Życie wiewiórek
Wiewiórka - którą znamy z naszych parków i lasów to wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris)
Wbrew obiegowej opinii wiewiórki mieszkają nie tylko w dziuplach i żywią się nie tylko orzeszkami.
Wiewiórki są gryzoniami. Dorosła wiewiórka osiąga długość ciała od 20 do 24 centymetrów. Do tego należy jeszcze doliczyć długość ogona, który może osiągnąć długość 20 centymetrów.
Wiewiórki mogą mieć różne ubarwienie. Spotykane są dwie odmiany: jedna z częścią grzbietową wybarwioną na rudo, szarymi bokami i białą częścią brzuszną, a druga o grzbiecie czarnobrunatnym i białej części brzusznej, a bokach cieniowanych. Możliwe są także wybarwienie pośrednie. Wspomniane wersje kolorystyczne mogą występować równolegle u rodzeństwa z jednego miotu.
Jesienią wiewiórki zmieniają futro na bardziej gęste a na uszach pojawiają się „pędzelki”.
Ciąża wiewiórki trwa 38-39 dni. Samica w jednymi miocie rodzi od 3 do 7 młodych. Przeważnie spotykane są mioty w których rodzą się 3-4 młode wiewiórki. W ciągu roku wiewiórka może mieć od 1 do 3 miotów. Młode rodzą się wczesną wiosna i latem, choć w ostatnich latach w wyniku globalnego ocieplenia notuje się już mioty w lutym jak i na jesieni.
Młode wiewiórki rodzą się ślepe i nagie. Po narodzinach są całkowicie zdane na opiekę mamy. Samiec wiewiórki nie uczestniczy w procesie wychowania. Znane są przypadki, kiedy młode, które straciły karmiącą mamę, zostały adoptowane przez inne wiewiórki. Odnotowane są także przypadki adopcji małych wiewiórek – będących pod opieką ludzie – przez kotkę. Jest to o tyle ciekawe, że w naturze koty, często polują na wiewiórki.
Kwestią sporną do dziś jest wiek jakiego może dożyć wiewiórka. Wynika to głównie z tego, że w naturze, wiewiórki żyją średnio od 2 do 4 lat. Niestety jednym z głównych powodów śmierci wiewiórek są ludzie a wiele wiewiórek ginie w wyniku przejechania przez samochód. Drapieżnikami polującymi w naturze na wiewiórki są głównie kuny. W niewoli wiewiórki są w stanie dożyć do 7 lat.
Wszystko o diecie wiewiórek!
Wbrew obiegowym opinią dieta wiewiórek to nie tylko orzechy włoskie, którymi my ludzie lubimy dokarmiać te rude gryzonie? Co jedzą wiewiórki? Czym można je dokarmiać i czy należy to robić?
Dieta wiewiórek jest bardzo zróżnicowana.
Bez wątpienia największym przysmakiem wiewiórek są orzechy włoskie. Możemy być pewni, że wszędzie, gdzie rośnie spora liczba drzew a wśród nich orzech, spotkamy tam wiewiórkę.
Wiewiórki lubią też orzechy laskowe i żołędzie. Są też wielkimi miłośnikami młodych szyszek, nie pogardzą też owocami głogu i czeremchy. W lecie możemy zaobserwować wiewiórkę zjadającą pojedyncze rodzaje roślin. Bardzo chętnie spożywanym przez wiewiórki pokarmem są ziarna słonecznika.
Mniej znanym faktem, jest to, że wiewiórki potrafią polować. Co prawda ich polowania ograniczają się do gniazd mniejszych ptaków. Wiewiórki wyjadają też ich jaja.
Do ciekawostek możemy zaliczyć fakt, iż wiewiórki jedzą grzyby.
Jesienią wiewiórka intensywnie gromadzi zapasy żywności na zimę. Orzechy wiewiórki zakopują w ziemi lub chowają w dziuplach pełniących rolę magazynów. Zapasy wiewiórek, często są podkradane przez sroki i wrony, które uważnie obserwują miejsce, zakopania orzecha. Wnikliwy obserwator życia rudych gryzoni, może dostrzec, że wiewiórki próbują przechytrzyć ptaki czyhające na ich zapasy. Wiewiórka potrafi kilka razy udawać zakopanie orzeszka, nim faktycznie schowa go pod ziemią.
Zimą wiewiórka spożywa około 35 gramów pokarmu latem spożycie wzrasta do około 80 gramów.
Jak każde żywe stworzenie, wiewiórki do życia potrzebują również wody. Można zaobserwować wiewiórkę pijącą wodę w ustawionych poidełek dla ptaków. W lecie spijają też żywicę z drzew. Zimą wodę wiewiórką zastępuję śnieg lub lud, który zlizują z gałęzi.
Wiewiórki to zwierzęta ściśle terytorialne. Każda wiewiórka, gromadzi zapasy na swoim terenie a próby podkradania zapasów sąsiedniej wiewiórce kończą się gonitwami po drzewach.
Wiewiórki – jak wszystkie dzikie zwierzęta – możemy dokarmiać w sezonie zimowym. Bardzo ważne jest, aby dokarmiać je produktami, należącymi do ich naturalnej diety. Najlepszym rozwiązaniem jest karmienie wiewiórek orzechami i ziarnami słonecznika. Orzechy powinny być nie łupane, wiewiórki bez trudu dobierają się do środka a przy okazji dbają o swoje zęby. Jeżeli decydujemy się na dokarmianie wiewiórek słonecznikiem, możemy podawać im łupane ziarna – NIE MOGĄ BYĆ SOLONE!!!
Przez cały rok, szczególnie w okresie letnich upałów – dbajmy o to, aby wiewiórki miały stały dostęp do świeżej wody. Z wody, chętnie skorzystają też inni dzicy mieszkańcy parków i lasów.
