Czym jest koło barw i do czego służy?

Koło barw ułatwia takie rzeczy jak na przykład stworzenie spójnej kompozycji barwnej. Bez niego nie jest to łatwe, jednak zadanie to możemy sobie znacząco uprościć dzięki korzystaniu z pewnego ciekawego konceptu, jakim właśnie jest koło barw. Do czego się ono przydaje? Czego możemy się z niego dowiedzieć?

Czym jest koło barw?

Choć wrażenia estetyczne pojmujemy raczej jako czysto subiektywne, historia sztuki pokazuje niejednokrotnie, że możliwe jest wyznaczenie pewnych schematów, których trzymanie się uczyni dzieło piękniejszym. Przykładem jest zasada kompozycji według złotego podziału. Podobne reguły zdają się panować również w świecie kolorów. Można je ustalać i porządkować na tak zwanym kole barw.

Sprawdź też: Kolor roku 2022 – jak wygląda Very Peri? Poznaj najmodniejszy kolor sezonu!

Koło barw określa się jako model poglądowy pomagający zrozumieć podstawowe zasady takich procesów jak powstawanie barw i łączenie kolorów. W jaki sposób? Oryginalne koło barw, stworzone przez niemieckiego fizjologa Ewalda Heringa, składa się z czterech kolorów. Są to: czerwony, żółty, zielony i niebieski. Stanowią one pewnego rodzaju podstawę pod całe spektrum barw – ich przenikanie się i mieszanie powoduje powstawanie wszystkich innych kolorów.

Kolory ścian, odzież i obrazy. Do czego przydaje się koło barw?

Z kołem barw można naprawdę wiele. Podstawową funkcją tego narzędzia jest pomóc nam dobrać paletę kolorów, w której nie będzie panował chaos i którą będziemy postrzegać jako przyjemną dla oka. W rzeczywistości koło kolorów to coś, z czego równie dobrze moglibyśmy korzystać na co dzień. Kiedy? Na przykład podczas doboru stylizacji, kiedy akurat nie stawiamy na klasyczną biel lub czerń. Warto wiedzieć, które kolory zadziałają dobrze zestawione ze sobą na równi, a jakich połączeń unikać nawet w akcesoriach.

Wrażenia, jakie wywołują określone połączenia kolorów, to coś, co zdecydowanie powinny brać pod uwagę osoby planujące urządzenie wnętrza mieszkania. Dzięki umiejętnym zestawieniom możemy wprowadzić do pomieszczenia pożądany nastrój, na przykład dodający energii, nostalgiczny, spokojny lub optymistyczny. Koło kolorów jest także istotnym narzędziem w pracy artystów, którzy na jego podstawie uczą się dobierać barwy tak, by w przestrzeni obrazu wywoływały w widzu określone emocje.

Jakie schematy możemy zaobserwować na kole barw?

Barwy na kole barw można ze sobą zestawiać według różnych zasad. Najpopularniejsze grupy kolorów to podstawowe, pochodne i dopełniające, jednak poza nimi stosuje się wiele innych połączeń, z których każde ma swoje wady i zalety. Znajomość ich właściwości pomoże zdecydować, który zestaw barw będzie w danej sytuacji lepszym rozwiązaniem.

Barwy podstawowe

Są one uznawane za źródło powstawania barw – zmieszanie ich w różnych proporcjach pozwala uzyskać najróżniejsze kolory oraz tonacje. Za kolory podstawowe często uznaje się czerwony, niebieski oraz żółty. Niekiedy jednak przedstawia się je także z udziałem zielonego (będącego mieszanką niebieskiego oraz żółci).

Czyste barwy podstawowe zestawione ze sobą są rzadko widywane w wystroju wnętrz, a efekt, jaki dają, uznawany jest na nieco zbyt groteskowy i pozbawiony porządku. Nie znaczy to jednak, że nie da się stworzyć z ich udziałem ciekawej kompozycji – można tego dokonać, na przykład bazując na umiejętnym dobraniu ich odcieni.

