Zdjęcie: Studnia głębinowa pozwala korzystać z zasobów wód podziemnych.
Brak kanalizacji komunalnej może być dużym utrudnieniem dla osób mieszkających w domu, jednak problem ten można rozwiązać na wiele sposobów, przez co wielu deweloperów mimo wszystko decyduje się na budowę nieruchomości w miejscach, w których nie ma wodociągów.
Woda pitna i użytkowa jest niezbędna w naszym codziennym życiu. Wybierając źródło wody podczas budowy domu, mamy do wyboru studnię głębinową lub podłączenie do miejskiej sieci wodociągowej.
Mając na względzie zapotrzebowanie na czystą, zdrową wodę, warto rozważyć wykonanie własnej studni głębinowej. W tym artykule omówimy koszt, głębokość oraz proces konstrukcji studni głębinowej.
Jak działa studnia głębinowa? Czy warto mieć własne ujęcie wody pitnej? A jeżeli warto, to jak się do tego zabrać? Zapraszamy do lektury.
Czym jest studnia głębinowa i jak działa?
Studnia głębinowa to sztuczny otwór w ziemi, sięgający do warstw wodonośnych na głębokości od kilkunastu do nawet 150 metrów. Woda czerpana jest z głębszych warstw wodonośnych niż w przypadku studni kopanych, co przekłada się na jej lepszą jakość.
Woda z takiej studni jest zwykle czysta i odpowiednia do spożycia, dlatego stanowi bardzo dobre własne ujęcie wody pitnej.
Rys. Zestaw hydroforowy do studni głębinowej lub kopanej (abisyńskiej) - przykładowy schemat instalacji. Źródło: muratordom.pl
Czym się różni studnia głębinowa od abisyńskiej?
Zwyczajowo przyjmuje się, że studnia głębinowa to taka, która powstaje w wyniku wykonania odwiertu, który umożliwia dostęp do głębokich warstw wody. Głębokość tych warstw może wahać się od około 10 metrów do kilkudziesięciu metrów, w zależności od regionu i konkretnego położenia terenu. Pomiędzy złożami wody a powierzchnią ziemi znajdują się nieprzepuszczalne warstwy, co skutkuje znacznie mniejszym zanieczyszczeniem w porównaniu do tego, co mogą zaoferować wody gruntowe lub wody powierzchniowe.
Z kolei studnia abisyńska, często nazywana po prostu "abisynką", to zupełnie inny rodzaj studni. Zazwyczaj jest ona tworzona ręcznie poprzez włożenie lub wkręcenie wąskiej rury w ziemię, która jest następnie wykorzystywana do wtłaczania wody.
Podstawową różnicą między tym rodzajem studni a studnią głębinową jest to, że woda jest pobierana z płytkiego ujęcia, pochodzącego z zakopanych warstw, co prowadzi do wyższego poziomu zanieczyszczenia niż zapewnia studnia głębinowa i pobierana przez nią woda podziemna znajdująca się na znacznych głębokościach.
Studnie abisyńskie dostarczają wodę z głębokości kilku metrów. Ze względu na niską wydajność (średnio 20-50 litrów na minutę) i sporadyczne wysychanie, studnie te nie mogą dostarczać wody do domów lub systemów nawadniających. Mogą one jednak służyć jako zapasowe źródło wody. Zaleca się również zbudowanie studni abisyńskiej podczas budowy domu, wiedząc, że konstrukcja zostanie ostatecznie podłączona do systemu zaopatrzenia w wodę.
Zdjęcie: Studnia głębinowa czy abisyńska? Wszystko zależy od celu pozyskiwania czystej wody z własnego ujęcia.
Ile kosztuje studnia głębinowa 2023?
Koszt budowy studni głębinowej zależy od wielu czynników, takich jak głębokość odwiertu, rodzaj użytej pompy czy koszt wykonania przyłącza.
Budowa studni: Koszt odwiertu i montażu rury
Cennik robocizny jest dość zróżnicowany i w dużej mierze zależy od regionu, w którym zlokalizowana jest nieruchomość oraz od metody wykonywania odwiertu.
Ogólnie ceny podawane są za wykonanie 1 metra bieżącego odwiertu, a więc im głębiej trzeba wykonać otwór, tym koszty będą wyższe.
Ile kosztuje wykopanie studni? Ile kosztuje wiercenie studni głębinowej za metr?
Firmy zajmujące się budową studni głębinowej mają cennik zróżnicowany także ze względu na średnicę wykonywanego otworu – im jest on szerszy, tym cena za wywiercenie 1 metra bieżącego jest wyższa, co jest rzeczą zrozumiałą.
