Jakie jest pochodzenie związku „kruszyć o coś kopie”?

Kopia to rodzaj kłującej broni osadzonej na drzewcu, używanej przez jazdę zachodnioeuropejską do końca XVI wieku, a w Polsce przez husarię do połowy XVIII wieku. Kruszyć znaczy tyle co ‘łamać na drobne kawałki, drobić na cząsteczki, miażdżyć’.
Związek kruszyć kopie powstał w języku polskim dzięki popularnym niegdyś turniejom, na których rycerstwo staczało pojedynki na kopie. Istotne jest, że w starciach używano specjalnej odmiany broni. Kopia turniejowa była tępo zakończona. Jej konstrukcja umożliwiała zrzucenie przeciwnika z konia bez czynienia mu krzywdy bądź zadawania śmierci. Dawała ogromną siłę uderzenia w pierwszym starciu, jednak po wbiciu w zbroję kruszyła się i była bezużyteczna w regularnej bitwie.
Związek kruszyć kopie znaczy ‘walczyć o coś zawzięcie, występować w czyjejś obronie, nawet jeśli nie ma to głębszego sensu’. Frazeologizm ten najczęściej stosowany jest w zaprzeczeniu, np. Nie warto kruszyć kopii o tak drobny szczegół lub też Jeśli to wszystko nieprawda, to nie ma sensu kruszyć o to kopii, zapomnijmy o całej sprawie.

Marta Zaranek