Sprawdź też: Jak modnie połączyć kolor mebli z kolorem ścian? Najważniejsze zasady łączenia kolorów we wnętrzach: inspiracje i porady

Barwy analogiczne

Barwy analogiczne to te, które na kole barw położone są zaraz obok siebie. Takie kolory pokrewne to na przykład odcienie żółci oraz zieleni lub koloru niebieskiego i fioletu. Koło kolorów pozwala na dużą dowolność w tworzeniu grup tego rodzaju i często zawierają one więcej niż dwie barwy.

Barwy analogiczne doskonale sprawdzają się jako kolory ścian. Warto sięgnąć po nie szczególnie wtedy, gdy zależy nam na efektownym, lecz nie przesadnie krzykliwym i kontrastowym efekcie. Przyczynią się również do stworzenia kompozycji, która nie wieje nudą i może być zastosowana nawet w mniejszych pomieszczeniach bez ryzyka przytłoczenia ich.

Barwy dopełniające

Kolory dopełniające to te, które leżą po przeciwległych stronach koła barw. Uznawane są więc za kontrasty, a ich połączenia przyciągają wzrok. Może to być na przykład zestawienie zielonego i czerwonego lub pomarańczowego i niebieskiego. Regułę tę spełniają również odcienie żółty oraz fiolet.

Dobieranie kolorów w ramach tego schematu to nic trudnego, ale zastosowanie ich w wystroju może sprawić nie lada kłopot. Tak intensywne, mocne kompozycje świetnie sprawdzają się we wnętrzach nowoczesnych, jednak ich nadmiar z łatwością może przytłoczyć pokój. Kluczem do poprawnego operowania tymi kolorami jest niezestawianie ich w równych proporcjach, a wybór jednego z nich, który będzie dominował w pomieszczeniu i znajdzie się na przykład na ścianach.

Barwy monochromatyczne

Najprościej mówiąc, są to odcienie tego samego koloru, usytuowane wzdłuż promienia koła barw. Zmierzając do środka koła, jaśnieją. Stanowią jedną z harmonii kolorystycznych i często używane są w aranżacji wnętrz, gdzie uchodzą za kompozycję dość bezpieczną, taką, w której trudno o błąd.

Sprawdź też: Antracyt – kolor idealny do modnych wnętrz. Jak dobrać antracytowe ściany, meble czy dodatki?

Kompozycja ta ceniona jest za swoją prostotę i przejrzyste zasady mieszania kolorów. W tym przypadku nie musimy się zbytnio napracować, by wszystkie barwy do siebie pasowały. Urządzone w tym zestawieniu wnętrza już na pierwszy rzut oka wyglądają na spójne, stonowane, klimatyczne i stylowe. Taka aranżacja może jednak wydawać się dość nudna, czasem warto więc przełamać ją, stosując kontrastowe kolory uzupełniające jako akcent.

Barwy zimne i ciepłe kolory

Podział ten opiera się na wrażeniach, jakie wywołują określone kolory. Barwy ciepłe to te, które kojarzą się z wysoką temperaturą, przywodzą na myśl ogień, światła oraz słońce. Naturalnie jest to więc czerwień i pomarańczowy, ale także różne odcienie żółtego. Ich przeciwieństwem w tym podziale są kolory zimne, czyli te, które przywołują odczucie chłodu, kojarzą się z lodem, zimowym krajobrazem oraz wodą. Należą do nich odcienie niebieskiego, błękitu oraz część zieleni.

Odcień można określić jako ciepły lub zimny na podstawie tego, czy dominuje w nim czerwony, czy niebieski. Znajomość tej grupy barw jest ważna, by wiedzieć, jaki efekt przyniesie zastosowanie jej we wnętrzu mieszkania. Jeśli zależy nam na rezultacie optymistycznym, kojarzącym się z wakacyjnymi miesiącami, znacznie lepszym wyborem będą ciepłe barwy.

Mówi się, że piękno jest w oku patrzącego, jednak doznania estetyczne płynące z możemy zwiększyć, dobierając kolory zgodnie z zasadami kompozycji. Koło barw w tym aspekcie będzie zdecydowanie pomocnym narzędziem, pozwoli lepiej poznać znaczenie danej barwy na spektrum kolorów i umiejętnie zestawić ją z innymi, tworząc ciekawą i estetyczną paletę.