Jak napisać artykuł? 17 zasad pisania artykułów dla początkujących
Ponoć pisanie artykułów to sztuka – być może. Na pewno to efekt pracy i dobrego warsztatu. Chcesz wiedzieć, jak napisać dobry artykuł? Co robić, aby czytelnicy z chęcią czytali Twoje teksty? Oto podstawowe i najważniejsze zasady pisania artykułu.
Zaznaczę to od razu, aby nie było nieporozumień – z tego tekstu dowiesz się, jak napisać artykuł na stronę internetową. Jest to tekst skierowany przede wszystkim do copywriterów – i tych wszystkich, którzy chcą pracować jako copywriter – z naciskiem na copywriting SEO, bo takim też na co dzień się zajmuję.
Co to jest artykuł?
Klasyczna definicja odpowiada na pytanie, co to artykuł, podając, że jest on po prostu formą wypowiedzi pisemnej – może mieć tak naprawdę różne formy i dotyczyć właściwie każdego tematu. Możemy mówić zarówno o artykule informacyjnym, jak i artykule problemowym, długim i krótkim, naukowym czy publistycznym. Cóż, mało pomocne, prawda? Z drugiej strony oznacza to, że jako autorzy i autorki, mamy spore pole do popisu. Pamiętaj także, że każdy z nas intuicyjnie wie, co to jest artykuł – wystarczy otworzyć dowolny serwis albo po prostu sięgnąć po gazetę.
Budowa artykułu
Skoro nie definicja, to może pisanie tekstów ułatwi określenie, jakie są strukturalne cechy artykułu. Budowa artykułu jest dość prosta, ale pamiętaj też, że podany niżej wzór jest bardzo elastyczny.
Artykuł – budowa
- Tytuł
- Lead
- Wstęp
- Rozwinięcie
- Zakończenie
Przykładowy artykuł wcale jednak nie musi tak wyglądać. Owszem, będzie mieć tytuł i lead, ale może na przykład:
- mieć wiele różnych rozwinięć (kiedy tekst jest dłuższy i wielowątkowy);
- może też mieć zakończenie zaraz po leadzie – to jedna z copywriterskich strategii, która pozwala utrzymać uwagę odbiorcy.
Serwując czytelnikowi wszystkie najważniejsze informacje na początku, może udać nam się przykuć jego uwagę na dłużej. Wynika to z dwóch rzeczy – czytelnicy nie tyle czytają, co skanują tekst w poszukiwaniu ważnych dla nich informacji; a po drugie jest to pewna pochodna starych dziennikarskich reguł, jak zasada 5W (who, what, when, where i why, czyli: kto, co, gdzie, kiedy i dlaczego) czy zasada odwróconej piramidy (najważniejsze informacje umieszczamy na górze, a w późniejszych partiach tekstu te mniej ważne).
To, co chcę powiedzieć, to fakt, że zasady pisania nie są stałe. Można opierać się na znanych cechach artykułu, jego idealnej budowie i na wielu mądrych definicjach, ale ostatecznie, przynajmniej w wypadku artykułów pisanych przez copywriterów, artykuł będzie wypadkową Twoich umiejętności, oczekiwań i wymagań klienta oraz oczekiwań i wymagań odbiorcy (rozumianego zarówno jako człowiek, jak i algorytm, bo chodzi nam przecież o pisanie tekstów do internetu). Co więcej, wszystkie te wypadkowe są zmienne. Pytanie więc – jak napisać artykuł?
Artykuł – jak pisać, żeby było dobrze?
Być może niektóre z podanych niżej rad wydadzą Ci się banalne i oczywiste. Gratuluję, w takim wypadku jesteś o krok przed innymi. Jednak doświadczenie w pracy copywritera i redaktora podpowiada mi, że o najprostszych sprawach często zapominamy. Oto moje zasady pisania artykułu.
1. Artykuł MUSI być poprawny językowo
Banał, prawda? A jednak wciąż dostaję od copywriterów masę tekstów z błędami. Z czego to wynika? Często z pośpiechu, czasem z niechlujstwa, a nawet z niewiedzy (zaskakujące, kiedy ktoś zarabia pisaniem). Co się stanie, jeśli wyślesz klientowi tekst z błędami? W najlepszym razie dostaniesz prośbę o naniesienie poprawek (albo klient sam to zrobi), w najgorszym wasza współpraca zakończy się.
RADA: Czytaj wszystko, co napiszesz, przed wysłaniem tego dalej. Korzystaj z pomocy innych – także programów, jak darmowy LanguageTool – nie jest idealny i nie wyłapie każdego językowego potknięcia, ale część z pewnością. Nie jesteś pewien, czy jakaś konstrukcja słowna w ogóle występuje w języku polskim? Sprawdź to z użyciem Narodowego Korpusu Języka Polskiego. Przydadzą Ci się także słowniki synonimów oraz kolokacji. Nie muszą być drukowane, korzystać przynajmniej z tych dostępnych w internecie.
