wybór rodzaju terapii warto rozważyć w oparciu o to, co chcesz osiągnąć i w jaki sposób. Czy masz problem w pojedynkę, czy dotyczy on także innej osoby? Jaki rodzaj rozmowy z psychoterapeutą najbardziej Ci pasuje? Czy wolisz raczej mówić, czy słuchać?

Pamiętaj także, że często psycholog lub lekarz psychiatra po konsultacji z Pacjentem mogą zalecić terapię w określonym nurcie. Najważniejsze jest to, aby nie bać się rozmawiać ze specjalistą w czasie sesji terapeutycznych i w pełni mu zaufać. Tylko kiedy otworzysz się przed terapeutą, proces ten przyniesie oczekiwane rezultaty.

Skuteczność psychoterapii (bez względu na jej rodzaj) w bardzo dużym stopniu zależy od nastawienia Pacjenta. Jeżeli z jakiegokolwiek powodu czujesz się niekomfortowo podczas sesji, możesz pomyśleć o zmianie metody leczenia. Radzimy Ci jednak odbyć najpierw przynajmniej kilka spotkań. Być może okaże się, że był to tylko początkowy etap, po którym zauważysz pierwsze efekty i poczujesz się dużo lepiej. 

Warto też szczerze porozmawiać z terapeutą o swoich oczekiwaniach. Nurt psychoterapeutyczny jest dostosowywany nie tylko do rodzaju zaburzeń lub problemów psychologicznych, z którym i zgłasza się Pacjent: masz prawo oczekiwać także dopasowania typu terapii do swoich potrzeb. Krępuje Cię indywidualna rozmowa ze specjalistą? Zapytaj o możliwość uczestniczenia w sesjach grupowych. Przeciwnie, nie chcesz, żeby inni uczestnicy Cię słuchali? Poproś o przeniesienie Cię na psychoterapię indywidualną.

 I choć zdarza się, że ze względu na dobro osoby podejmującej leczenie jest konieczne podjęcie konkretnego rodzaju terapii, specjaliści przyjmujący w naszych gabinetach starają się pomóc Pacjentowi w jak najdogodniejszy dla niego sposób. Podstawą jest zawsze dobre porozumienie psychoterapeuty z Pacjentem.

Chcesz wiedzieć więcej? Obejrzyj także rozmowę z naszą psychoterapeutką na temat rodzajów terapii i kryteriów jej wyboru na naszym kanale YouTube.