nakładać

See also: nakladač

Old Polish

Etymology

From na- +‎ kładać. First attested in 1392.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /nakɫadat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /nakɫadat͡ɕ/

Verb

nakładać impf

1. to spend (e.g. money), to pay
   • 1888 [1392], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[1], page 66:

     Iaco Drogoslaw wippusczil bratu ty dzedziny i ne chczal na ne nakladacz

     [Jako Drogosław wypuścił bratu ty dziedziny i nie chciał na nie nakładać]

2. to compensate; to cover a cost
   • 1920 [1406], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 765:

     Iaco mne Woyczech szlubil nacladacz, ch[t]ora bi bila scoda w dzedzine... Iaco przes mø Woyczech szlubil nacladacz

     [Jako mnie Wojciech śubił nakładać, ch[t]ora by była szkoda w dziedzinie... Jako przes mię Wojciech ślubił nakładać]

3. to trade, to peddle
   • 1858 [c. 1408], “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, page 53:

     Yesthly pyrwey zony rzeczy chowal (sc. mąż) oszobnye y odloszyl dzyeczyam, czo yesth gye myal s pyerwsza zona, ale yesthly gye wmyeszal w obeszczye y nakladal albo thargowal, tho yesth ysz szye gymy obchodzyl, thedy po gyego szmyerczy maya zoszthacz... poszlyedney zenye

     [Jestli pirwej żony rzeczy chował (sc. mąż) osobnie i odłożył dzieciam, co jest je miał z pierwszą żoną, ale jestli je wmieszał w obeście i nakładał albo targował, to jest iż sie jimi obchodził, tedy po jego śmierci mają zostać... pośledniej żenie]

4. (of ears) to adjust; to straighten
   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 16:

     Simea de turpi queritur nate, porrigit, naklada, aures vvlpes nec recipit mente sed aure preces

     [Simea de turpi queritur nate, porrigit, nakłada, aures vvlpes nec recipit mente sed aure preces]

Derived terms

noun

• nakład

 

Related terms

adjective

• nakładny

 

verbs

• kładać impf
• kłaść impf
• nakłaść pf

 

Descendants

• Polish: nakładać

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “nakładać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish nakładać. By surface analysis, na- +‎ kładać.

Pronunciation

• IPA^(key): /naˈkwa.dat͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /naˈkɫa.dat͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -adat͡ɕ
• Syllabification: na‧kła‧dać

Verb

nakładać impf (perfective nałożyć)

1. (transitive) to apply, to put on, to dab (e.g. sunscreen) [+instrumental = with what] [+ na (accusative) = onto what]
2. (transitive) to put on, to dress (to put clothing either on oneself or another) [+dative = whom] [+ na (accusative) = onto what]
3. (transitive) to ladle, to put into (to place into a container or dish) [+accusative] or [+genitive = what], [+dative = for whom], [+ na (accusative) = into what]
4. (transitive) to impose (to enforce, compel to behave in a certain way) [+ na (accusative) = on whom]
5. (transitive) to burden, to load (to impose a load)
6. (transitive, obsolete) to add too much of something, to put too much
7. (transitive, obsolete) to accustom (to get someone used to something)

   Synonym: przyzwyczajać

8. (transitive, Middle Polish) to pay; to cover a charge or cost

   Synonym: łożyć

9. (transitive, Middle Polish) to fill up

   Synonym: napełniać

10. (intransitive, Middle Polish) to make contact with, to contact; to hold a conversation; to proceed
11. (transitive, Middle Polish) used as a light verb
12. (reflexive with się) to overlap (to extend over and partly cover something) [+ na (accusative) = onto what]

    Synonyms: zakładać się, zbiegać się

13. (reflexive with się) to overlap (to happen at the same time) [+ na (accusative) = onto what]
14. (reflexive with się, obsolete) to become accustomed, to get used to

    Synonym: przyzwyczajać się

Conjugation

Conjugation of nakładać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		nakładać
present tense	1st	nakładam			nakładamy
	2nd	nakładasz			nakładacie
	3rd	nakłada			nakładają
	impersonal	nakłada się
past tense	1st	nakładałem, -(e)m nakładał	nakładałam, -(e)m nakładała	nakładałom, -(e)m nakładało	nakładaliśmy, -(e)śmy nakładali	nakładałyśmy, -(e)śmy nakładały
	2nd	nakładałeś, -(e)ś nakładał	nakładałaś, -(e)ś nakładała	nakładałoś, -(e)ś nakładało	nakładaliście, -(e)ście nakładali	nakładałyście, -(e)ście nakładały
	3rd	nakładał	nakładała	nakładało	nakładali	nakładały
	impersonal	nakładano
future tense	1st	będę nakładał, będę nakładać	będę nakładała, będę nakładać	będę nakładało, będę nakładać	będziemy nakładali, będziemy nakładać	będziemy nakładały, będziemy nakładać
	2nd	będziesz nakładał, będziesz nakładać	będziesz nakładała, będziesz nakładać	będziesz nakładało, będziesz nakładać	będziecie nakładali, będziecie nakładać	będziecie nakładały, będziecie nakładać
	3rd	będzie nakładał, będzie nakładać	będzie nakładała, będzie nakładać	będzie nakładało, będzie nakładać	będą nakładali, będą nakładać	będą nakładały, będą nakładać
	impersonal	będzie nakładać się
conditional	1st	nakładałbym, bym nakładał	nakładałabym, bym nakładała	nakładałobym, bym nakładało	nakładalibyśmy, byśmy nakładali	nakładałybyśmy, byśmy nakładały
	2nd	nakładałbyś, byś nakładał	nakładałabyś, byś nakładała	nakładałobyś, byś nakładało	nakładalibyście, byście nakładali	nakładałybyście, byście nakładały
	3rd	nakładałby, by nakładał	nakładałaby, by nakładała	nakładałoby, by nakładało	nakładaliby, by nakładali	nakładałyby, by nakładały
	impersonal	nakładano by
imperative	1st	niech nakładam			nakładajmy
	2nd	nakładaj			nakładajcie
	3rd	niech nakłada			niech nakładają
active adjectival participle		nakładający	nakładająca	nakładające	nakładający	nakładające
passive adjectival participle		nakładany	nakładana	nakładane	nakładani	nakładane
contemporary adverbial participle		nakładając
verbal noun		nakładanie

Derived terms

adjectives

• nakładany

 

nouns

• nakład
• nakładacz
• nakładaczka
• nakładarka
• nakładca
• nakładka
• nakładnik

 

verbs

• nakładać kaganiec impf, nałożyć kaganiec pf

 

Related terms

adjectives

• nakładczy
• nakładkowy
• nakładowy

 

adverbs

• nakładczo
• nakładnie
• nakładowo

 

nounss

• nakładczość
• nakładowość

 

verbs

• kładać impf
• kłaść impf
• nakłaść pf

 

Further reading

• nakładać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nakładać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nakładać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nakładać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “NAKŁADAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2016 September 5
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nakładać”, in Słownik języka polskiego‎^[2]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “nakładać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[3]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nakładać”, in Słownik języka polskiego‎^[4] (in Polish), volume 3, Warsaw, page 84