2. Artykuł MUSI być oryginalny
Nie chodzi oczywiście o wymyślanie koła na nowo, ale o podstawową zasadę copywritingu – nie kopiuj cudzego tekstu. Aż smutne, że muszę to pisać. Oczywiście, inspiruj się innymi, szukaj informacji, ale nigdy nie kopiuj niczego 1:1. To i tak w końcu wyjdzie. A zła sława będzie się za Tobą ciągnąć.
RADA: Jeśli chcesz sprawdzić tekst pod kątem oryginalności, użyj Google (po prostu wklej w wyszukiwarkę fragmenty tekstu) albo z Copyscape – jednak to narzędzie jest płatne.
3. Artykuł ma być atrakcyjnie napisany
Brzmi mgliście i ogólnie? Bo trochę tak jest. Oprócz tego, że tekst musi być językowo poprawny, powinien też być atrakcyjnie napisany. Czy oznacza to las epitetów i zdania wielokrotnie złożone? Oczywiście, że nie. Niektórzy twierdzą, że trzeba mieć talent, aby dobrze pisać, osobiście jestem zdania, że wszystko można wyćwiczyć.
RADA: Dużo czytaj, zwłaszcza takich tekstów, jakie sam/sama chcesz pisać. Ale nie ograniczaj się tylko do nich – podpatruj warsztat innych autorów i autorek piszących na różnych polach.
4. Artykuł powinien być przejrzysty
Pamiętasz, jak wspominałam o tym, że odbiorcy nie czytają, ale skanują tekst w poszukiwaniu informacji? Być może nie pamiętasz, bo nie przeczytałeś tej części i przewinąłeś od razu do zasad, jak napisać dobry artykuł. Dlatego tak ważne jest odpowiednie formatowanie artykułu, aby ten był jak najbardziej przejrzysty i prosty w odbiorze.
Jak to zrobić? Dziel tekst na części (używaj akapitów – ok. 6-7 wersów każdy – i śródtytułów), wyróżniaj w tekście najważniejsze elementy (np. pogrubieniem), używaj punktowanych list. Unikaj długich, złożonych zdań.
RADA: W tym ostatnim pomoże Ci darmowe narzędzie jasnopis, które zaznacza trudniejsze w odbiorze fragmenty i ocenia, jak trudny w odbiorze jest Twój artykuł.
5. Bądź konsekwentny w obrębie tekstu
Konsekwencja i uważność wpisują się w zasady pisania artykułu wielkimi literami. Jeśli już decydujesz się zwracać do czytelnika w pierwszej osobie liczby pojedynczej – trzymaj się tego przez cały tekst. Podobnie jest z kwestią czasu – nie przeskakuj bez przerwy z przeszłego na przyszły – czy z rodzajem (nie każdy tekst musi być pisany dla „niego”). Zasada ta jest ważna nie tylko w języku, ale także w kwestii tonu (formalny/nieformalny).
RADA: Sama czasem zapominam o tej zasadzie i dopiero w połowie tekstu uświadamiam sobie, że w tekście mam trzy różne osoby. Nie ma innego rozwiązania – tekst trzeba sprawdzić i poprawić.
6. Stosuj dynamiczny język
Jak jeszcze napisać dobry artykuł? Pisz dynamicznie – trzymaj się strony czynnej, a nie biernej. Zwracaj się bezpośrednio do odbiorcy i twórz zdania raczej krótsze niż dłuższe. Szukaj także lepszych czasowników i podejrzliwie patrz na wszystkie epitety.
RADA: Słowniki online maści wszelakiej to od dzisiaj Twoi najlepsi przyjaciele – zwłaszcza wspominany już słownik synonimów.
7. Zawsze rób research
Nawet krótki artykuł czy wpis na banalny temat zasługują na research. Zdobyte informacje pozwolą Ci:
- uczciwie podejść do tematu
- znaleźć ciekawe dane, które urozmaica wpis;
- zobaczyć, w jakim kontekście inni przedstawiają daną problematykę.
RADA: Ciekawy artykuł nie powstanie bez researchu. Pamiętaj jednak, że oprócz gromadzenia danych, ważne jest także ich filtrowanie. Nie każda informacja ostatecznie wyląduje we wpisie – zazwyczaj jest to tylko niewielka część wszystkiego, co znajdziesz. Nie traktuj tego jednak jako straty czasu. Poznane informacje pomogły Ci lepiej ująć temat i stworzyć odpowiedni kontekst.
8. Stosuj w artykułach dane liczbowe
Liczby i inne dane statyczne nadadzą Twojemu artykułowi wiarygodności. Ludzie lubią liczby. Pamiętaj jednak, że niektóre z nich mogą być trudne do wyobrażenia – chodzi przede wszystkim o bardzo małe i bardzo duże wartości. Dlatego stosuj porównania, które działają na wyobraźnię.
