Sroka

Obserwowanie ptaków w ich naturalnym środowisku może być niezwykle interesującą formą spędzania wolnego czasu, z daleka od komputera czy telewizora. O ile doskonale widzą o tym dzieci, które mogą przesiedzieć długie godziny z nosem przy szybie, przyglądając się wróblom czy sikorkom rywalizującym o pokarm w karmniku, o tyle dorośli często zapominają ile radości może to przynieść. Oczywiście są gatunki ptaków, na które patrzy się ze szczególną przyjemnością. Z pewnością jednym z nich jest żywiołowa sroka zwyczajna (Pica pica). Ich zachowaniu można się przyglądać zarówno w środowisku miejskim jak również w terenach oddalonych od cywilizacji.

Jakie rejony świata zamieszkują sroki?

Sroki spotkamy w wielu miejscach na Ziemi. Oczywiście w Europie, gdzie jest szeroko rozpowszechniona, tu omija jedynie tereny położone w wysokich górach oraz niektóre wyspy na Morzu Śródziemnym. Zaobserwujemy je także na kontynencie azjatyckim oraz w części Afryki czy Ameryki Północnej. W zależności od występowania wyróżniono szereg podgatunków między innymi:

• Pica pica pica – czyli sroka zwyczajna, spotykana także w Polsce, zamieszkuje część Skandynawii, Europy, Bałkanów, można ją obserwować również w Azji,
• Pica pica asirensis – sroka arabska, żyje wyłącznie w Arabii Saudyjskiej,
• Pica pica bottanensis – sroka tybetańska, gatunek związany z terenami górskimi Tybetu, Himalajami oraz pasmami gór w Chinach,
• Pica pica camtschatica – sroka zielonooka, jak sama nazwa łacińska wskazuje występuje na Kamczatce.

Sroki wybierają przede wszystkim siedliska położone w pobliżu siedzib ludzkich – w ogrodach, parkach, zadrzewieniach śródpolnych. Ptaki z tego gatunku nie lubią obszarów bezdrzewnych, gęstych lasów. Wzrasta też ilość osobników zamieszkujących centra dużych miast. Co więcej widoczna jest tendencja do opuszczania przez sroki terenów wiejskich i przenoszenia się do miast, gdzie łatwiej im zdobyć pożywienie. Niestety w miastach do swojej diety włączają jaja i pisklęta drozdów oraz kosów (w związku z tym niektóre władze miejskie starają się ograniczyć liczebność srok).

Jak rozpoznać srokę?

Nawet dziecko zapytane jak wygląda sroka odpowie, że jest czarno-biała. Oczywiście jest to prawda – brzuch, boki ciała oraz barki są białe, natomiast pozostałe części ciała mają barwę czarną z metalicznym, niebieskawym lub zielonkawym połyskiem. Kończyny oraz dziób również są czarne. Wśród ptaków nie występuje dymorfizm płciowy – samica nie różni się od samca pod względem upierzenia. Sroki są średnimi ptakami, o ładnej, nieco pociągłej sylwetce, uzyskanej w dużej mierze dzięki ogonowi. Długość ciała waha się od czterdziestu do niemal pięćdziesięciu centymetrów (samce są nieco większe od swoich partnerek). Mniejsze osobniki mają rozpiętość skrzydeł o długości około pięćdziesięciu dwóch centymetrów, większe niemal sześćdziesięciu. Masa ciała wynosi od stu osiemdziesięciu do dwustu trzydziestu gram.

Jak przebiega rozmnażanie u srok?

Sroki są sobie wierne – tworzą monogamiczne pary. Lęgi rozpoczynają się bardzo wcześnie – już w lutym. Gniazdo zazwyczaj znajduje się wysoko w koronach drzew, albo w gęstych zaroślach. Ptaki budują z gałęzi bardzo ciekawe konstrukcje. Z daleka przypominają w kształcie kulę. Gniazdo wyposażone jest w dwa otwory wejściowe. Wnętrze pokryte jest warstwą błota zmieszanego z sierścią, piórami, czy drobnymi roślinami. Zdarza się, że młodsze osobniki przygotowują dla swoich młodych prostsze gniazda, bez „dachu”.

Samice składają przeciętnie cztery do siedmiu jaj i samodzielnie je wysiadują. Skorupki są jasno zielone lub niebieskie z brązowym nakrapianiem. Po siedemnastu-dziewiętnastu dniach wykluwają się pisklęta, którymi opiekuje się zarówno samiec jak i samica. Przeciętnie dorosłości dożywają trzy młode z każdego lęgu.

Czym żywią się sroki?

Sroki nie wzgardzą ani pokarmem zwierzęcym, ani roślinny. Przy czym preferują ten pierwszy – w ich diecie znajdziemy owady, pajęczaki, dżdżownice, żaby, jaszczurki ślimaki a nawet myszy i szczury. Nie wzgardzi nawet padliną czy śmieciami. Wśród pożywienia roślinnego w diecie srok znajdziemy nasiona zbóż, chwastów, jagody oraz owoce.

Pokarm zdobywa zarówno w locie jak i poruszając się po powierzchni gruntu. Ciekawostką jest fakt, że ptaki obserwują wiewiórki chowające zapasy na zimę, a następnie same z nich korzystają.

Czy sroki są chronione?

W naszym kraju sroki należą do ptaków dość powszechnie spotykanych i stwierdza się wzrost populacji (wynikający między innymi z przerwania zabijania ptaków przez ludzi, którzy uznawali je za szkodniki). Coraz częściej przedstawiciele tego gatunku spotykani są w dużych miastach. Pomimo tego sroki zwyczajne objęte są częściową ochroną gatunkową.

Najgroźniejsze dla srok są drapieżniki – kuny, jastrzębie oraz kruki. Doprowadziły one do zmniejszenia ilości ptaków zamieszkujących tereny mniej zurbanizowane, przedmieścia miast i wsie.