Opublikowano 14 listopada, 2022
Bakłażan dostarcza błonnika i wielu składników odżywczych. To niskokaloryczne warzywo występuje w diecie śródziemnomorskiej.
Chociaż najbardziej znana i najczęściej używana odmiana bakłażana – bakłażan włoski – ma charakterystyczny ciemnofioletowy kolor, można również znaleźć odmiany białe, czarne, zielone i czerwone.
Wielkość i kształt również znacznie się różnią w zależności od odmiany. Włoskie bakłażany są najczęściej używane i występują w niektórych z najpopularniejszych dań na świecie, takich jak ratatouille, moussaka, parmigiana, pizze i makarony. Z kolei niezwykła odmiana „Toga” jest pomarańczowa z zielonymi paskami i ma intensywny smak. Bakłażany chińskie są długie, cienkie, ciemno lawendowe i świetnie nadają się do smażenia i marynowania. Filipiński bakłażan jest długi, cienki, ciemnozielony z plamkami jasnego fioletu i najlepiej smakuje pieczony lub tłuczony.
Indyjskie bakłażany są ciemnoczerwone i małe (wielkości jajka) i zazwyczaj gotowane są w curry, zupach i gulaszach, podczas gdy japońskie bakłażany mają słodszy smak, są krótkie i cienkie, z ciemnofioletową skórką i ciemno zabarwionymi łodygami; są często marynowane lub używane w tempurze. Tajski bakłażan jest doskonały do curry; zielony, okrągły i znacznie mniejszy niż inne odmiany.
Czym jest bakłażan?
Bakłażany to owoce, które pierwotnie pochodziły z subkontynentu indyjskiego, a obecnie występują na całym świecie w różnych kuchniach. Choć często uważany jest za warzywo, w rzeczywistości jest owocem. Znany jest również jako brinjal, melongene, bakłażan i kabaczek gwinejski. Te purpurowe lub czarne, błyszczące owoce mogą osiągać ponad stopę długości u dzikich odmian, choć zazwyczaj są znacznie mniejsze.
Bakłażany mają szereg korzyści zdrowotnych, które mogą obejmować zdolność do pomocy w budowaniu silnych kości, zmniejszaniu objawów anemii i zwiększaniu poznania. Bakłażan jest również korzystny w przypadku odchudzaniu, profilaktyce cukrzycy, poprawy zdrowia sercowo-naczyniowego i układu pokarmowego.
Bakłażan to owoc czy warzywo?
Psianka podłużna czyli bakłażan, (nazywany także oberżyną albo „gruszka miłości”) jest owocem rośliny spokrewnionej z pomidorami i ziemniakami. Hiszpanie uważali ten owoc za afrodyzjak, stąd powstało określenie- gruszka miłości. Roślina wywodzi się z Indii, a w naszej szerokości geograficznej długo hodowana była jako warzywo ozdobne. Według japońskich trendów kulinarnych bakłażany podobnie jak ziemniaki uważane były za surowce, których należy unikać chcąc zachować zdrową dietę, ich przeciwnicy uważali, że hoduje się je wyłącznie dla zaspokojenia głodu w masowych społecznościach.
Zobacz też: Rodzaje ryżu
Bakłażan stanowić może jeden ze składników nowoczesnej i zdrowej diety. Co prawda nie należy do warzyw lekko strawnych, ale w 90 % składa się z wody i w 100 g produktu znajduje się zaledwie około 20-25 kcal. Warzywo jest bogatym źródłem błonnika, a spośród wartości odżywczych nie sposób zbagatelizować zawartości witamin A, C i E, a także wapnia, magnezu i potasu. Znaczny udział witaminy A w produkcie ma znaczenie dla utrzymania prawidłowego widzenia, utrzymania zdrowia skóry, włosów i paznokci oraz wzmocnienia układu odpornościowego organizmu. Charakterystyczna ciemno-fioletowa skórka bakłażana zawiera antocyjany czyli barwniki będące antyoksydantami. Związki te podobnie jak witamina A stanowią naturalne detoksykanty w organizmie.
Bakłażan surowy
Surowy bakłażan charakteryzuje się gorzkim smakiem, zatem przed przygotowaniem należy go posypać solą i po odczekaniu chwili opłukać. Najsmaczniejszy jest produkt poddany wcześniejszej obróbce cieplnej. Warzywo dobrze komponuje się jako dodatek do mięs, dań makaronowych oraz słonych przekąsek. Oryginalny dodatek do kanapek i sałatek stanowić może także pasta z bakłażana.
Bakłażan: wartości odżywcze
Bakłażany są dobrym źródłem błonnika pokarmowego, wapnia, przeciwutleniaczy i witamin, w tym witaminy C, witaminy K, witaminy B6, tiaminy i niacyny. Są praktycznie beztłuszczowe i mają niską zawartość kalorii, sodu i cholesterolu oraz wysoką zawartość kwasu foliowego. Bakłażany zawierają również wiele minerałów niezbędnych do efektywnego funkcjonowania organizmu, w tym magnez, fosfor, miedź i potas.
Skórka bakłażana jest najznakomitszym naturalnym źródłem nasuniny; silnego przeciwutleniacza, który zapobiega gromadzeniu się żelaza i neutralizuje wolne rodniki, nadając jej właściwości przeciwstarzeniowe. Więc nie wyrzucaj go! Nasunina chroni również lipidy (tłuszcze) w błonach komórkowych mózgu i ma właściwości przeciwnowotworowe, ponieważ ogranicza wzrost nowych naczyń krwionośnych, utrzymując jednocześnie obecne naczynia krwionośne czyste i rozluźnione.
100g surowego bakłażanach zawiera:
- Kalorie -15 kcal
- Białko – 0.9g
- Węglowodany – 2.2g
- Tłuszcz – 0.4g
- Błonnik – 2g
Bakłażan: właściwości zdrowotne
Flawonoidy znajdujące się w bakłażanach odgrywają ważną rolę w zdrowiu serca, podczas gdy obecność związków fenolowych może aktywnie obniżać ciśnienie krwi, obniżać poziom cholesterolu i pomagać w zapobieganiu tworzenia się zakrzepów krwi. Regularne spożywanie bakłażana jest zalecane jako naturalny sposób leczenia cukrzycy typu 2, ponieważ może on pomóc kontrolować wchłanianie glukozy i zmniejszyć związane z tym wysokie ciśnienie krwi, a także jest pokarmem o wysokiej zawartości błonnika i niskiej zawartości tłuszczu.
Sok sporządzony z liści i korzeni bakłażana może być skuteczny w leczeniu zaburzeń gardła i żołądka, astmy, bólu zębów, reumatyzmu i problemów skórnych.
Bakłażan indeks glikemiczny
Bakłażany zaliczane są do pokarmów o niskim indeksie glikemicznym. Jednak co ciekawe, udowodniono, że dodanie sosu z bakłażana zwiększa indeks glikemiczny białego ryżu.
Food and Science Nutrition przebadało trzy gatunki owoców bakłażana i stwierdziło, że IG wynosi 30,16±2,55 dla Solanum aethiopicum, 30,60±2,57 dla Solanum kumba i 38,65±3,76 dla Solanum gilo.
Warto spróbować produktu o niespotykanej barwie, który przez wieki służył jako dekoracja, a jak się okazuje do zaoferowania ma także ciekawe walory smakowe i wiele wartości odżywczych.
Wspomaga układ trawienny
Bakłażany, podobnie jak wiele innych warzyw, są dobrym źródłem błonnika pokarmowego, niezbędnego elementu każdej zbilansowanej diety. Błonnik jest niezbędny dla zdrowia przewodu pokarmowego, a także dla regularnego wypróżniania. Błonnik zwiększa objętość stolca, dzięki czemu łatwiej przechodzi on przez przewód pokarmowy, a jednocześnie pobudza ruchy perystaltyczne, czyli skurcze mięśni gładkich, które pomagają wypychać pokarm z organizmu. Błonnik może również stymulować wydzielanie soków żołądkowych, które ułatwiają wchłanianie składników odżywczych i przetwarzanie pokarmów.
Błonnik został również powiązany z redukcją chorób serca, ponieważ eliminuje część złego cholesterolu LDL, który może zatykać tętnice i żyły, powodując miażdżycę, zawały serca i udary.
Jedzenie bakłażana zapobiega anemii
Niedobór żelaza może być bardzo niebezpieczny dla ogólnego stanu zdrowia i może objawiać się jako anemia. Anemia charakteryzuje się bólami głowy (niektóre na poziomie migreny), zmęczeniem, osłabieniem, depresją, a nawet zaburzeniami funkcji poznawczych. Dlatego spożywanie produktów o wysokiej zawartości żelaza jak bakłażany może pomóc w walce z anemią. Bakłażany są również potencjalnie bogate w miedź, kolejny niezbędny składnik czerwonych krwinek (RBC), podobnie jak żelazo. Bez tych dwóch minerałów, czerwone krwinki w organizmie nie mogą funkcjonować normalnie. Zdrowe czerwone krwinki to zauważalny wzrost energii i siły, co wyeliminuje uczucie zmęczenia.
Jedzenie bakłażana może sprzyjać prawidłowemu rozwojowi ciąży
Bakłażany są bogatym źródłem kwasu foliowego, co czyni je idealnym rozwiązaniem dla kobiet w ciąży. Odpowiednie ilości kwasu foliowego są potrzebne do ochrony niemowląt przed wadami cewy nerwowej, które mogą wystąpić na wiele sposobów. Dlatego zawsze zaleca się, aby oczekujące matki dbały o odpowiednie spożycie kwasu foliowego.
Słowo ostrzeżenia: Bakłażany są z rodziny psiankowatych, do której również należy pomidor i papryka. W niektórych przypadkach te warzywa mogą spowodować poważne reakcje alergiczne.
Po drugie, nie poleca się smażenia bakłażanów. Taki sposób przyrządzania pozbawia je wartości odżywczych oraz zwiększa spożycie tłuszczu. Zaleca się gotowanie lub pieczenie.
Bibliografia:
Nwanna, E. E., Ibukun, E. O., & Oboh, G. (2018). Nutritional content of selected species of tropical eggplant fruit (Solanum spp) diet Attenuates hepatic inflammation in high-fat fed male Wistar rats induced with streptozotocin. Food science & nutrition, 7(1), 109–119. https://doi.org/10.1002/fsn3.811
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6341174
https://www.researchgate.net/publication/273770974
Sadilova E, Stintzing FC, Carle R. Anthocyanins, colour and antioxidant properties of eggplant (Solanum melongena L.) and violet pepper (Capsicum annuum L.) peel extracts. Z Naturforsch C J Biosci. 2006 Jul-Aug;61(7-8):527-35. doi: 10.1515/znc-2006-7-810. PMID: 16989312.
Stephen AM, Cummings JH. Mechanism of action of dietary fibre in the human colon. Nature. 1980 Mar 20;284(5753):283-4. doi: 10.1038/284283a0. PMID: 7360261.
Warto przeczytać:
Szczawiany w żywności: czym są szczawiany? Jaki jest wpływ szczawianów na zdrowie?
Cynk dla dzieci – na co zwrócić uwagę?
Suche zatoki – objawy i leczenie suchych zatok
Kwasy omega-3: lista produktów spożywczych o największej zawartości kwasów omega-3
Dieta a libido – co jeść, aby zwiększyć popęd płciowy?