RADA: Informacji szukaj w sprawdzonych miejscach – w profesjonalnych raportach, statystykach udostępnianych przez instytucje i firmy. Jeśli znajdziesz ciekawe dane w artykule prasowym, szukaj ich źródła i z niego korzystaj. Pamiętaj też, że oprócz samych faktów, ważny jest też ich kontekst – nie wykorzystuj ich w negatywny sposób.
9. Stosuj tabele, infografiki, zestawienia
Jak się pisze artykuł, w którym jest duuuużo liczb i innych danych? A uwierz mi, czasem trzeba taki artykuł popełnić. W takich sytuacjach koniecznie porządkuj je za pomocą graficznych przedstawień, jak tabele, zestawienia, wykresy a nawet infografiki.
RADA: Nie musisz być mistrzem Painta, aby tworzyć proste infografiki do swoich artykułów. Sięgnij po takie programy jak Canva, infogr.am czy Piktochart.
10. Artykuł ma odpowiadać na zapotrzebowanie odbiorcy
Nikt nie czyta tekstu „Jak ściągnąć pierścionek ze spuchniętego palca” dla czystej przyjemności obcowania z dobrą literaturą. ???? Artykuł pisz, zawsze, pamiętając, że musisz odpowiedzieć na potrzebę odbiorcy – tę często opisuje już sam tytuł. Więc jeśli ktoś właśnie przeżywa dramatyczne chwile ze zbyt ciasnym pierścionkiem na palcu (70 osób w miesiącu, o czym donoszą odpowiednie narzędzia), to naprawdę chce wiedzieć, jak go ściągnąć. Musisz więc podejść do tematu konkretnie (nie lej wody) i wyczerpująco (opisz procedurę krok po kroku).
RADA: Postaw się na miejscu swojego czytelnika i przyjmij, że masz dokładnie taki sam problem, jak on. Przeczytaj tekst. Czy zawarte w nim informacje i to, w jaki sposób są przedstawione, satysfakcjonują Cię? A może Twój własny tekst Cię zirytował, bo brakuje w nim czegoś ważnego?
11. Kim jest Twój odbiorca?
Ten punkt łączy się trochę z poprzednim. Dla kogo piszesz swój artykuł? Dla totalnego amatora, któremu trzeba wyjaśniać wszystko w prostych słowach od podstaw, czy też dla specjalisty, który zna tematyczne słownictwo i szuka szczegółowych danych? Od tego zależy zarówno forma artykułu, jak i jego zawartość.
RADA: Twórz persony złożone z 3-4 określeń, np. kobieta lat 20-35, wyższe wykształcenie, duże miasto. Znasz taką osobę w życiu prywatnym? W jaki sposób z nią rozmawiasz? Jaka ona jest? Wykorzystuj takie informacje.
12. W jakim celu piszesz artykuł?
To kolejne ważne pytanie, na które musisz sobie odpowiedzieć. Co chcesz tym artykułem osiągnąć? Czy chcesz po prostu mieć jak największy ruch na podstronie? A może chcesz, aby czytelnicy po lekturze zapisali się do Twojego newslettera? A może zależy Ci, aby kupili produkt, o którym wspominasz w tekście?
RADA: Cóż, po prostu odpowiedz na zadane przeze mnie pytanie i ustal, jak chcesz to osiągnąć swoim artykułem. Zobacz, jak tego typu treści Tworzą inni.
13. Ciekawy artykuł musi mieć ciekawy tytuł
Jaki powinien być tytuł? Najlepiej, aby stanowił wypadkową kilku elementów – aby wzbudzał w odbiorcy ciekawość (np. obiecując im coś – poznanie ważnej dla nich informacji), aby informował konkretnie, o czym jest tekst, oraz aby był zoptymalizowany pod SEO. Czasem klient przychodzi do Ciebie z gotowym tytułem – wtedy kwestię tę masz z głowy, chociaż zawsze możesz coś doradzić, jeśli widzisz, że tytuł nie jest do końca przemyślany – wartościowi klienci doceniają proaktywną postawę. ????
2 najpopularniejsze formaty tytułów to:
- Tytuły z liczbami – wszystkie „X sposobów na…”, „X najpiękniejszych sukienek na…” i „X najpopularniejszych błędów, które…”.
- Pytania z „jak” – „Jak upiec chleb, aby był miękki w środku i chrupiący na zewnątrz”, „Jak inwestować na giełdzie – poradnik dla początkujących” czy „Jak schudnąć X kg w miesiąc bez ćwiczeń!”.
Oczywiście to tylko forma – istnieje cała masa technik budowania tytułów: z wykorzystaniem luki informacyjnej, obietnicą ujawnienia jakiegoś sekretu] wykorzystaniem storytellingu czy języka korzyści.
