Lipiany (zachodniopomorskie) – przewodnik po atrakcjach (Projekt „Miasta stojące murem”)

Lipiany to niewielkie miasteczko położone niedaleko Pyrzyc. Odwiedziłem je podczas podróży szlakiem “Miast stojących murem”. Położenie pomiędzy jeziorami dodaje im ogromnego uroku. Samych murów jest tam bardzo mało, ale miejskie bramy i lokalizacja zrobiły na mnie ogromne wrażenie. Zapraszam Was do krótkiego przewodnika po Lipianach.

Co zobaczyć w Lipianach?

Początkowo Lipiany nie znajdowały się na mojej trasie, ale zwiedzając Strzelce Krajeńskie wspomniał o nich przewodnik, że warto się tam zatrzymać. Dotarłem tam późnym sobotnim popołudniem, pogoda była bardzo dobra. Samo miasteczko jest niewielkie, ale za to jak pięknie położone pomiędzy jeziorami Wądół od północy oraz Kościelnym od południa. Jezioro Wądół zwane jest również jeziorem Lipiańskim Północnym. Oba zbiorniki były kiedyś jednym jeziorem, natomiast rozdzielono je groblą tworząc w ten sposób dwa akweny połączone kanałem.

Lipiany udało mi się odwiedzić ponownie w sierpniu 2022 roku i miałem okazję zobaczyć więcej atrakcji.

Lipiany najważniejsze informacje

Historia miasta sięga IX wieku, gdy na Półwyspie Storczyków powstał gród Pomorzan, a wokół niego osada. W XIII wieku Lipiany zostały włączone do Nowej Marchii, a przed 1302 rokiem przyznano im prawa miejskie.

W swojej historii Lipiany często były miejscem różnych wojen i najazdów, m.in. ze strony książąt szczecińskich, husytów, Pomorzan. Dodatkowo wojna trzydziestoletnia oraz późniejsze przemarsze wojsk w XVII wieku spowodowały kolejne zniszczenia.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lipianach

W centrum Lipian nieopodal rynku stoi kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Swój charakterystyczny wygląd zawdzięcza połączeniu granitu z cegłą. Zbudowano go na przełomie XIII i XIV wieku w stylu gotyckim, natomiast w XIX wieku świątynię przebudowano na styl neogotycki. Bardzo ciekawe są kościelne sklepienia, a do cennego wyposażenia należy również gotycka rzeźba z XV wieku przedstawiająca św. Piotra. Podczas zwiedzania lipiańskiego kościoła udało mi się zobaczyć również podziemia, które jednak nie są dostępne dla turystów.

Ratusz i rynek w Lipianach

W centralnej części miasta znajduje się niewielki porośnięty drzewami rynek, czyli Plac Wolności, na którym mieści się fontanna oraz Dąb Pokoju. Jest to jedno z niewielu pomorskich miast, gdzie zachowała się przedwojenna zabudowa. W zachodniej pierzei rynku zobaczyć można barokowo-klasycystyczny ratusz z XVIII wieku. Na jego bocznej ścianie znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca mieszkańców pijących znane od średniowiecza lipiańskie piwo.

Biblioteka Miejska

Przy ulicy Szkolnej w Lipianach znajduje się szachulcowy budynek z XVIII wieku, w którym mieści się Miejska Biblioteka Publiczna imienia Agnieszki Osieckiej. W jej wnętrzach znajduje się niewielka wystawa, na której można zobaczyć ciekawe eksponaty oraz poznać historię miasta. Na bibliotecznym dziedzińcu podziwiać można mural przedstawiający patronkę biblioteki.

Półwysep Storczyków w Lipianach

W jezioro Wądół wdziera się Półwysep Storczyków, gdzie w IX wieku mieścił się gród Pomorzan.

Piwo lipiańskie (Skwer Piwowarów)

W przeszłości wytwarzano w Lipianach piwo lipiańskie, które od 2017 roku wpisane jest na listę produktów tradycyjnych. Lipiańscy piwowarzy dorobili się nawet swojego skweru z rzeźbami nad jeziorem Wądół. Najbardziej znanym piwem było „Zaczynaj”.

Skwer Adama i Ewy

200 metrów na południowy zachód od Bramy Pyrzyckiej znajduje się niewielki, ale urokliwy park z fontanna oraz dwiema rzeźbami przedstawiającymi kobietę i mężczyznę, którzy nazywani są Adamem i Ewą.

Spacerując po Lipianach warto skierować swoje kroki w boczne uliczki. Na terenie miasta można zobaczyć wiele szachulcowych domów, z których najstarsze pochodzą z XVIII wieku. Zobaczyć je można przy Rynku, Szkolnej, Oświęcimskiej, a także przy Armii Krajowej.

Z Lipianami związany jest znany kolarz Lech Piasecki, któremu zadedykowano nawet mural.

Ciekawym miejscem jest pracownia kowalstwa śp. Longina Juszko, ale aktualnie nie pełni ona funkcji muzeum, jednakże gdybyście mieli okazję zobaczyć to znajdziecie ją obok Bramy Pyrzyckiej.

Lipiany są niewielkim, ale jednocześnie ciekawym miasteczkiem pełnym zabytków oraz nietuzinkowej historii. Okoliczne jeziora sprawiają, że miasto dodatkowo zyskuje przy bliższym poznaniu.

Jeśli będziecie w okolicy, to zatrzymajcie się choćby na krótki spacer.