Okazjonalny przewóz osób – co trzeba wiedzieć?

Okazjonalny przewóz osób wzbudza sporo kontrowersji, szczególnie w zakresie interpretacji przepisów prawa. Na czym tak naprawdę polega transport okazjonalny? Na jakich zasadach może być prowadzony? Jakie warunki trzeba spełnić, aby go realizować? Poznaj odpowiedzi na te i inne pytania!

Co to jest przewóz okazjonalny – definicja

W pierwszej kolejności należy sprecyzować, czym jest przewóz okazjonalny. Definicja zawarta w Ustawie o transporcie drogowym z 6 września 2001 r. głosi, że jest to taki przewóz osób, który nie jest objęty definicją usług regularnych (w tym także definicją przewozu regularnego specjalnego) lub przewozu wahadłowego.

Oznacza to, że okazjonalny przewóz osób nie obejmuje:

• publicznego przewozu osób według ustalonego rozkładu jazdy i na stałej trasie,
• wielokrotnego i zorganizowanego przewozu grup tam i z powrotem, z tego samego i do tego samego miejsca docelowego.

Transport okazjonalny oznacza, że pojazdy kursują bez jakiegokolwiek ustalonego odgórnie rozkładu. Może on być realizowany zarówno wyłącznie w kraju, jak i na trasach międzynarodowych.

Przewóz okazjonalny – przykłady

Zgodnie ze wspomnianą ustawą, transport okazjonalny można realizować pojazdami przeznaczonymi do przewozu powyżej 7 osób łącznie z kierowcą (czyli tzw. busami), a także autobusami, autokarami, samochodami osobowymi i pojazdami zabytkowymi.

Jak więc w praktyce może wyglądać przewóz okazjonalny? Przykłady obejmują m.in. przewóz młodej pary podczas ślubu i wesela, transport gości na rozmaite uroczystości czy też przejazdy grupowe na wybranym przez klienta odcinku. Przy działalności tego typu pomocne będzie zainstalowanie w pojeździe urządzenia do monitoringu GPS – rejestracja tras pozwoli udowodnić, że przejazdy nie są realizowane regularnie i według ustalonego rozkładu.

Okazjonalny przewóz osób – regulacje prawne

Najważniejszym aktem prawnym regulującym okazjonalny przewóz osób jest wspomniana już Ustawa o transporcie drogowym. Zapisy dotyczące tego rodzaju transportu znajdują się także w:

• Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1073/2009 w sprawie wspólnych zasad dostępu do międzynarodowego rynku usług autokarowych i autobusowych,
• tzw. umowie Interbus, która dotyczy międzynarodowych okazjonalnych przewozów pasażerów autokarami i autobusami.

Transport okazjonalny – jakie warunki trzeba spełnić?

Kto może realizować transport okazjonalny i jakie warunki trzeba spełnić? Prowadząc zarobkowy okazjonalny przewóz osób, trzeba zdobyć odpowiednią licencję w zależności od realizowanych tras i używanego pojazdu. Są to np.:

• licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego pojazdem osobowym;
• licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego busem (pojazd mieszczący co najmniej 7 i maksymalnie 9 osób łącznie z kierowcą).

Aby zdobyć licencję uprawniającą do wykonywania krajowego transportu drogowego, należy złożyć odpowiedni wniosek do starostwa powiatowego. Jest ona udzielana na okres od 2 do 50 lat wyłącznie po spełnieniu określonych warunków. Osoba ubiegająca się o licencję przewoźnika musi:

• spełniać tzw. kryterium dobrej reputacji – nie może być prawomocnie skazana za przestępstwa umyślne przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, a także za przestępstwa gospodarcze i z dziedziny prawa pracy;
• dysponować odpowiednimi środkami finansowymi – 900 euro na pierwszy pojazd i po 5000 euro na każdy kolejny;
• być właścicielem lub współwłaścicielem wszystkich samochodów używanych w transporcie okazjonalnym (dopuszczalne jest korzystanie z leasingu).

Czas oczekiwania na decyzję starosty zwykle wynosi miesiąc, ale w wyjątkowych sytuacjach może on być przedłużony do dwóch miesięcy.

Dowiedz się również: Jak założyć firmę transportową oferującą przewóz osób?

Przewóz okazjonalny bez licencji – co trzeba wiedzieć?

Czy możliwy jest przewóz okazjonalny bez licencji? Teoretycznie tak. Ustawa o transporcie drogowym przewiduje pewne wyjątki. Zezwolenie nie jest potrzebne, jeśli:

• na całej trasie przejazdu przewozi się tę samą grupę osób tym samym pojazdem samochodowym i dowozi się ją do miejsca początkowego,
• transport polega na przewozie osób do miejsca docelowego, a jazda powrotna jest jazdą bez podróżnych,
• transport polega na jeździe bez osób do miejsca docelowego i odebraniu oraz przewiezieniu do miejsca początkowego grupy, która została przewieziona do miejsca docelowego przez tego samego przewoźnika drogowego na zasadach określonych powyżej.

Dotyczy to jednak niezarobkowego przewozu osób. Licencja na wykonywanie przewozu drogowego jest konieczna w przypadku usług zarobkowych, czyli realizowanych przez podmiot gospodarczy. Niestety przepisy są zawiłe, co sprawia kłopot w ich interpretacji. W przypadku nietypowej sytuacji warto poradzić się w tej kwestii prawnika.

Międzynarodowy okazjonalny przewóz osób

Jeszcze innymi prawami rządzi się międzynarodowy okazjonalny przewóz osób. W tym przypadku potrzebna jest licencja wspólnotowa, jeśli transport będzie realizowany autobusami lub autokarami (pojazdami powyżej 9 osób z kierowcą). Upoważnia ona do przewozów na terenie Unii Europejskiej. Natomiast okazjonalny przewóz osób do Rosji, Ukrainy i Białorusi wymaga uzyskania zezwolenia na przewóz okazjonalny poza Unią Europejską (WZO) wydawanego przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat realizacji usług transportowych i innych pokrewnych tematów? Odwiedź nasz blog, na którym znajdziesz wiele ciekawych treści.