człowieczeństwo
Old Polish edit
Etymology edit
Borrowed from Old Czech člověčenstvie.[1] First attested in the fifteenth century.
Pronunciation edit
Noun edit
człowieczeństwo n
- humanity, personhood
- Synonym: człowiectwo
- 1887 [Fifteenth century], Lucjan Malinowski, editor, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[1], pages 112b–113a:
- Rowny oczczu podlug bozstwa, mnieyszi oczcza podlug czlowieczenstwa (minor patre secundum humanitatem Ath 31)
- [Rowny Oćcu podług bożstwa, mniejszy Oćca podług człowieczeństwa (minor Patre secundum humanitatem Ath 31)]
- person; man
- Synonym: człowiek
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 603:
- Kristus... skrył swą głowę, czuż swe święte bostwo..., jedno ukazał ciało człowieczeństwa i przyjętej krewkości
- [Krystus... skrył swą głowę, czusz swe święte bostwo... jedno ukazał ciało człowieczeństwa i przyjętej krewkości]
- dignity of man; quality of befitting a person
- 1925 [1464], Kazimierz Kaczmarczyk, editor, Akta radzieckie poznańskie. Acta consularia Posnaniensia, volume I, page 366:
- A wysnawam, ysz byl y yest dobrym a vczlywym czlowyekem y w gyego slawye, y w czlowyeczenstwye nye vrazonym
- [A wyznawam, iż był i jest dobrym a uczliwym człowiekiem i w jego sławie, i w czlowieczeństwie nie urażonym]
Derived terms edit
adjective
Related terms edit
adjectives
adverb
nouns
Descendants edit
- Polish: człowieczeństwo
References edit
- ^ Bańkowski, Andrzej (2000) “człowieczeństwo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “człowieczeństwo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish człowieczeństwo.
Pronunciation edit
- IPA(key): /t͡ʂwɔ.vjɛˈt͡ʂɛɲ.stfɔ/
- (Middle Polish) IPA(key): /t͡ʂɫɔ.vjɛˈt͡ʂɛɲ.stfɔ/
Audio (file) - Rhymes: -ɛɲstfɔ
- Syllabification: czło‧wie‧czeń‧stwo
Noun edit
człowieczeństwo n
Declension edit
Declension of człowieczeństwo
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | człowieczeństwo | człowieczeństwa |
genitive | człowieczeństwa | człowieczeństw |
dative | człowieczeństwu | człowieczeństwom |
accusative | człowieczeństwo | człowieczeństwa |
instrumental | człowieczeństwem | człowieczeństwami |
locative | człowieczeństwie | człowieczeństwach |
vocative | człowieczeństwo | człowieczeństwa |
Related terms edit
adjectives
adverb
interjections
nouns
verbs
- człowieczeć impf
- odczłowieczyć pf, odczłowieczać impf
- uczłowieczyć pf, uczłowieczać impf
References edit
Further reading edit
- człowieczeństwo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- człowieczeństwo in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “człowieczeństwo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “CZŁOWIECZEŃSTWO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2010 May 7
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “człowieczeństwo”, in Słownik języka polskiego[3]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “człowieczeństwo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[4]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “człowieczeństwo”, in Słownik języka polskiego[5] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 393