Na chwilę obecną, czyli 2023 rok, przyjmuje się, że cena za ręczne wywiercenie studni wynosi ok. 150-300 zł za metr odwiertu. Do kosztów budowy studni głębinowej trzeba również doliczyć osprzęt.
Koszt zakupu pompy głębinowej
Koszt zakupu pompy głębinowej zaczyna się od kilkuset złotych. Wybór odpowiedniej pompy jest kluczowy dla efektywnego działania studni, dlatego warto zwrócić uwagę na parametry takie jak wydajność czy wysokość podnoszenia. Pompa głębinowa to element, na którym zdecydowanie nie warto oszczędzać.
Koszt zakupu zbiornika hydroforowego
Koszt zakupu zbiornika hydroforowego także zaczyna się od kilkuset złotych. Zbiornik hydroforowy jest niezbędny do prawidłowego działania instalacji hydraulicznej studni głębinowej.
Jak widać, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie ile kosztuje studnia głębinowa. Największym kosztem całego przedsięwzięcia będzie prawdopodobnie robocizna, dlatego to na wyborze odpowiedniej ekipy można najwięcej zaoszczędzić.
Cena studni głębinowej przy 30 metrach głębokości odwiertu będzie zaczynać się od kilkunastu tysięcy złotych wzwyż - stan na 2023 rok. Każde kolejne 10 metrów głębokości będzie nam zwiększać tę kwotę o około 3000 złotych.
Oczywiście są to dane orientacyjne, które w zależności od regionu mogą nieco odbiegać od rzeczywistości, natomiast nie powinny to być różnice znaczące. Ogólna zasada jest jednak prosta: im głębsza studnia, tym wyższa cena.
Czy wszędzie można wykopać studnię głębinową?
Nie na każdej działce może być zbudowana studnia głębinowa. Czasami na terenie działki mogą znajdować się warstwy gruntu nieprzepuszczalnego dla wody - grunty pylaste, o bardzo drobnej frakcji. Do takich rodzajów należą na przykład gliny oraz iły.
W skrajnych przypadkach, jeżeli woda podziemna leży zbyt głęboko, to inwestycja może okazać się kompletnie nieopłacalna.
Zdjęcie: Studnia kopana to tańsza, lecz mniej wydajna alternatywa dla glębokiej studni wierconej.
Gdzie powinna być zlokalizowana studnia? Odległości studni głębinowej.
Studnia głębinowa powinna znajdować się w odpowiedniej odległości od innych obiektów na terenie działki. Odległość studni głębinowej od różnych elementów otoczenia została określona w odpowiednim rozporządzeniu i wynosi:
- 5 metrów od granicy działki
- 7,5 metra od przydrożnego rowu
- 15 metrów od zbiorników na nieczystości
- 30 metrów od drenażu rozsączającego do gruntu ścieki oczyszczone biologicznie (przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej);
Rys.: Studnia głębinowa i odległości od innych obiektów na działce.
Studnia głębinowa a odprowadzenie ścieków
Bez zastosowania urządzeń biologicznego oczyszczania ścieków wymagana odległość ujęcia wody pitnej od drenażu wynosi 70 metrów.
W przypadku oczyszczalni biologicznej z natlenianiem, ta odległość wynosi znacznie mniej, bo 30 metrów. Najlepszą metodą zagospodarowania ścieków bytowych po oczyszczalni biologicznej jest odprowadzenie napowierzchniowe poprzez system Green Shower. Dzięki dostępowi tlenu atmosferycznego oraz ekspozycji na promienie UV światła słonecznego, ścieki są jeszcze szybciej neutralizowane, przez co mają znacznie mniejszy wpływ na jakość wody w studniach.
Rys.: Oczyszczalnia Bio Easy Flow to doskonałe rozwiązanie dla działek, na których jest lub może być studnia głębinowa.
Ile metrów od domu powinna być studnia głębinowa?
W przypadku studni głębinowych przyjmuje się odległość od domu nie mniejszą niż 15 metrów.
Ponadto studnia stanowiąca ujęcie wody pitnej powinna mieć obudowę wykonaną z materiałów nieprzepuszczalnych oraz takich, które nie będą miały negatywnego wpływu na jakość wody, aby pobór wody był bezpieczny. Złącza muszą być wykonane szczelnie.
Zdjęcie: Budowa studni głębinowej pozwala wykorzystać wodę podziemną do celów bytowych oraz podlewania.
Głębokość studni głębinowej
Głębokość, na jaką należy wykonać odwiert w przypadku studni głębinowej, zależy od lokalnych warunków hydrogeologicznych. Zazwyczaj studnie głębinowe sięgają na głębokość 20 - 30 metrów, chociaż w niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie odwiertu na większą głębokość.
Czy potrzebne jest pozwolenie na budowę studni głębinowej?
Nie zawsze jest potrzebne pozwolenie wodnoprawne na wykonanie studni głębinowej - decyduje o tym głębokość studni oraz dobowa ilość pobieranej wody. Poniżej znajdziesz szczegóły na temat tego, kiedy jest potrzebne pozwolenie, aby wykonać studnię głębinową, a kiedy takiego pozwolenia nie trzeba załatwiać.
Jak głęboko można wiercić bez pozwolenia wodnoprawnego?
Jeżeli głębokość ujęcia wynosi do 30 metrów, a średnioroczna dobowa wydajność nie będzie przekraczać poboru wód podziemnych w wysokości 5 m3, to do budowy własnej studni głębinowej nie jest potrzebne pozwolenie wodnoprawne.
Należy jednak pamiętać o tym, że sam zamiar budowy takiej studni należy zgłosić w najbliższym starostwie powiatowym. Z kolei dobowy pobór wody większy niż 5 m3 zgodnie z obowiązującymi przepisami wymaga pozwolenia wodnoprawnego.
Budowa studni głębinowej krok po kroku
1. Badania geologiczne i hydrologiczne
Przed rozpoczęciem budowy studni należy przeprowadzić badania geologiczne i hydrologiczne. Badania te pozwolą określić, na jaką głębokość należy wykonać odwiert oraz jakiej jakości wody znajdują się na danej głębokości.
2. Wykonanie odwiertu
Wykonanie odwiertu jest kluczowym etapem budowy studni głębinowej. Wiertnica, zainstalowana na samochodzie ciężarowym, wykonuje otwór o odpowiedniej średnicy i głębokości. W miarę potrzeb, można skorzystać z usług firm oferujących mniejsze i lżejsze wiertnice.
3. Montaż rur osłonowych i filtrów
Po wykonaniu odwiertu, wprowadza się odpowiednią kolumnę rur PCV oraz filtrujących. W kolumnie umieszcza się pompę głębinową. Przestrzeń między obudową otworu a filtrami wypełnia się żwirem filtracyjnym.
4. Dobór odpowiedniej pompy głębinowej
Wybór odpowiedniej pompy uwzględnia głębokość, na jakiej jest dostępna woda oraz atest Państwowego Zakładu Higieny. Wydajność (Q) i wysokość podnoszenia (H) to pierwszorzędne parametry przy doborze pompy.
Zdjęcie: Pompa do studni Głębinowej Pedrollo.
5. Wykonanie przyłącza
Studnia głębinowa powinna być szczelnie obudowana oraz mieć zamontowany zawór szwedzki. Aby doprowadzić wodę do budynku, wykonuje się rurociąg tłoczny oraz odpowiednią armaturę. Należy też pamiętać o doprowadzeniu zasilania pompy głębinowej.
Kiedy warto wywiercić studnię głębinową?
Decyzja o wykonaniu studni głębinowej zależy od indywidualnych potrzeb i możliwości finansowych. Warto rozważyć taką inwestycję, gdy:
- zależy nam na dostępie do czystej, zdrowej wody,
- nasz dom znajduje się z dala od miejskich zabudowań, gdzie sieć wodociągowa nie dociera,
- chcemy zredukować koszty związane z poborem wody.
Jak sprawdzić gdzie jest woda na działce?
W przeszłości często sięgało się po usługi różdżkarzy, którzy przy pomocy swojego narzędzia, czyli różdżki, poszukiwali żyły wodne na danym terenie, aby znaleźć odpowiednie miejsce na budowę studni. Choć dla niektórych może to brzmieć zaskakująco i kojarzyć się z "magią", ta metoda wielokrotnie udowodniła swoją skuteczność. Jednak obecnie należy uwzględnić silne oddziaływanie pól elektromagnetycznych generowanych przez różnego rodzaju stacje nadawcze oraz pola generowane przez linie wysokiego napięcia. Te czynniki mogą wpływać na wyniki metody poszukiwania wody na działce za pomocą różdżki i powodować potencjalne błędne interpretacje.
Zdjęcie: Różdżkarz szukający podziemnych żył wodnych na działce.
Tomografia elektrooporowa
Aktualnie najskuteczniejszą metodą szukania złóż wody pod studnię na działce jest wykorzystanie tomografii elektrooporowej.
Tomografia elektrooporowa szczególnie skutecznie sprawdza się przy poszukiwaniu warstw przepuszczalnych i zawodnionych. Badanie tomografem polega na rozwinięciu przewodu na odcinku 200, 300 lub 400 m, na którym co 5 m montuje się specjalne elektrody.