RADA: Podpatrz konkurencję – szukaj zaskakujących rozwiązań, ale pamiętaj, że nie ma co poświęcać funkcji informacyjnej w imię przekombinowanych tytułów. Czytelnik czuje, kiedy coś jest na siłę.
14. O czym pisać artykuł? Znajdź temat
Są dwie sytuacje. Jedna: otrzymujesz wytyczne od klienta, a w nich temat/tytuł. Druga: sam musisz znaleźć dobry temat. Jak to zrobić? Bardzo szeroko omówiłamto we wpisie Skąd brać tematy na bloga – 17 sposobów na wenę – serio, znajdziesz tam więcej, niż oczekiwałeś.
RADA: Po prostu przeczytaj podlinkowany wyżej wpis. ????
15. Stosuj się do wytycznych klienta
Dostajesz temat, listę fraz, linkowanie i… ponosi Cię kreatywność. Co prawda tekst w ogóle nie przypomina tego, czego oczekiwał klient, ale przecież artykuł wyszedł Ci świetnie! BŁĄD. Wśród zasad pisania jedną z ważniejszych jest taka – pisz to, za co Ci zapłacono.
RADA: Jeśli czegoś nie rozumiesz, pytaj od razu – nie ma nic gorszego, niż copy, który knoci cały tekst, bo źle zrozumiał wytyczne. No, może poza niezrozumiale sformułowanymi wytycznymi. ????
16. Wykorzystuj SEO
SEO – a po co to komu? No cóż, jeśli interesuje Cię pojawianie się w top miejscach w wynikach wyszukiwania, a nie tylko pisanie dla przyjemności, to musisz się z nim zaprzyjaźnić. W skrócie, pisanie artykułów zgodnie z SEO to uwzględnianie wymogów algorytmów Google. Temat jest dość rozbudowany, dlatego odeślę Cię do tekstu Ani Jak pisać SEO-friendly? 11 zasad, dzięki którym Twój blog zaprzyjaźni się z robotami wyszukiwarki na lata.
RADA: Pisanie pod SEO opiera się w dużej mierze na pisaniu w wykorzystaniem fraz kluczowych (choć nie tylko). W tekstach blogowych staraj się wykorzystywać tzw. frazy z długiego ogona (długie frazy powyżej 3 wyrazów, np. „jakie buty do biegania po asfalcie”), niż frazy generyczne (krótkie, ogóle frazy, typu „buty sportowe”). Więcej na ten temat znajdziesz tutaj: Long tail – co to jest i dlaczego pozycjonowanie na długi ogon się opłaca?
17. Sprawdź gotowy tekst
Ostatni punkt odpowiedzi na pytanie, jak napisać dobry artykuł, niewiele ma wspólnego z pisaniem, a więcej z uważnym czytaniem. Wszyscy autorzy mają tendencję do bezkrytycznego pochodzenia do swoich tekstów. Zazwyczaj też po napisaniu artykułu ostatnie na co mamy ochotę, to dalsza praca – wysyłamy więc tekst klientowi czym prędzej. A później wracamy do artykułu i widzimy – literówki, dywiz w roli półpauzy, brak formatowania, podlinkowane błędne adresy url… Zawsze, zawsze, zawsze – chociaż raz – przeczytaj swój artykuł.
RADA: Jeśli masz jeszcze chwilę do deadline’u – a copywriterzy zazwyczaj tego czasu nie mają – przeczytaj tekst następnego dnia, aby nabrać świeżej perspektywy.
Na koniec podrzucam Ci dodatkowo kilka tekstów, które jeszcze bardziej ułatwią Ci pisanie artykułów.
- 9 typów postów na bloga, które ocalą Twoich czytelników przed nudą – tutaj poznasz różne formaty tekstów, dzięki czemu będziesz w stanie urozmaicić przekaz.
- Jak napisać poradnik, który nigdy nie przestanie generować ruchu na Twoim blogu? – tutaj krok po kroku przeprowadzę Cię przez sztukę budowania dobrego poradnika, a więc jednego z najpopularniejszych formatów blogowych.
- Jak stworzyć post na bloga typu lista, który czytelnicy przeczytają, zapiszą na później i wyślą znajomym? 10 żelaznych zasad [+ BONUS] – tutaj natomiast krok po kroku opisuję, jak stworzyć artykuł w formie listy oraz czego nie robić, aby nie zniechęcić odbiorców.
Daj znać, czy ten tekst był dla Ciebie pomocny. Może czujesz, że czegoś w nim brakuje? Jeśli tak, napisz w komentarzu – z chęcią rozbuduję poradnik. ????
hej bardzo mi się podoba tylko szkoda że taki krótki ten poradnik, pewnie za nie długo będzie z tego coś dobrego !