Ciśnienie oka: Objawy, przyczyny, leczenie i profilaktyka

Ciśnienie oka to ciśnienie, które powstaje w wyniku presji wywieranej przez płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę. Określa się je również mianem ciśnienia wewnątrzgałkowego i ciśnienia śródgałkowego. Zbyt wysokie ciśnienie oka może mieć różne przyczyny, najczęściej stanowi objaw choroby, którą należy zdiagnozować i leczyć nim spowoduje trwałe zmiany w obrębie narządu wzroku. Zbyt niski wynik pomiaru ciśnienia w oku jest również niewskazany.

Prawidłowe ciśnienie oka jest niezbędne do zachowania napięcia rogówki i soczewki na odpowiednim poziomie. Odpowiada również za zachowanie charakterystycznego kulistego kształtu oka. Wszelkie odchylenia od normy uważa się za niepożądane, w związku z czym diagnostyce poddaje się pacjentów zarówno w przypadku stwierdzenia zbyt wysokiego, jak i zbyt niskiego ciśnienia w oku.

Jakie są sposoby pomiaru ciśnienia oka?

Badaniem służącym do pomiaru ciśnienia w oku jest tonometria. Podczas badania lekarz korzysta ze specjalnego aparatu oraz wybranej techniki pomiaru. Do najpopularniejszych, a co za tym idzie najczęściej stosowanych w diagnostyce zalicza się:

−       tonometrię aplanacyjną

Badanie przeprowadza się tonometrem Goldmana. Wymaga ono spłaszczenia rogówki specjalnym pryzmatem, dlatego też badanie przeprowadza się w znieczuleniu. Uzyskany w trakcie badania wynik ocenia się w lampie szczelinowej.

−       tonometrię impresyjną

Badanie wykonuje się tonometrem Schiø tz’a. W tym przypadku także stosuje się znieczulenie. Po znieczuleniu rogówki pacjent kładzie się na plecach lub odchyla głowę do tyłu. Następnie rogówka jest uciskana, a opór jaki stawia interpretowany jako panujące w gałce ocznej ciśnienie.

−       tonometrię bezkontaktową typu air-puf

Badanie metodą bezkontaktową nie wymaga znieczulenia miejscowego. Ciśnienie w oku mierzy się przy pomocy mocnego podmuchu powietrza.

Jakie są normy ciśnienia oka i jakie są objawy nadciśnienia oka?

Przyjmuje się, że normą dla zdrowego człowieka jest ciśnienie oka wynoszące pomiędzy 10 a 21 mmHg. Każdy wynik poniżej 10 mmHg jest interpretowany jako zbyt niskie ciśnienie oka. Analogicznie, każdy wynik powyżej 21 mmHg wskazuje na zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej. Jak objawia się nadciśnienie oka?

Zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej objawia się bólami głowy, zaburzeniem widzenia, bólem oka/oczu. Niektórzy pacjenci skarżą się na tzw. mroczki przed oczami. W tym miejscu na uwagę zasługuje fakt, iż lekko podwyższone ciśnienie oka może nie dawać żadnych objawów. Dlatego warto korzystać z kontrolnych wizyt u okulisty i regularnie badać ciśnienie w oku.

Jak zapobiegać podwyższonemu ciśnieniu oka?

Nadciśnienie oka jest stanem wymagającym natychmiastowej reakcji. W przypadku niewielkich wahań lekarz może zlecić leczenie farmakologiczne. Jego zadaniem jest obniżenie ciśnienia oka i zapobieganie nawrotom choroby. W pozostałych przypadkach rekomenduje się zabiegi okulistyczne, najczęściej trabekuloplastykę i irydotomię. Bardzo ważnym na etapie leczenia jest ustalenie powodu nadciśnienia oka i jak najszybsze wdrożenie leczenia pierwotnej przypadłości, która wywołała zmianę.

Jakie są przyczyny i skutki niskiego ciśnienia oka?

Kiedy mówimy o nieprawidłowych wynikach w kontekście ciśnienia pierwszym, co przychodzi na myśl to wynik zbyt wysoki. Większość z nas nie utożsamia zbyt niskiego ciśnienia z zagrożeniem. Tymczasem w przypadku narządu wzroku zbyt niski wynik pomiaru ciśnienia w oku może być objawem poważnej choroby.

Wśród przyczyn niskiego ciśnienia gałki ocznej wskazuje się:

• stany zapalne naczyniówki,
• urazy oka,
• cukrzycę,
• zanik gałki ocznej.

Zbyt niskie ciśnienie w oku objawia się dolegliwościami bólowymi oraz zaburzeniami widzenia. Pacjenci z potwierdzonym zbyt niskim ciśnieniem oka na ogół skarżą się  na widzenie jakby przez mgłę. Podobnie jak w przypadku zbyt wysokiego ciśnienia, w sytuacji w której wartość pomiaru jest zbliżona do granicznej objawy mogą nie występować. Czym skutkuje niskie ciśnienie oka?

Niskie ciśnienie oka skutkuje przede wszystkim zaburzeniami widzenia oraz dolegliwościami bólowymi. Zaburzenia widzenia spowodowane ciśnieniem wewnątrzgałkowym wymagają interwencji lekarskiej, nie można ich skorygować przy pomocy okularów. Podczas diagnostyki i leczenia należy ustalić pierwotną przyczynę zmiany.

Prawidłowe ciśnienie w oku – normy

Średnio u zdrowych osób prawidłowe ciśnienie w oku wynosi ono od 12 do 22 mm Hg. Jednak warto podkreślić, że jedna wartość nie jest jednoznacznym wyznacznikiem zdrowia oczu. Specjaliści biorą pod uwagę różne czynniki, w tym historię chorób oczu w rodzinie, obecność cukrzycy czy stosowanie leków, aby dokładnie ocenić, czy ciśnienie w oku mieści się w normach dla danego pacjenta. Regularne badanie ciśnienia wewnątrz gałki ocznej pozwala na określenie, czy wartość znajduje się w granicach normy oraz wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości.