Boleszewo

Sołectwo BOLESZEWO

W skład Sołectwa Boleszewo wchodzi wieś Boleszewo oraz leśniczówki Borzyszkowo, Grzybno i Pątnowo

Sołtys: Marzena Krajewska

Liczba mieszkańców: 486 os., w tym Boleszewo: 439 os. (stan na 31.12.2022)

Powierzchnia: 1194 ha

Nazwa niemiecka: Rotzenhagen

Nazwa przejściowa: Rościszewo

Pierwsza wzmianka: 1330

Wieś o średniowiecznej metryce, oddalona jest od Sławna o około 6 kilometrów. Powstała w wyniku kolonizacji niemieckiej w XIV stuleciu.

Jest to najdłuższa wioska w gminie Sławno, ciągnie się wzdłuż drogi na długości około 9,5 kilometra.

Z czasem Boleszewo przekształciło się w wieś majątkową. Majątki A, B i C należały do Natzmerów. W XVIII i XIX wieku często zmieniały właścicieli. Majątki B i C w początkach XX wieku przekształciły się w duże gospodarstwa chłopskie. Najdłużej, bo do roku 1935 przetrwał majątek A. Obok majątków istniała także wieś chłopska.

W XIX wieku powstały: kolonie Łany (niem. Grunheide) i Granicznik obecnie Graniczniak (Grenzhof) – nieoficjalna nazwa części wsi.

W 1818 roku wieś liczyła 242 mieszkańców, w 1864 -568. w 1895 - 526, w 1905 - 576, w 1939 - 483. Liczba gospodarstw w 1895 wynosiła 99, w 1925 - 104, a w 1939 - 111. Powierzchnia wsi w 1939 roku to - 1085 ha. W 1939 roku we wsi było 8 gospodarstw do 2 ha, 24 - od 2 do 10 ha, 29 - od 11 do 20 ha, 7 - od 21 do 30 ha, 6 od 31 do 49 ha, 2 - od 50 do 60 ha i l powyżej 150 ha. W 1939 roku obok 3 właścicieli ziemskich mieszkało we wsi 61 gospodarzy - chłopów, 19 robotników najemnych (wśród nich Polacy), 3 pracowników leśnych, 8 rzemieślników, 2 nauczycieli.

W wiosce był punkt pocztowy, sklep, przedstawicielstwo banku, piekarnia, 2 młyny i gospoda. Działały związki i stowarzyszenia, m. in. stowarzyszenie gimnastyczne „Germania", amatorska straż pożarna, stowarzyszenia młodych kobiet oraz weteranów wojennych.

Kościół zbudowany został w XIV wieku. Około 1500 roku został zastąpiony budowlą ryglową (zachowała się do dziś gotycka wieża). W 1915 roku ryglowy kościół zastąpiono ceglanym o zbliżonej bryle. Zachowało się historyczne wyposażenie. Na początku XX wieku znany niemiecki rzeźbiarz i grafik pochodzący ze Sławna Wilhelm Gross wykonał na zlecenie właścicieli majątku rodziny Wally płaskorzeźbę przedstawiającą Chrystusa błogosławiącego żniwiarzy. Płaskorzeźba znajduje się nad drzwiami do zakrystii.

Na terenie przykościelnym znajdował się cmentarz.

Od czasów reformacji do 1945 roku świątynia podlegała parafii w Rzyszczewie. Po wojnie kościół przejęty został przez katolików. Poświęcony został 8 maja 1947 roku. Obecnie jest kościołem filialnym parafii w Słowinie.

W latach 1926 - 1927 zbudowano nową szkołę z placem sportowym. Uczęszczało do niej około 70 uczniów. Ostatnim nauczycielem niemieckim był Erwin Beilfuss (uczył od 1924 do 1945 r.). W starej szkole powstała gospoda. Dobudowano do niej salę wiejską.

 Od 1878 roku przez wieś przebiega linia kolejowa Sławno - Darłowo. W Boleszewie był przystanek, a następnie powstał niewielki dworzec. Od niedawna pociąg na tej trasie - mimo przeprowadzonego remontu torów - przestał kursować.

Ukształtowany w poprzednich stuleciach układ przestrzenny wsi niewiele się zmienił - jest to rzędówka. Większość budynków znajduje się po północnej stronie głównej drogi wiejskiej. Były to pierwotnie 3-4-budynkowe zagrody.

Dwór z przełomu XVIII i XIX wieku wraz z jedną ze stodół ryglowych stanowią najcenniejszą pozostałość po historycznych majątkach.

Wojska radzieckie wkroczyły do wsi 6 marca 1945 roku. W grudniu 1946 roku niemieccy mieszkańcy zostali wysiedleni. Ich miejsce zajęli pochodzący z rożnych stron Polacy.

W wiosce powstało państwowe gospodarstwo rolne działające do 1991 roku. Do końca lat 80-tych ubiegłego wieku działał Klub Książki i Prasy „Ruch”.

Po wojnie działała we wsi Szkoła Podstawowa rozbudowana w końcu lat 50-tych. Nadano jej imię Ofiar Katynia. Zlikwidowana została w 2012 roku.

W wiosce działa kilka zakładów rzemieślniczych, są sklepy spożywczo-przemysłowe.

Boleszewo zamieszkiwało w 2006 roku 466 osób.

Jan Sroka, Słownik historyczny wsi powiatu sławieńskiego, 2014

Ciekawostki:

  • Boleszewo to najdłuższa w gminie wieś (około 9,5 km)
  • ma dwie kolonie: Łany i Graniczniak
  • na północ od wsi przepływa Moszczenica
  • pierwsza wzmianka o Boleszewie pojawia się w 1575 r. kiedy książę Jan Fryderyk potwierdza Cesarzowi Paulowi, Joachimowi i Hansowi Natzmer ich posiadłość, powołując się na dokument z 1512 r. potwierdzający von Natzmerom własność w Boleszewie.
  • od czasów reformacji do 1945 r. kościół protestancki w Boleszewie podlegał parafii w Rzyszczewie
  • w miejscowości znajduje się stacja kolejowa obsługująca na linii kolejowej Sławno-Darłowo 

Borzyszkowo

Nazwa niemiecka: Renkenhagen

Nazwy przejściowe: Borzyszkowiec, Emilianowo

Leśniczówka położona na południowy zachód od Kowalewic. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z początku XIV wieku. Należała ona do rodziny von Natzmerów. W czasie wojny trzydziestoletniej osada została wyludniona. Istniejąca dziś leśniczówka powstała na początku XIX wieku. Zlokalizowano ją nieco na północ w stosunku do dawnej wsi. Obecnie liczy nieco powyżej 20 mieszkańców.

Jan Sroka, Słownik historyczny wsi powiatu sławieńskiego, 2014

Grzybno

Nazwa niemiecka: Stadt Forsterei

Grzybno leży przy drodze ze Sławna do Starego Krakowa, około 5 kilometrów od Sławna. Na mapie z przełomu XIX i XX wieku w Grzybnie jest zagroda złożona z trzech budynków. Była to leśniczówka związana z nadleśnictwem w Starym Krakowie, a obecnie w Sławnie. W 1939 roku były w Grzybnie dwa domy robotników leśnych (z ośmioma mieszkaniami).

Obecnie zachował się jeden czterorodzinny budynek mieszkalny oraz budynek gospodarczy. Oba są murowane cegłą ceramiczną i pokryte płaskimi dwuspadowymi dachami. 

Pątnowo

Nazwa niemiecka: Wolfshagen (S)

Leśniczówka położona przy drodze wojewódzkiej nr 205 ok. 8 km na północny zachód od Sławna. W latach 1975-1998 należała do województwa słupskiego.

Pątnowo wymienione jest w dawnych spisach miejscowości całkowicie zniszczonych podczas wojny 30-letniej. Osada leśna Pątnowo powstała w tym miejscu w XIX w. w związku z administracją lasów państwowych. Była to czterobudynkowa zagroda. W latach 30. XX w. leśniczówka i budynek gospodarczy zostały całkowicie zniszczone wskutek pożaru. W 1935 r. wybudowano nową leśniczówkę, która istnieje do dziś. Po 1945 r. budynek ten pełnił dalej funkcje mieszkalno-gospodarcze w ramach Nadleśnictwa Sławno.

stan na dzień: 2023-01-25