Gdzie mieszkają wiewiórki?
Wiewiórki to zwierzęta pospolite, które możemy spotkać niemal w każdym zakątku Polski.
Żyją głównie w lasach i parkach, ale często zamieszkują też tereny cmentarzy, zwłaszcza tych starych z dużą ilościom drzew.
Drzewostan nie jest bez znaczenia, gdyż drzewa dają wiewiórkom nie tylko miejsce do życia, ale również pożywienie. Wiewiórki z pewnością spotkamy tam, gdzie rośnie duża ilość dębów (żołędzie to jeden z przysmaków wiewiórek), drzew iglastych (szyszki również należą do diety) i rzecz jasna orzechów.
Wbrew obiegowym opinią – wiewiórki rzadko kiedy na swój dom wybierają dziuple. Te służą wiewiórkom głównie jako magazyny żywności. Dziupla, aby została zamieszkana przez wiewiórkę musi spełniać odpowiednie warunki –głównie wielkość otworu, która nie może być za duża, aby umożliwić ochronę przed drapieżnikami. Dlatego wiewiórki budują gniazda.
Gniazdo wiewiórki ma charakterystyczny kulisty kształt, zbudowane jest z gałęzi i liści. W środku wyścielone jest mchem i trawą. Wiewiórki budują gniazda od podstaw lub wykorzystują opuszczone gniazda ptaków dobudowując go gniazd daszek. Każde gniazdo wiewiórki ma dwa otwory wyjściowe. Jeden główny i drugi awaryjny służący do ucieczki przed drapieżnikiem.
Pojedyncza wiewiórka może użytkować nawet kilka gniazd.
Jak pomagać wiewiórkom?
Wiewiórka pospolita – jest w Polsce gatunkiem chronionym.
Oznacza to, że zabronione pod groźbą odpowiedzialności karnej jest min.: zabijanie wiewiórek, wyłapywanie ich, przetrzymywanie w domu, handel wiewiórkami.
Co zrobić gdy znajdziemy ranną wiewiórkę?
Jeżeli podczas spaceru w parku lub w lesie zauważymy chorą wiewiórkę, która ma problemy z poruszaniem się – musimy jej pomóc.
W pierwszej kolejności zabezpieczmy zwierzę, aby nie zostało zaatakowane przez drapieżnika.
Możemy wziąć wiewiórkę na ręce – należy to zrobić bardzo delikatnie, gdyż zwierze może mieć złamania. Owińmy ją kawałkiem materiału. Wystarczy do tego własna koszula lub podkoszulek. Ważne jest to zwłaszcza w sezonie jesienno-wiosennym, gdyż wiewiórka może być wychłodzona. Jeżeli mamy przy sobie wodę, możemy spróbować podać ją wiewiórce. Nie podawajmy jej jednak na siłę. Zwierzę może być bardzo wystraszone i zestresowane.
Gdzie szukać fachowej pomocy?
Ponieważ wiewiórki są pod częściową ochroną – zgodnie z polskimi przepisami prawa – służby weterynaryjne są ZOBOWIĄZANE udzielić pomocy. Jeżeli nie znamy numeru do najbliższego schroniska – możemy zadzwonić po patrol Straży Miejskiej. Straż ma OBOWIĄZEK przyjąć nasze zgłoszenie i zabrać ranne zwierzę. Rannego zwierzęcia nie zostawimajmy nigdy samego.
Czekamy do czasu przyjazdu wezwanych służb. Możemy również na własną rękę zawieźć wiewiórkę do weterynarza. Tu niestety, trzeba dodać, że nie wszyscy weterynarze są chętni udzielać pomocy rannym wiewiórkom. Na szczęście w każdym dużym mieście jest przynajmniej jeden ośrodek rehabilitacji i leczenia dzikich zwierząt. Sprawdźmy gdzie taki ośrodek znajduje się najbliżej naszego miejsca zamieszkania i zapiszmy sobie jego numer telefonu oraz adres.
Nie udzielamy pomocy na własną rękę – nie zabieramy wiewiórek do domu.
Zdarza się, że osoby, które znajdą młode wiewiórki, wypadłe z gniazda podejmują się próby odchowania ich na własną rękę.
Nawet jeżeli kierujemy się odruchem serca i chcemy zapewnić wiewiórce jak najlepsze warunki – nie róbmy tego na własną rękę. Pamiętajmy, że każde dzikie zwierze to wolna istota a nie nasza zabawka.
Oddajmy znalezioną wiewiórkę pod fachową opiekę. Młode wiewiórk, które wrypadły z gniazda wymaga stałej opieki (karmienia odpowiednim pożywieniem co 2 godziny!!!)
Ośrodki rehabilitacji dzikich zwierząt.
W Polsce istnieją ośrodki rehabilitacji dzikich zwierząt, których opiekunowie specjalizują się w ratowaniu chorych wiewiórek. Przekazanie wiewiórki do jednego z takich ośrodków, daje nam gwarancję, że wiewiórka otrzyma możliwe najlepszą pomoc.
Ośrodki te prowadzone są przeważnie społecznie – dlatego instytucje te stale wymagają pomocy od miłośników zwierząt.
Poniżej zamieszczona jest lista ośrodków, które udzielają pomocy wiewiórkom.
Lista pochodzi z wykazu ośrodków rehabilitacji zwierząt w Polsce zamieszonej na stronie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska – pełna lista ośrodków:
http://www.gdos.gov.pl/wykaz-osrodkow-rehabilitacji-zwierzat-w-polsce
WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE
WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE
WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE
WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE
WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE
WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE
WOJEWÓDZTWO PODLASKIE
WOJEWÓDZTWO POMORSKIE
WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE
WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE
WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE
WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE