Nagietek lekarski (Calendula officinalis) jest gatunkiem rośliny jednorocznej należącym do rodziny astrowatych. W przydomowych ogrodach pełni często funkcję ozdobną. Miłośnicy ziołolecznictwa od lat wykorzystują prozdrowotne działanie nagietka w leczeniu schorzeń. Napar z kwiatów nagietka stosowany jest przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo w leczeniu ran. Z tego względu zioło jest często nakładane w postaci okładów. Roślina stosowana wewnętrznie zalecana jest na owrzodzenia żołądka i jelit, a także stany skurczowe przewodu pokarmowego. Poznaj właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie nagietka lekarskiego.
Nagietek lekarski – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie
Nagietek lekarski – jakie ma właściwości?
Nagietek lekarski w polskim klimacie zakwita na przełomie maja i czerwca. Chociaż chętnie uprawiany jest w formie ozdobnej, od wieków stosowany jest jako roślina prozdrowotna. Jakie składniki odpowiadają za właściwości lecznicze nagietka lekarskiego?
- olejek eteryczny,
- flawonoidy,
- karotenoidy,
- substancje śluzowe,
- związki trójterpenowe (saponzydy),
- związki żywicowe,
- gorycze,
- kwas jabłkowy.
Nagietek lekarski w medycynie naturalnej ceniony jest głównie za przeciwzapalne działanie. Zawarte w roślinie saponiny wykazują również przeciwgrzybicze, antybakteryjne i przeciwnowotworowe właściwości. Nagietek jest bogaty w związki śluzowe o antyseptycznym i natłuszczającym działaniu. Z tego względu zioło jest częstym składnikiem kremów do rąk i balsamów. Nagietek działa również rozkurczowo, żółciopędnie i moczopędnie.
>> Witaminy i minerały dla urody. Jak zregenerować skórę i włosy?
Nagietek lekarski – działanie i wskazania do stosowania
Na co pomaga nagietek lekarski? Roślina stosowana jest na stany zapalne skóry, owrzodzenia i poparzenia. Wykorzystywany jest on również do leczenia podrażnień błon śluzowych gardła i jamy ustnej, a także trudno gojących się ran. Zioło jest częstym składnikiem leków i kropli do oczu. Nagietek stosowany wewnętrznie pomaga na zapalenia dróg żółciowych w przebiegu infekcji, schorzenia wątroby i zaburzenia miesiączkowania.
Nagietek lekarski na układ pokarmowy
Nagietek lekarski stosowany wewnętrznie pomaga na schorzenia układu pokarmowego. Herbata i napar z rośliny zalecane są w przypadku stanów zapalnych żołądka, dwunastnicy, jelit i wątroby. Nagietek podawany jest również w przypadku choroby wrzodowej, nieżytu żołądka i jelit, a także choroby pęcherzyka żółciowego.
>> Ból wątroby - czy wątroba boli?
Nagietek lekarski na skórę
Nagietek lekarski w zewnętrznym stosowaniu regeneruje uszkodzenia skóry i działa przeciwzapalnie. Krem z olejkiem roślinnym wykorzystywany jest do ochrony przed słońcem. Odpowiada za to zawartość flawonoidów i innych związków polifenolowych, zmniejszających podatność na działanie promieniowania jonizującego i ultrafioletowego.
Nagietek lekarski wyróżnia wysoka skuteczność w walce ze stanem zapalnym towarzyszącym oparzeniom i uszkodzeniom skóry. Izolowane z kwiatów rośliny glikozydy izoramnetyny hamują aktywność prozapalnego enzymu lipooksygenazy. Działaniem przeciwzapalnym wyróżniają się również alkohole triterpenowe oraz glikozydy kwercetyny.
Nagietek lekarski – dawkowanie
Roślina zewnętrzne nakładana jest najczęściej w postaci maści z nagietka lekarskiego. Najpopularniejsze preparaty z nagietkiem to:
- balsam z nagietka lekarskiego,
- krem z nagietka lekarskiego,
- olej z nagietka lekarskiego,
- herbata z nagietka lekarskiego,
- wyciąg z nagietka lekarskiego,
- napar z nagietka lekarskiego.
Napar z nagietka przygotowywany jest z jednej łyżki kwiatów zalanej wrzątkiem (około 300 ml). Całość należy parzyć pod przykryciem przez 10 minut, a następnie przecedzić i odstawić do ostygnięcia. Zgodnie z zaleceniami powinno się spożywać trzy szklanki naparu dziennie, godzinę przed posiłkiem.
Preparaty zawierające nagietka lekarskiego
W aptekach i sklepach ze zdrową żywnością dostępne są liczne preparaty z nagietkiem lekarskim. Najpopularniejszym lekiem jest maść nagietkowa, stosowana m.in. w przypadku stanów zapalnych skóry, oparzeń i odmrożeń. W sprzedaży dostępne są również spraye nawilżające jamę ustną i śluzówkę gardła.
Nagietek lekarski jest częstym składnikiem suplementów diety na skórę i odporność. Składniki aktywne preparatów wspomagają produkcję kolagenu i pomagają w utrzymaniu dobrej kondycji skóry.
Kosmetyki z nagietkiem lekarskim
Nagietek lekarski wykazuje pozytywne działanie na podrażnioną skórę. Z tego względu na rynku dostępne są liczne kremy ziołowe, których zadaniem jest regeneracja zniszczonego naskórka. Nagietek jest składnikiem olejków na rozstępy, blizny i przebarwienia skóry. W sprzedaży można również znaleźć tonik nagietkowy, łagodzący powstałe podrażnienia.
Nagietek lekarski w ciąży
Zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną stosowanie nagietka lekarskiego w ciąży jest bezpieczne. Napar z jego kwiatów podawany jest szczególnie w przypadku podrażnień brodawek gruczołów sutkowych. Konsultanci laktacyjni zalecają stosowanie miejscowych okładów z nagietka również w trakcie karmienia piersią.
Nagietek lekarski – przeciwwskazania do stosowania
Nagietek lekarski stosowany zgodnie z zaleceniami nie powinien wiązać się z działaniami niepożądanymi. Zioło może jednak zaszkodzić osobom uczulonym na rośliny z rodziny astrowatych, wywołując tym samym reakcję alergiczną. Istnieje również ryzyko interakcji nagietka lekarskiego z lekami na stres, niepokój i bezsenność. Roślina może wzmacniać działania danych preparatów.
Nagietek lekarski w Encyklopedii ziół i roślin – podsumowanie
- Wykazuje przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, antybakteryjne i przeciwnowotworowe właściwości.
- Stosowany jest na stany zapalne skóry, owrzodzenia, poparzenia, podrażnienia błon śluzowych gardła i jamy ustnej oraz trudno gojące się rany.
- Wewnętrznie pomaga na schorzenia układu pokarmowego (m.in. stany zapalne żołądka, dwunastnicy, jelit i wątroby).
- Regeneruje uszkodzenia skóry i jest częstym składnikiem kosmetyków.
- Występuje w formie maści, balsamu, krem, oleju, herbaty, wyciągu i naparu.