Wygenerowane w ten sposób pole elektryczne daje pomiar o bardzo dobrej rozdzielczości, na podstawie którego uzyskujemy cały obraz warstw ziemi do głębokości nawet 75 m - można na przykład zobaczyć, na jakiej głębokości są zwięzłe skały, gdzie podłoże jest luźne, a gdzie są złoża wód podziemnych. Na podstawie takiego badania można zaplanować miejsce wykonania studni, jej głębokość oraz wybór odpowiedniej technologii, która poradzi sobie z zadaniem.
W skrajnym przypadku może być tak, że zmiana lokalizacji studni o kilka metrów pozwoli nam na znaczne zmniejszenie wymaganej głębokości, aby dotrzeć do właściwej warstwy wodonośnej - wynika to z nierównomiernego rozmieszczenia tych warstw pod ziemią. Mniejsza głębokość wykopu (odwiertu) to oczywiście niższa cena robocizny, mającej kluczowy wpływ na cenę studni, a także mniejsze wymagania dla pompy.
Rys.: Przekrój geoelektryczny, będący wynikiem tomografii elektrooporowej.
Obserwacja natury dostarcza wielu informacji
O tym, czy dany teren jest bogaty w wody gruntowe, wiele mówią również gatunki roślin rosnące na tym terenie. Np. występowanie na działce takich gatunków roślin trawiastych jak turzyce czy sity, wskazuje na potencjalnie wysoki poziom wód gruntowych, co sprzyja budowie studni.
Zdjęcie: Po roślinności bagiennej i wodolubnej można poznać tereny podmokłe.
Ile czasu trwa wiercenie studni głębinowej?
Budowa studni głębinowej (samo wiercenie) nie trwa długo. Zazwyczaj jest to czas liczony w godzinach, w skrajnych przypadkach może być liczony w dniach, ale z pewnością nie jest to kwestia tygodni. Tak krótki czas wiercenia jest możliwy dzięki optymalizacji procesu, właściwemu przygotowaniu maszyn i narzędzi oraz sprawnej organizacji pracy.
Należy jednak pamiętać, że odwiert odwiertowi jest nierówny, a na jego ostateczny czas wykonania wpływają również warunki gruntowe na działce, rodzaj podłoża, w którym będzie wiercona studnia głębinowa, a także wybór samej metody wiercenia czy też sprawność stosowanych maszyn.
Na pewno w zoptymalizowaniu tego procesu pomaga wykonanie ekspertyzy geologicznej, aby było wiadomo, przez jaki grunt będzie trzeba się przebijać i czego możemy się spodziewać pod powierzchnią. Inaczej wygląda wiercenie w skale, a inaczej w piasku czy innym podłożu porowatym.
Podsumowanie
Jeśli poszukujesz niezawodnego źródła wody dla swojego domu lub ogrodu, studnia głębinowa może okazać się idealnym rozwiązaniem. Jest to inwestycja, która przynosi wiele korzyści i zapewnia swobodny dostęp do czystej i zdrowej wody.
Może stanowić źródło wody nawet w czasach suszy. Możesz być pewien, że Twoje rośliny będą odpowiednio nawodnione, co przekłada się na ich zdrowy wzrost i większe plony.
Ponadto korzystanie z wody ze studni głębinowej jest oszczędne. Nie musisz już polegać na wodociągu czy kupnej wodzie butelkowanej. Studnia głębinowa to inwestycja długoterminowa, która pozwala zaoszczędzić na kosztach związanych z regularnym zakupem wody.
Woda ze studni głębinowej jest na ogół zdrowsza niż zwykła "kranówka". Nie zawiera chemikaliów ani dodatków obecnych w wodzie z sieci wodociągowej. Niekiedy jednak woda ze studni może wymagać uzdatniania (np. odżelaziania), aby w pełni nadawała się do celów bytowych.
Warto też pamiętać o tym, że studnia głębinowa może doskonale współgrać z biologiczną oczyszczalnią ścieków (np. typu Bio Easy Flow) z napowierzchniowym odprowadzeniem oczyszczonych ścieków.
System Green Shower pozwala odzyskać część wody do nawadniania roślin w ogrodzie, a pozostałą część można uzyskać ze studni. W ten sposób nie dość, że mamy zminimalizowany wpływ oczyszczonych ścieków na otoczenie, to jeszcze oszczędzamy cenną wodę ze studni głębinowej na cele bytowe, zamiast wylewać ją z powrotem do ziemi.
Dzięki wywierceniu studni głębinowej możesz cieszyć się opłacalną inwestycją, zapewniającą dostęp do czystej, zdrowej wody. Ważne jest jednak, aby uwzględnić wszystkie aspekty związane z kosztami, głębokością oraz procesem konstrukcji takiej studni.
Właściwe zaplanowanie i wykonanie studni głębinowej przekłada się na jej bezawaryjne działanie oraz oszczędności w dłuższej perspektywie.